Antalya ili turunçgil bahçelerinde Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)'ne karşı farklı cezbedicilerin etkinliğinin araştırılması ve zarar oranının belirlenmesi
Investigation of effectiveness of different attractants againts the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) and determination of damage rates in citrus orchards in Antalya province
- Tez No: 899922
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAT DEMİREL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedeman) (Diptera: Tephritidae), turunçgillerin önemli bir zararlısıdır ve ülkemizde her yıl büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bu çalışma, 2021 ve 2022 yıllarında Antalya İli'ne bağlı Aksu ve Serik ilçelerindeki dört farklı turunçgil bahçesinde Akdeniz meyve sineğine karşı Trimedlure ve çeşitli cezbedicilerin etkinliğini araştırmak ve zarar oranlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Amonyum asetat (AA), Trimetylamin (TMA), Cadaverine (C) ve Putrescine (P) kullanılarak oluşturulan 7 farklı cezbedici kombinasyonu ve feromon olarak ise Trimedlure (TM) kullanılmış, Econex sarı kova tip tuzaklar ve DDVP tablet ile birlikte uygulanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, Trimedlure kullanılarak yapılan tuzaklar, 2021 ve 2022 yıllarında diğer cezbedici kombinasyonlarına göre daha fazla ergin Akdeniz meyve sineği yakalamıştır. 2021 yılında tuzak başına en fazla ergin Fremont yakalanmış, bunu sırasıyla Klemantin, Washington Navel (Aksu) ve Washington Navel (Serik) izlemiştir. 2022 yılında ise en fazla ergin yine Fremont yakalanmış, bunu sırasıyla Klemantin, Washington Navel (Serik) ve Washington Navel (Aksu) takip etmiştir. Her iki yılda da meyveler vurma olgunluğuna geldikten sonra her 15 günde bir, ağaçların güney yönünden rastgele seçilen 30 meyve incelenerek zarar oranı belirlenmiştir. 2021 yılında en yüksek ortalama zarar oranı Washington Navel (Aksu) (%17.1) ile gözlemlenmiş, bunu sırasıyla Fremont (%10.2), Washington Navel (Serik) (%6.2) ve Klemantin (%6.0) çeşitleri takip etmiştir. 2022 yılında ise en yüksek ortalama zarar oranı Washington Navel (Aksu) (%9.8) ile gözlemlenmiş, bunu sırasıyla Washington Navel (Serik) (%5.5), Fremont (%4.5) ve Klemantin (%3.5) takip etmiştir. Her iki yıl boyunca meyvelerin vurma olgunluğuna geldiği dönemlerde 5 farklı zaman diliminde ağaçların güney yönünden rastgele seçilen 30 meyve incelenmiştir. 2021 yılında en yüksek ortalama zarar oranı Washington Navel (Aksu) (%14.8) ile tespit edilmiş, bunu sırasıyla Klemantin (%7.7) ve Washington Navel (Serik) (%5.4), Fremont (%3.8) izlemiştir. 2022 yılında ise en yüksek ortalama zarar oranı Washington Navel (Serik) (%5.6) ile gözlemlenmiş, bunu sırasıyla Washington Navel (Aksu) (%5.1), Klemantin (%4.6) ve Fremont (%4.4) takip etmiştir. Hasat zamanı yapılan meyve sayımlarında 2021 yılında en yüksek zarar oranı Washington Navel (Aksu) (%71.6) ile belirlenmiş, bunu sırasıyla Fremont (%25), Klemantin (%19) ve Washington Navel (Serik) (%14) takip etmiştir. 2022 yılında ise en yüksek zarar oranı Fremont (%16.6) ve Washington Navel (Serik) (%16.6) ile görülmüş, ardından Washington Navel (Aksu) (%13.3) ve Klemantin (%11.6) çeşitleri gelmiştir. Sonuçlar, sadece tuzak kullanmanın meyve korumada yeterli olmadığını ve entegre bir mücadele stratejisi içinde kimyasal mücadele ile desteklenmesi gerektiğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Mediterranean Fruit Fly (Medfly), Ceratitis capitata (Wiedeman) (Diptera: Tephritidae), is one of the most important pest of citrus fruits, causing enormous economic losses annually in our country. The study was conducted in 2021-2022 to evaluate the effectiveness of the trimedlure and various attractants against the Medfly and to determine the damage rates in four different citrus orchards in Aksu and Serik districts of Antalya province. In the study, amonium acetate (AA), trimetylamin (TMA), cadaverine (C) and putrescine (P) were used to create seven different attractant combinations, with trimedlure (TM) used as the pheromone. These were tested using Econex yellow bucket traps with DDVP tablets as the killing agent. According to the study results, traps baited with Trimedlure captured more adult Medfly compared to other attractant combinations in both 2021 and 2022. In 2021, the highest number of adults per traps was captured in Fremont, followed by Klemantin, Washington Navel (Aksu) and Washington Navel (Serik). In 2022, Fremont again captured the highest number of adults, followed by Klemantin, Washington Navel (Serik), Washington Navel (Aksu). In both years, after the fruits reached maturity, damage rates were determined by examining 30 randomly selected fruits from the southern side of the trees every 15 days. In 2021, the highest average damage rate was observed in Washington Navel (Aksu) (%17.1), followed by Fremont (%10.2), Washington Navel (Serik) (%6.2) and Klemantin (%6.0). In 2022, the highest average damage rate was again observed in Washington Navel (Aksu) (%9.8), followed by Washington Navel (Serik) (%5.5), Fremont (%4.5) and Klemantin (%3.5). During the periods when the fruits reached maturity in both years, 30 randomly fruits from the southern side of the trees were examined at five different time intervals. In 2021, the highest average damage rate was found in Washington Navel (Aksu) (%14.8), followed by Klemantin (%7.7), Washington Navel (Serik) (%5.4) and Fremont (%3.8). In 2022 the highest average damage rate was observed in Washington Navel (Serik) (%5.6), followed by Washington Navel (Aksu) (%5.1), Klemantin (%4.6), Fremont (%4.4). During harvest time, the highest damage rates in 2021 were observed on Washington Navel (Aksu) (%71.6), followed by Fremont (%25), Klemantin (%19) and Washington Navel (Serik) (%14). In 2022, the highest damage rates were recorded for Fremont (%16.6) and Washington Navel (Serik) (%16.6), followed by Washington Navel (Aksu) (%13.3) and Klemantin (%11.6). The results indicate trapping alone is insufficient for fruit protection and that chemical control should be supported as part of an integrated pest management (IPM) strategy.
Benzer Tezler
- Antalya ili turunçgil bahçelerinde Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)'nin kitlesel tuzaklama ile kontrolü ve zarar oranının belirlenmesi
Control of Mediterranean fruit fly, ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) with mass trapping and determination its damages rates in citrus orchards in Antalya province
TUĞBA GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT DEMİREL
- Akdeniz meyve sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)'nin Antalya ili nar ve turunçgil bahçelerinde popülasyon gelişimi
Population development of mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) in citrus and pomegranate orchards of Antalya province
GÜLÇİN KUMRU ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. İSMAİL KARACA
- Akdeniz meyve sineği [ Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) ]'nin Antalya ili, Finike ilçesi'nde turunçgil ve nar bahçelerinde popülasyon yoğunluğunun araştırılması
Investigation of population density Mediterranean fruit fly [ Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) ]in citrus and pomegranate gardens in Antalya Finike
SEMA TÜLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SALİH ÖZGÖKÇE
- Antalya ili turunçgillerinde zararlı diaspididae (Hemiptera: Coccoidea) türleri, yayılışları ile önemli türlerin ve doğal düşmanlarının populasyon değişimleri
Diaspididae (Hemiptera: Coccoidea) species on citrus in Antalya province, their dispersal and population fluctuations of important species and their natural enemies
ALİME BAYINDIR
Doktora
Türkçe
2013
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KARACA
- Antalya ili turunçgillerinde beyazsinek (Hemıptera: Aleyrodıdae) türleri, yayılışları, doğal düşmanları ile önemli türlerin populasyon gelişmeleri
Whitefly (Hemiptera: Aleyrodidae) species and their dispersial, natural enemies and population fluctuaions of important species on citrus in the province of Antalya
ŞENAY ÖZGER
Doktora
Türkçe
2014
Mühendislik BilimleriSüleyman Demirel ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KARACA
PROF. DR. MEHMET SALİH ÖZGÖKÇE