Alevi ve Bektaşi kaynaklarında Derviş ve Evliya tipolojisi
Darwish and Awliya typology in Alevi and Bektashi sources
- Tez No: 899833
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YALÇIN ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Munzur Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Alevi ve Bektaşilik geleneklerinin derviş ve evliya profilini analiz etmek amacıyla yapılan bu tez çalışmasının odağında dervişlerin yaşam, giyim kuşamları ve ibadet biçimlerine kadar pek çok konu ele alınmıştır. Dervişlik geleneğinin ortaya çıktığı ilk dönemden itibaren bu özellikler değişime uğrayarak Anadolu ve Balkan topraklarında varlığını sürdürdü. Öyleki, bulundukları coğrafyanın kültürel ve sosyal düzenine aykırı bir yaşamı seçen zühtçü anlayıştan, İslam'ın tasavvufi boyutunu sevgi temelli olarak yaşamlarında uygulamışlardır. Çalışmanın temel kaynağı olan menakıbnameler-velayetnameler ışığında dervişler hakkında genel tipolojik çıkarımlar yapmayı amaçlıyoruz. Bu nedenle Hacı Bektaş-ı Veli Velayetnamesi'nin yanı sıra diğer menakıbnameler de (Demir Baba, Otman Baba, Sarı Saltuk, Hacım Sultan, Kızıl Deli, Kaygusuz Abdal, Abdal Musa, Ebul Vefa vs.) ana kaynak olarak değerlendirilen eserler arasındadır. Ayrıca Alevi inancının önemli kaynakları arasında yer alan Cafer-i Sadık Buyruk'u da önemli bir referans olarak kullanılmıştır. Son olarak da dervişlerin gösterdikleri kerametler arasında yer alan benzerlik ve farklılıklar da analize tabi tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis, which aims to analyze the profile of darwishes and awliya in Alevi and Bektashism traditions, focuses on the life, clothing and worship styles of darwishes. Since the first period of the emergence of the darwish tradition, these characteristics have continued their existence in Anatolia and the Balkan lands by undergoing changes. So much so that, from the ascetic understanding that promoted a life contrary to the cultural and social order of the geography they were in, they embraced the sufi dimension of Islam in their lives based on love. We aim to make general typological inferences about the darwishes in the light of the menakibnamas-velayetnamas, which are the main source of the study. For this reason, in addition to the Hacı Bektaş-ı Veli's Velayetname, other menakıbnames (Demir Baba, Otman Baba, Sarı Saltuk, Hacım Sultan, Kızıl Deli, Kaygusuz Abdal, Abdal Musa, Ebul Vefa etc.) are among the works considered as the main source. In addition, the Cafer-i Sadık Buyruk's, one of the most important sources of Alevi belief, was also used as an important reference. Finally, the similarities and differences between the miracles worked by the darwishes were also analyzed.
Benzer Tezler
- Dervishes in early Ottoman society and politics: A study of velayetnames as a source for history
Erken dönem Osmanlı toplum ve siyasetinde dervişler: Velayetnamelerin tarih kaynağı olarak kullanımı üzerine bir çalışma
RIZA YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Tarihİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. OKTAY ÖZEL
- Yazı - resim geleneğinin alevi - Bektaşi sanatındaki örnekleri ve günümüz sanatına yansımaları
The examples of text-painting tradition in aleutianbektashist art and its reflection on contemporary art
MERYEM GÜNANA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarIşık ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. BALKAN NACİ İSLİMYELİ
- Tunceli-Hozat bölgesinde Sarı Saltık Ocağı ve Bektaşilik: Tarih-inanç ve doktrin-ritülel
Sari Saltık Ocak and Bektashizm in Tunceli-Hozat area: History-belief and doktrine-rituel
YALÇIN ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YAŞAR OCAK
- Ahmed Yesevi, Yesevilik ve XIII. yy. Anadolu'sundaki yeri
Ahmad Yasavi, Yasaviyya and the situation of Yasaviyya during the XIII. age in Anatolia
HİCRET KİRAZ TOPRAK
- Alevi ve Bektaşi düşüncenin kültürel kaynaklarında Hz. Ali algısı 'Nesîmî örneği'
In the cultural origins Ali̇ thought of Alevi̇ Bektaşi̇ phisolophy: The Nesîmî example
ADİL KACIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KESKİN