Türkmen matalları (bilmeceleri) (ses bilgisi, şekil bilgisi incelenmesi, metin ve çeviri)
Matallar's from 'Yedigenim Yedi Yıldız' book: Phonetical, morphological studies text translation
- Tez No: 89617
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Türkmence, Matal, Bilmece, Türkmen edebiyatı
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Türkmen edebiyatının sözlü ürünlerinin yer aldığı“Yedigenim Yedi Yıldız”adlı derleme kitabındaki (Aşgabat, 1989) Türkmence Matallan'nı Latin alfabesine çevirmekle işe başladık. Çalışmamız,“Ses Bilgisi”,“Şekil Bilgisi”,“Anlam ve Görev Bakımından Kelimeler”ve“Metin”olmak üzere dört bölümden oluşmuştur, önce Matallar (Bilmeceler) bölümünde yer alan 1 134 bilmeceyi Kiril harflerinden Lâtin kaynaklı Türk alfabesine çevirdik. Daha sonra da Türkiye Türkçesiyle anlamlandırdık. Kelimeleri fişleyip eklerine, köklerine ayırdık. Bu kelimeleri tasnif ettikten sonra ses bilgisi ve şekil bilgisi bakımından değerlendirip incelediğimiz metnin gramerini oluşturduk. İlk üç bölümde, fişlediğimiz kelimeleri ET. deki özelliklerle karşılaştırdık. Karşılaştırmada kaynaklara gidilerek Türkmenceyle olan farklılık ve benzerliklerini belirttik. Anlamını bilmediğimiz kelimeleri koyu yazdık. Bilmecelerdeki kafiye düzenini bozmamak için bazı kelimeleri koyu olarak aynen yazıp anlamını dip not şeklinde verdik. Yapılan bu çalışma sonucunda Türkmen bilmeceleri ile Türk bilmecelerinin anlam olarak birbirine yakın olduğunu gördük. Türkmencede kelimelerin ilk hecesinde bulunan birincil ünlü uygunlukları yazıda gösterilmediğinden bunları tespit etmek için sözlüklere başvurduk. Böylelikle Türkmencenin ses bilgisi ve şekil bilgisi bakımından bir incelemesini, birincil ve ikincil ünlü uzunluklarının da bir değerlendirmesini yaptık.
Özet (Çeviri)
We started first to translate into Latin alphabet the Matallars in Turkmen language that were in the verbal products in a compilations“ Yedigenim Yedi Yıldız ”( Aşgabat, 1989) Our work is consisted of 4 sections.“ Phonetics”,“Morphology”,“Words as per meanings and function”and“Text”. First we translated 1 134 riddles that took place in Matallar (riddles) section from Kiril alphabet to Latin originated Turkish alphabet. Later we explained them in Turkish language of Turkey. We filed in cards each word and separated them with their suffix and roots. After having classified them, we evaluated according their“phonetics”and morphology" and formed a grammar of the text that we have studied. In first 3 chapters we compared the filed words with old Turkish language characteristics. With this comparison by going to the source, we pointed out similarities and differences with Turkmen Language. We printed in bold letters the words that we did not understand in order to keep the original rhyme of the riddles. Some words are written in original with bold letters and put the meaning as footnote, After this study we observed that Turkmen riddles and Turkish riddles are close to each other. Since the length of the vowels in first syllable are not shown in writing of Turkmen words, we referred to dictionaries for fixing them. So we studied phonetic and morphology of Turkmen Language and evaluated the length of first and second vowels. Key words : Turkmen language, Matal, Riddle. Turkmen literature.
Benzer Tezler
- Berdi Kerbabayev'in 'Öten Günler' adlı eseri (Dil incelemesi-transkripsiyonlu metin-aktarma-dizin)
Berdi Kerbabayev's work called 'Öten Günler' (Language study-transcribed text-transfer-index)
BETÜL ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYATİ YILMAZ
- Gagauz masallarının tip ve motif yapısı bakımından incelenmesi
The analysis of the Gagauz tales with regard to their type an motif sructures
RABİA KOCAASLAN UÇKUN
Doktora
Türkçe
2003
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN
- Irak Türkmen folklorunda Ata Terzibaşı'nın yeri
The place of Ata Terzibaşı in Iraqi Turkmen folklore
ARSHED OMEED JIHAD AWJI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEZİR TEMUR
- Türkmen masalları
The tales of Turkmen
RYOKO ASANO
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK ERDEM
- Türkmen masalları üzerine motif incelemesi: Hayvan masalları
Motif analiysis , Turkoman tales: Animal tales
AHMET GÖKÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE SEYİDOĞLU