Spor yaralanması sonrası düzeltici egzersizler ile birlikte uygulanan farkındalık temelli beceri geliştirme programının propriyosepsiyon kinezyofobi ve psikolojik sağlamlık üzerine etkisi
The effect of a mindfulness-based skill development program applied along with corrective exercises on proprioception kinesiophobia and psychological resilience after sports injury
- Tez No: 896328
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ENGÜR, DOÇ. DR. BARIŞ YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı spor yaralanması sonrası düzeltici egzersizlere ek olarak uygulanan farkındalık temelli beceri geliştirme programının propriyosepsiyon, kinezyofobi ve psikolojik sağlamlık üzerine etkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, nicel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan birden fazla grubun karşılaştırılması için Ön Test-Son Test Kontrol Gruplu Seçkisiz araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışmaya ön çapraz bağ yaralanması geçiren 60 sporcu dahil edilmiştir. Katılımcılar Deney Grubu 1 (n=20), Deney Grubu 2 (n=20) ve Kontrol Grubu (n=20) olmak üzere üç gruba randomize şekilde atanmıştır. Veri toplama aracı olarak, Tampa Kinezyofobi Ölçeği (TKÖ), Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ) ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Propriyosepsiyon ölçümü ise Cybex izokinetik dinamometre ile yapılmıştır. Ön test ölçümleri tamamlandıktan sonra, Deney Grubu 1'e düzeltici egzersizlerin yanı sıra farkındalık temelli beceri geliştirme programı, Deney Grubu 2'ye ise sadece düzeltici egzersiz programı uygulanmıştır. 12 haftalık müdahale programlarının ardından son test ölçümleri tamamlanmıştır. Verilerin Analizi: Katılımcıların cinsiyet dağılımları frekans ve yüzde olarak, yaşları ortalama olarak, yaralanma yerleri ise yüzde olarak sunulmuştur. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistikler kullanılarak her bir değişkenin ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Verilerin normalliğini kontrol etmek amacıyla basıklık çarpıklık katsayıları incelenmiştir. Veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testler ile analize devam edilmiştir. Her bir grup için ön test ve son test puanlarını karşılaştırmak amacıyla Paired Samples t-Test (Bağımlı Gruplarda t-Test) uygulanmıştır. Gruplar arasındaki farkları değerlendirmek için ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) kullanılmıştır. ANOVA sonuçlarında anlamlı farklar bulunduğunda, bu farkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Tukey post-hoc testi uygulanmıştır. Etki büyüklüğünü belirlemek için Eta Kare (η²) değeri hesaplanmıştır. Kullanılan ölçeklerin (TKÖ, KPSÖ) iç tutarlılığını değerlendirmek amacıyla Cronbach's Alpha analizi yapılmıştır. Cronbach's Alpha değerlerine bakıldığında, ön testte TKÖ için 0,89, KPSÖ için 0,92; son testte ise TKÖ için 0,91 ve KPSÖ için 0,91 olarak bulunmuştur. Bu değerler, ölçeklerin güvenilir olduğunu göstermektedir. Bulgular: Deney Grubu 1 ve Deney Grubu 2'nin ön test ve son test karşılaştırmalarında, her iki grubun da propriyosepsiyon 20°, 30° ve 60° puanlarında ve TKÖ toplam puanında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Deney Grubu 1'in KPSÖ toplam puanında da istatistiksel olarak anlamlı bir artış görülürken, Deney Grubu 2'de KPSÖ toplam puanında anlamlı bir değişiklik bulunmamıştır. Kontrol Grubunun sadece propriyosepsiyon 20° değerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık kaydedilmiştir. Deney Grubu 1, Deney Grubu 2 ve Kontrol Grubunun son test puanları karşılaştırıldığında, Deney Grubu 1'in propriyosepsiyon 20°, 30° ve 60° değerlerinde, TKÖ ve KPSÖ toplam puanlarında Deney Grubu 2 ve Kontrol Grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Sonuç: Düzeltici egzersizlere ek olarak farkındalık temelli beceri geliştirme programı uygulanan grupta (Deney Grubu 1), sadece düzeltici egzersiz programı uygulanan gruba (Deney Grubu 2) göre propriyosepsiyon duyusu ve psikolojik sağlamlık seviyesi artmış, kinezyofobi seviyesi ise azalmıştır. Bu sonuçlar, düzeltici egzersizler ile farkındalık temelli beceri geliştirme programının kombinasyonu sayesinde Deney Grubu 1'in hem fiziksel hem de psikolojik açıdan önemli gelişmeler kaydettiğini ve bu gelişmelerin diğer gruplara kıyasla daha belirgin olduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle propriyosepsiyon, kinezyofobi ve psikolojik sağlamlık alanlarında Deney Grubu 1, diğer gruplara göre daha olumlu sonuçlar göstermiştir, bu da farkındalık temelli müdahalelerin rehabilitasyon süreçlerinde etkinliğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to investigate the effects of a mindfulness-based skill enhancement program combined with corrective exercises on proprioception, kinesiophobia, and psychological resilience following sports injury. Materials and Methods: Sixty athletes with anterior cruciate ligament injury were included in the study and randomly assigned to three groups: group 1 (n=20), group 2 (n=20), and control group (n=20). A pre-test-post-test control group quasi-experimental research design was employed for the comparison of multiple groups within quantitative research methods. Data collection tools included the Tampa Kinesiophobia Scale, Short Psychological Resilience Scale, and Personal Information Form. Proprioception measurement was conducted using the Cybex isokinetic dynamometer. After completing the pre-test measurements, 12-week intervention programs were implemented. Group 1 received corrective exercises along with a mindfulness-based skill enhancement program, while group 2 received only corrective exercise program. Data Analysis: The gender distribution of the participants was presented as frequency and percentage, while their ages were presented as mean values, and the locations of their injuries were presented as percentages. In the analysis of the data, descriptive statistics were used to calculate the mean and standard deviation values for each variable. Skewness and kurtosis coefficients were examined to check the normality of the data. Since the data were normally distributed, parametric tests were used for further analysis. To compare pre-test and post-test scores for each group, a Paired Samples t-Test was applied. To evaluate differences between groups, ANOVA (One-Way Analysis of Variance) was utilized. When significant differences were found in the ANOVA results, Tukey's post-hoc test was applied to determine between which groups these differences occurred. Eta squared (η²) was calculated to determine the effect size. Cronbach's Alpha analysis was conducted to evaluate the internal consistency of the scales used (TKÖ, KPSÖ). When examining the Cronbach's Alpha values, it was found that, in the pre-test, TKÖ had a value of 0,89 and KPSÖ had a value of 0,92; in the post-test, TKÖ had a value of 0,91 and KPSÖ had a value of 0,91. These values indicate that the scales are reliable. Results: In the comparisons of pre-test and post-test results for Experimental Group 1 and Experimental Group 2, statistically significant differences were found in both groups' proprioception scores at 20°, 30°, and 60°, as well as in the total TKÖ scores. While there was a statistically significant increase in the total KPSÖ score for Experimental Group 1, no significant change was observed in the total KPSÖ score for Experimental Group 2. In the Control Group, only the proprioception score at 20° showed a statistically significant difference. When comparing the post-test scores of Experimental Group 1, Experimental Group 2, and the Control Group, Experimental Group 1 demonstrated statistically significant differences in proprioception scores at 20°, 30°, and 60°, as well as in the total TKÖ and KPSÖ scores, compared to Experimental Group 2 and the Control Group. Conclusion: In the group that participated in the mindfulness-based skill development program in addition to corrective exercises (Experimental Group 1), there was an increase in proprioception and psychological resilience levels, and a decrease in kinesiophobia levels compared to the group that participated only in the corrective exercise program (Experimental Group 2). These results indicate that the combination of corrective exercises with the mindfulness-based skill development program led to significant physical and psychological improvements in Experimental Group 1, which were more pronounced compared to the other groups. Particularly in the areas of proprioception, kinesiophobia, and psychological resilience, Experimental Group 1 demonstrated more favorable outcomes than the other groups, highlighting the effectiveness of mindfulness-based interventions in rehabilitation processes.
Benzer Tezler
- Elit kadın voleybolculara sezon sonrasıuygulanan düzeltici egzersizlerin fonksiyonelhareket analizi (FMS) skoruna etkisi
The influence of corrective exercises applied tooff season elite female volleyball players onfunctional movement screen (FMS) scores
MUSTAFA SAVAŞ AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sporİstanbul Gedik ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEYED HOUTAN SHAHIDI
- Profesyonelliğe aday sporcularda özel egzersiz planlamalarının total fms skorlarına ve yaralanmalardan korunmaya etkisi
Effects of special exercise programs on fms scores and injury prevention in pre-professional young football players
ENGİN DİNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Sporİstanbul ÜniversitesiSpor Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT BAYRAKTAR
- Futbol Sezonunun Futbolculardaki Fonksiyonel Hareket Kalitesi ve Fiziksel Uygunluk Üzerindeki Etkisi
The Effect of Football Season on Functional Movement Quality and Physical Fitness in Football Players
VAHDET UÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ortopedi ve TravmatolojiBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiOrtopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM TUNCAY
- Takım sporlarında ön çapraz bağ yaralanması geçirmiş sporcuların kaygı ve spora dönüş durumlarının değerlendirilmesi: Bir karma yöntemler araştırması
Evaluation of return to sports and anxiety status of TEAM athletes WHO had anteri̇or cruciate ligament injury: A mixed methods research
CANAN TURGUT
Doktora
Türkçe
2023
SporAnadolu ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR KOCAEKŞİ
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP CAVKAYTAR
- Yaralanma kaygısının taekwondo sporcuları üzerindeki etkisinin araştırılması
The research of the impact of injury anxiety on taekwondo athletes
ATLAS AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sporİstanbul Okan ÜniversitesiSpor Fizyolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ÇETİNKAYA