Cumhuriyet dönemi toplumcu-gerçekçi yazarların romanlarında (1940-1960) öğretmen karakterler ve eğitim olgusu
Teacher characters and the phenomenon of education in the novels of rebublic era socialist- realist writers (1940-1960)
- Tez No: 899303
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL EROL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Türk roman ve hikâyesinde 1940'lı yıllardan sonra daha fazla etkili olmaya başlayan toplumcu-gerçekçi anlayış, sol sosyalist ideolojiden beslenen yazarların eserleriyle 1980'li yıllara kadar varlığını kuvvetle sürdürür. Toplumdaki eşitsizliklerin, ezilen sınıfları konu edinerek verilecek mücadele yanı sıra sol siyasal ve kültürel bir mücadele ile ortadan kaldırılabileceğine inanan toplumcu-gerçekçi yazarlar; şiir, roman ve hikâye türü ürünlerinde sömürüyü, eşitsizliği ve ezen-ezilen ilişkisini yansıtmaya çalışırlar. 1940'ta, özellikle Köy Enstitüleri'nin açılmasıyla birlikte, pek çok toplumcu–gerçekçi yazar bu eğitim kurumunda yetişmeye başlar. Özellikle enstitü mezunu öğretmen kökenli yazarların, yazıldığı dönemde eğitimi ve öğretmeni merkeze alan romanları büyük ilgi uyandırır. Doküman incelemesine dayalı bu araştırma, söz konusu döneme ait, bilhassa 1940'ta Köy Enstitüleri'nin açılmasından 1960 Askerî Müdahalesi 'ne kadarki süreci kapsar. Tezimiz toplumcu-gerçekçi yazarların temsilî şahıs kadrosu içinde öğretmen karakterler barındıran ve öğretici karakterler vasıtasıyla eğitim mesajı veren toplam 10 eserden meydana gelmekte, bunlarda asıl çalışma evrenimizi oluşturmaktadır. Bu araştırmada 10 roman içerik analizine dayalı olarak 'öğretmenlik mesleği - eğitim' anlayışı ekseninde incelenecektir. Toplumcu-gerçekçi yazarların bu temelde incelenecek romanlarında; ideal eğitim ve ideal öğretmenlik mesajları belge tarama yöntemi ile tespit edilecek, söz konusu mesajlar betimsel analiz ve içerik analizi kullanılarak ayrı başlıklar altında detaylı şekilde yorumlanacaktır. Bu mesajların analizi sonucunda öğretmenlerin çalıştıkları yerlerdeki ekonomik yapının, öğretmen-halk ilişkisinin, halkın eğitim hakkındaki düşüncelerinin ve öğretmenlerin mesleklerini tercih nedenlerinin eğitimi nasıl etkilediği belirlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca incelemeye esas romanlardaki öğretmen mesleği niteliklerinin ve davranışlarının yorumlanmasıyla birlikte eserlerde çizilen ideal öğretmen tipinin temel vasıfları aydınlatılmış olacaktır.
Özet (Çeviri)
Social-realism comprehension having more influence after the 1940s in Turkish novel and story had survived powerfully with the works of writers who were impressed from left-socialist ideology until 1980s. The social-realist writers who believed that the inequalities in society could be eradicated through struggle given by focusing on the downtrodden classes, as well as a leftist political and cultural struggle, have tried to reflect exploitation, inequality and relationship between the oppressor and the oppressed in their pieces like poems, stories and novels. In 1940, especially with opening of Village Institutes, many socialist-realist writers began to thrive in these educational institutions. In particular, the novels kept centred teachers and education at their writing period of teachers - origin writers who have graduated from the Institute arouse great interest. This research based upon document review comprise, for the period in question, especially the time period from the opening of the Village Institutes in 1940 until the 1960 military coup. Our thesis considers a total of 10 pieces that shelter teacher characters in the representative cast of characters of socialist-realist writers and give educational message by means of instructive characters, and these 10 novels also form our main study universe. In this study, the 10 novels will be reviewed based on content analysis on the axis of“teaching profession-education”manner. In the novels to be examined of socialist-realist writers, ideal education and ideal teacher messages will be determined with the help of document scanning method and the related messages will be commented in a an elaborative manner under separate headings by utilizing descriptive analysis and content analysis. As a result of the analysis of these messages, it will be tried to determine how affect the economic structure of the places where teachers work, the relationship between teachers and the public, the opinions of the public about education, and the reasons why teachers prefer their professions affect education. Furthermore, with interpretation of the traits and behaviours of the teacher-profession in the novels examined, the basic qualifications of the ideal teacher depicted in the artefacts will be enlightened.
Benzer Tezler
- Talip Apaydın'ın hayatı, roman ve öyküleri üzerine bir araştırma
A research on Talip Apaydın's life and works
KEMAL EROL
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KAPLAN
- Fakir Baykurt'un romanlarında toplumun müşterek bilinçaltını yansıtan tiplerin karşılaştırmalı incelenmesi
A comparative analysis of types reflecting society's collective subconscious in Fakir Baykurt's novels
RABİA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHUTTİN DOĞAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk tiyatrosunda köy gerçeği
Rural reality for contemporary Turkish theatre
İNCİ KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMİH ÇELENK
- Romancı yönüyle Suat Derviş
Suat Derviş: As a novelist
MERAL SEMA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABİDE DOĞAN
- Hikâyeci yönüyle Suat Derviş
Suat Derviş: As a short story writer
ESEN YAMANTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ABİDE DOĞAN