Tahir ile Zühre hikâyesinin psikanalitik kuramsal incelemesi
Psychoanalytic theoretical investigations of the story of Tahir and Zühre
- Tez No: 892197
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELMA SOL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Halk bilimsel açıdan insanların binlerce yıllık tecrübelerinden, kanaatlerinden veya gözlemlerinden oluşan kültürel verimleri, sözlü kültürünün yanı sıra maddi kültürünü ya da kendine has yaşam felsefelerini de şekillendirmiştir denebilir. Bu açıdan bakıldığında halk kültürünün ürünleri insanı, daha geniş anlamda halkı, onların inançlarını, gelenek ve göreneklerini, hayata karşı olan yaklaşımlarını da temsil etmektedir. Temelde kültür araştırmaları disiplinine dayalı olan folklor biliminin ortaya çıkışının kronolojisine bakıldığında insanlık tarihi açısından halk bilimine ve ürünlerine olan ilgi yenidir denebilir. Bununla birlikte kültür tarihi açısından kısa sayılabilecek bir sürede halk bilimi ile sosyoloji, antropoloji, etnoloji gibi farklı bilim dallarıyla disiplinler arası olarak değerlendirilen yakından ilgili çalışmaların da temelleri atılmıştır. Bu bağlamda halk bilimi ile psikoloji bilimi arasında kurulan çeşitli koşutluklar sayesinde insan ve toplum psikolojisini halk bilimsel düzlemde çeşitli açılardan irdeleyen çalışmalar da aynı eksende sürdürülegelmiştir. Bireyle, insanın kendisiyle ve ruhuyla bizzat ilgilenen bir disiplin olan psikoloji, tıpkı Halk Bilimi gibi insan ile en yakın teması kuran disiplinler arasında sayılabilir. Bu sebeple halk bilimi ürünlerini, psikanaliz ile halk bilimin çeşitli koşutlukları sayesinde psikanalitik kuramsal açıdan değerlendirdiğimizde insan ve toplumun ortaya çıkardığı psikolojik tahlilleri de halk bilimsel düzlemden yola çıkarak ele alabiliriz. Tahir ile Zühre'nin hikâyesi geçmişten günümüze birçok araştırmaya tabii tutulmuştur. Fakat hikâyenin psikanalitik kuramsal açıdan şu ana kadar herhangi bir değerlendirmeye alınmadığı görülmüştür. Bu nedenle yapısı itibarıyla psikanalitik bir incelemeye oldukça uygun olduğuna karar verdiğimiz Tahir ile Zühre hikâyesini bu açıdan bir inceleme denemesine tabii tutma fikrinin doğduğunu söyleyebiliriz. Psikanalitik kuramla bir inceleme denemesi olan bu çalışmada, kolektif bilinç, savunma mekanizmaları, sembolik ve biyolojik doğum, aşkın sembolizmi ve daha birçok faktörle Tahir'in bireyselleşme süreci ele alınmıştır. İki âşığın hikâyesiymiş gibi görülen yazma metinin ana ekseninde Tahir yer almıştır. Tahir ile Zühre hikâyesi psikanalizle incelemeye alındığında âşk mefhumunun ötesinde bir çıkarımla karşılaşılmıştır. Bilinç dışının yansımaları, Tahir'in korkusu, yeniden var olma ve ilk anına döneme isteği, bu istekle bağlantılı olarak ölümün gerçekleşmesi farklı olay, durum ve kişilere yansıtılarak açığa çıkmıştır. Duygusal bir âşk hikâyesini psikanalizle incelediğimizde aslında kişiliğin yapılarıyla ve bilinç dışıyla ne kadar yakından ilişkili olduğu, salt bir aşk hikâyesi olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In terms of folklore, people's performances, based on thousands of years of experience, opinions and observations, have mostly shaped their oral culture, material culture or unique life philosophies. From this perspective, the products of folk culture represent people, the people in a broader sense, their beliefs, traditions and customs, and their approaches to life. When we look at the chronology of the emergence of Folklore science, which is basically based on the discipline of cultural studies, it can be said that the interest in folklore and its products is new in terms of human history. Folklore, although new, has provided different opportunities for interdisciplinary studies in the psychoanalytic field. Psychology, which is a discipline that deals with the individual, the human being and his soul, is among the disciplines that establish the closest contact with humans, just like Folklore. For this reason, it is inevitable to know that we will have a lot of material by evaluating Folklore and its products from a psychoanalytical theoretical perspective. The story of Tahir and Zühre has been subjected to many researches from past to present. However, it has been observed that the story has not been evaluated from a psychoanalytical theoretical perspective so far. For this reason, we can say that the idea was born to subject the story of Tahir and Zühre, which we decided was quite suitable for a psychoanalytical examination due to its structure, to an examination from this perspective. In this study, which is an attempt to analyze with psychoanalytic theory, Tahir's individualization process is discussed with collective consciousness, defense mechanisms, symbolic and biological birth, symbolism of love and many other factors. Tahir is at the main axis of the manuscript, which is seen as the story of two lovers. When the story of Tahir and Zühre was examined through psychoanalysis, an inference beyond the concept of love was encountered. The reflections of the unconscious, Tahir's fear, his desire to exist again and return to his first moment, and the occurrence of death in connection with this desire, were revealed by reflecting on different events, situations and people. When we examine an emotional love story with psychoanalysis, it is determined how closely it is related to the structures of personality and the unconscious, and that it is not just a love story.
Benzer Tezler
- Kazak Türkçesi ile yazılmış manzum Tahir ile Zühre hikâyesi üzerinde dil incelemesi (Metin-Türkiye Türkçesi-sözlük)
Language analysis on the story of Tahir and Zühre in verse written in Kazakh Turkish (Text-Turkey Turkish-Dictionary)
ONUR AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR GÜRSU
- Arzu ile Kanber Hikâyesi (Milli Kütüphane Nüshası 06 Mil Yz A 8618 ve Konya Nüshası 42 Kon 1882/2) (İnceleme-Metin-Çeviri-Dizin-Tıpkıbasım)
'The Tale of Arzu and Kanber' (National Library Copy 06 Mil Yz A 8618 and Konya Library Copy 42 Kon 1882/2) (Analysis- text-traslation-index-facsimile)
TÜRKAN KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Derdiyok ile Zülfisiyah hikayesi üzerine mukayeseli bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAFFET AKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK ÇOLAK
- Kitāb-ı ʿÂşıḳ Tāhir ile Maʿşūḳ Zühre (inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
The book of ʿÂshiḳ Tāhir and Maʿşūḳ Zuhra (rewiev, text, index, facsimile)
SEKİNE BEYZA KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL HASENE KÜLTÜRAL
- Aşk ve kahramanlık konulu Türk halk hikâyelerinin kurgusunda kadının rolü
Woman?s role in in fiction of love and heroitic Turkish folk stories
KADRİYE AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜMRAL DEVECİ