Osmanlı Salnamalerine göre Yenice-i Vardar Kazası (1850-1900)
Yenice-i Vardar District according to The Ottoman Salnames (1850-1900)
- Tez No: 896730
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHSİN ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Kaza, Osmanlı, Salnâmeler, Şehir, Yenice-i Vardar, Balkans, District, Ottoman, Salnâmes, City, Yenice-i Vardar
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Osmanlı Salnâmelerine Göre Yenice-i Vardar Kazası (1850-1900) Yenice-i Vardar, fethinden itibaren 525 yıl aralıksız Osmanlı yönetiminde kalmış bir şehirdir. Osmanlı akıncılarından Gazi Evrenos Bey tarafından fethedilmiş olup bizzat onun tarafından yeni bir İslam-Osmanlı kimliği ile tekrar kurulmuştur. Gazi Evrenos Bey şehri imar eden ve bu yeni kimliği şehre kazandıran kişidir. Burayı kendisine yurt edinmiş ve orada defnedilmiştir. Onun soyundan gelenler de şehirde kalmaya devam etmiş ve mübadeleye kadar bölgenin sahibi olarak kalmışlardır. Bu sebeple şehre“Evrenosların diyarı”da denilmektedir. İslam-Osmanlı kimliğinin yanı sıra ilk kurulduğu yıllarda şehir askerî ve ticari bir hüviyete de sahipti. Ancak XV ve XVI. yüzyıllarda Evrenos'un soyundan gelen Ahmed Bey ile şehir tam bir ilim ve kültür merkezi hâline gelmiştir. Ahmed Bey burada medrese, cami, han, hamam gibi pek çok eser inşa etmiştir. Ayrıca Şeyh Abdullah-ı İlâhî'yi davet etmesi, onun için bir tekke yaptırması ve Şeyh'in türbesinin de burada olması şehri Balkanlarda önemli bir ziyaretgâh hâline getirmiştir. XVII. yüzyılda ise yine Evrenos'un soyundan gelen Şerif Ahmed Bey günümüzde hâlâ ayakta olan saat kulesini inşa ettirmiştir. Bu şekilde yüzyıllar boyunca şehrin imarı ve ihyası Evrenosoğullarının kurduğu vakıflar sayesinde yürütülmüştür. Osmanlıların Balkanlarda kurduğu şehirlerden birisi olması dolayısıyla şehrin incelenmesi önem arz etmektedir. Analiz ettiğimiz 1850-1900 yıllarında ise vakıfların işlevsizliğinden şehir eski cazibesini yitirmiş olmasına rağmen Şeyh Abdullah-ı İlâhî ve Gazi Evrenos Bey'in türbelerinin bulunmasından dolayı, halk tarafından manevi iklime sahip bir yer olarak görülmeye devam etmiştir. Bu iki türbe şehrin manevi öneme sahip bir merkez olmasında etkili olmuştur. Çalışma; Osmanlı salnâmelerine göre XIX. yüzyıl Osmanlısının bir taşra kasabası olan ve bir zamanların ilim ve kültür merkezi olan Yenice-i Vardar şehrini idari, sosyal ve ekonomik açıdan inceleme amacı taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Yenice-i Vardar District According To The Ottoman Sâlnames (1850-1900) Yenice-i Vardar is a city that has been under Ottoman rule continuously for 525 years since its conquest. It was conquered by Gazi Evrenos Bey, one of the Ottoman raiders, and re-established by him with a new Islamic-Ottoman identity. Gazi Evrenos Bey is the person who built the city and brought this new identity to the city. He made it his homeland and was buried there. His descendants continued to stay in the city and remained the owners of the region until the exchange. For this reason, the city is also called“The Land of Evrenos”. In addition to its Islamic-Ottoman identity, the city also had a military and commercial identity in the years when it was first established. However, in the XVth and XVIth centuries, with Ahmed Bey, a descendant of Evrenos, the city became a centre of science and culture. Hence, Ahmed Bey built many works such as madrasahs, mosques, inns and hammam here. Furthermore, the fact that he invited Sheikh Abdullah-i Ilāhī, built a tekke for him and the tomb of the Sheikh is located here, has made the city an important place of visitation in the Balkans. In the XVIIth century, Şerif Ahmed Bey, who was also a descendant of Evrenos, had the clock tower built, which is still standing today. Thus, the construction and renovation of the city for centuries was carried out through the foundations established by Evrenosoğulları. Since the city was established by the Ottomans in the Balkans, it is important to analyse. In the years 1850-1900 which we have investigated, although the city lost its former appeal due to the non-functionality of the foundations, the city continued to be seen as a place with a spiritual climate by the people due to the presence of the tombs of Sheikh Abdullah-ı İlâhî and Gazi Evrenos Bey. These two tombs have been effective in making the city a centre of spiritual importance. The study aims to examine the city of Yenice-i Vardar, which was a provincial town in the XIXth century Ottoman Empire and once a centre of science and culture, from an administrative, social and economic point of view according to the Ottoman salnames.
Benzer Tezler
- Osmanlı salnamelerine göre 19. yüzyılda Menteşe Sancağı'nın ekonomik ve sosyal durumu
According to Ottoman empire annuals Menteşe State's economic and social life in the 19. century
HÜLYA CANTÜRK
- Osmanlı Salnamelerine göre Diyarbakır 1869/1905
According to Ottoman Annual Diyarbakır 1869/1905
MEHMET CİHAN ÖZDEMİR
- Osmanlı devlet salnamelerine göre Adana ve Konya vilayetlerinin idari taksimatı 1851-1910
Administrative allacation of the provinces of Adana and Konya according to Ottoman state salnames 1851-1910
MEHMET ALİ TALAYHAN
- Osmanlı Askeri salnamelerine göre Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti ve Harbiye Nezareti Teşkilatı
Regarding to Ottoman empire annuals organization charts of general staff and ministry of defence
ZEYNEL ABİDİN KÜÇÇÜK
- Devlet sâlnâmelerine göre Osmanlı Hariciye Teşkilatı (1847-1877)
Ottoman Foreign Governance according to the government annuals
KÜBRA MAMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR