Mekânsal bir kavram olarak heterotopya; Kaleiçi örneği
Heterotopia as a spatial concept; Kaleiçi example
- Tez No: 897951
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ERTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Antalya'nın Muratpaşa ilçesinde yer alan Kaleiçi Semtinin sosyal, kültürel ve tarihi ögelerini incelediğim bu çalışmamda temelde Fransız filozof Michel Foucault'un Heterotopya kavramı yatmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın temel kuramı gereğince Foucault fikirlerinden destek alınarak mekân ve kent değerlendirilmesi yapılmıştır. Mekân nedir? Sorusuna cevap arandığı bu dönemlerde mekânın üç temel prensibi vardır diyen Lefebvre, bunların algılana mekân, yaşanan mekan ve tasarlanan mekan oldukları öne sürmüştür. Ben bu çalışmam da Kaleiçi mekânı bu üçlü sentez grubu içerisinde nasıl şekilleniyor ve şekillenme esnasında kendi kimliğinde ve toplum kimliğinde ne gibi değişikliklere mahal veriyor bunları ortaya çıkarmaya çalıştım. Genel anlamda yaşanan mekân ile algılanan mekân arasında farkların göze çarptığı Kaleiçi'nde tasarlanan mekanlara karşılık olarak oluşturulan mekanlar bulunmaktadır. Biz bu karşıt mekanlara Heterotopya diyoruz. Foucault'un öne sürdüğü temel fikir şudur; ütopyacı toplumsal süreçlerin oluşturduğu baskıcı bir düzen dışında başkalarının yani dışlanmışların oluşturduğu mekanlara Heterotopya mekanları denir. Bu Heterotopya mekanları içinde geçmişten günümüze kadar varlığının anlamıyla hala toplumu ekonomik ve sosyal yönden etkileyen camiler, kiliseler ve türbeler öne çıkmaktadır. Bunların kullanım amaçlarıyla yapılmalarında var olan amaçlar gün geçtikçe değişmiş ve günümüzde kökten bir değişime girmiştir. Kaleiçi evleri olarak aklımıza kazınan Selçuklu ve Osmanlı mimari yapısını günümüzde hala temsil eden önemli kalıntılardan olan yaşam alanları ise yıllar içinde toplumun isteklerine ve küreselleşmeye yenik düşmüştür. Kullanım amacı müstakil ev olmaktan çıkmış; pansiyon, lojman, otel, restoran veya eğlence mekanına dönüşmüştür. Kaleiçi Tarihi kent kimliğinin yanı sıra gece eğlencelerinin de uğrak yeri olmuştur. Son yıllarda ekonomik ve kültürel anlamda merkezi yönetimin katıları bir hayli artmış ve destekleriyle organizasyonlar düzenlenmektedir. Old Town festivali, ramazan akşamları şenlikleri gibi faaliyetler belediyeler ve devlet tarafından bu mekânda gerçekleştirilmektedir. Bu faaliyetlerden ortaya çıkan toplumsal dalgalanma mekânda yaşayan esnafın hoşuna gitmektedir. Yapılan resim sergileri, dans gösterileri, söyleşi gibi toplumsal faaliyet ise kent kimliğinin imgeleri olarak ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, which examines the social, cultural, and historical elements of the Kaleiçi District located in the Muratpaşa district of Antalya, the fundamental concept is the notion of Heterotopia by French philosopher Michel Foucault. In this context, the evaluation of space and city is conducted based on Foucault's ideas as required by the main theory of the research. In times when the question“What is space?”is being explored, Lefebvre, who claims that space has three basic principles, posits that these are perceived space, lived space, and conceived space. In this study, I attempted to reveal how the Kaleiçi space is shaped within this tripartite synthesis group and what kinds of changes it induces in its own identity and in the community identity during the shaping process. Generally, in Kaleiçi, where differences between lived space and perceived space are noticeable, there are spaces created in response to designed spaces. We call these opposing spaces Heterotopias. The fundamental idea put forward by Foucault is as follows: Heterotopic spaces are those created by others, that is, by the marginalized, outside the oppressive order formed by utopian social processes. Within these Heterotopic spaces, mosques, churches, and tombs, which still influence society economically and socially with their meaning from the past to the present, stand out. The purposes for which these were made and their usage purposes have gradually changed and undergone a radical transformation today. The living spaces, which are ingrained in our minds as Kaleiçi houses and represent the architectural structures of the Seljuk and Ottoman eras, have succumbed to the desires of society and globalization over the years. Their use has shifted from being detached houses to pensions, lodgings, hotels, restaurants, or entertainment venues. Besides its historical city identity, Kaleiçi has also become a frequent spot for nightlife. In recent years, the central government's economic and cultural interventions have significantly increased, and with their support, organizations are being held. Activities such as the Old Town festival and Ramadan evening celebrations are carried out in this area by municipalities and the state. The social fluctuations arising from these activities please the local tradesmen. Social activities such as art exhibitions, dance performances, and talks emerge as images of the city identity.
Benzer Tezler
- İç mekan tasarımında Foucault yöntemlerini kullanarak heterotopya arayışında yeniden işlevlendirilen yapılar: Kadıköy bölgesi örneği
Re-functioning buildings in search of heterotopia using Foucault's methods in interior design: The case of Kadıköy region
AYŞE GÜLÇİN URAL
Doktora
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN SARIMAN ÖZEN
- Territoriality of heterotopia: Threshold as a condition of heterotopian space in the case of Emek district, Bursa
Heterotopyanın alansallığı: Emek bölgesi, Bursa örneğinde heterotopik mekanın bir koşulu olarak eşikler
EBRU ŞEVİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OLGU ÇALIŞKAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ BESİM CAN ZIRH
- Rereading the concept of heterotopia: Buca prison and its neighborhood
Heterotopya kavramını yeniden okumak: Buca cezaevi ve çevresi
DUYGU ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU YILMAZ
- Heterotopik bir mekan olarak karma kullanımlı merkezler
Mixed use complexes as heterotopic spaces
AYŞEGÜL UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ULUDAĞ
DOÇ. DR. GÜLŞAH GÜLEÇ