İbn Sînâ'nın es-Siyâsetü'l-menziliyye'si bağlamında 'İlmü tedbîri'l-menzil
'Ilmu tadbīr al-manzil with special reference to al-Siyāsa al-Manziliyya by Ibn Sīnā
- Tez No: 901012
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ KALLEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Tarih, Economics, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: İslam Ekonomisi ve Finansı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
İlmü tedbîri'l-menzil, hane yönetimi, işleyişi ve düzeni ile ilgili iktisadi öncülleri inceleyen bir disiplindir. Oikonomia ise Yunanca oikos (hane) ve nemein (kural) kelimelerinden türetilmiş olup, hane yönetimi anlamına gelir. Alan kurucular nezdinde ilmü tedbîri'l-menzilin kökenleri Antik Yunan oikonomiasına dayanmaktadır. Bu doğrultuda İbn Sînâ, İbn Miskeveyh, Tûsî, Devvânî, Kâtip Çelebi, Kınalızâde, Taşköprîzâde gibi isimler ilmü tedbîri'l-menzil konulu eserler kaleme almışlardır. Oikonomia kavramını inceleyen bize ulaştığı bilinen en eski eser ise Xenophon'un Oeconomicus'udur. Oikonomianın Antik Yunan'dan, İslam düşünce geleneğine aktarılması tercüme faaliyetleri sonucunda gerçekleşmiştir. Oikonomianın, Bryson'a nisbet edilen Yunanca aslı günümüze ulaşmamış Kitâbü Brûson fî tedbîri'r-racul li-menzilih isimli Arapça tercüme üzerinden İslam düşünce geleneğine aktarıldığı ileri sürülmektedir. Bu kavramın İbn Sînâ'nın es-Siyâsetü'l-menziliyye'si vasıtasıyla İslam ilim geleneğine girmiş olması kuvvetle muhtemeldir. es-Siyâsetü'l-menziliyye altı bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler sırasıyla; bütün insanlar için yönetim ve siyasetin gereği, kişinin kendisiyle alakalı siyaseti, gelir ve gider siyaseti, eşiyle ilgili siyaseti, çocuklarına yönelik siyaseti ve hizmetçilerine ilişkin siyasetidir. es-Siyâsetü'l-menziliyye'nin iktisadi analizi İbn Sînâ'nın ekonomi bilimine nasıl yaklaştığını göstermektedir. O, söz konusu risale ile iktisadi birçok meseleye değinmiştir. Bu konular arasında kazanç yollarının tanımlanması, insan kaynağının doğru kullanılması, belirli işlerde istihdam edilecek bireylerin yeteneklerine göre sınıflandırılması, gelir ve gider arasında dengenin kurulması, harcamaların denetlenmesi, tasarrufun gerekliliği, emeğin helal kazançla olan ilişkisi ve ticarette artan gelir ile risk arasındaki ilişki bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
'Ilmu tadbīr al-manzil is a discipline that focuses on the economic data related to the management, functioning, and organization of the household. Oikonomia, on the other hand, is a term derived from the Greek words oikos (house) and nemein (rule), referring to household management. According to the founders of the field, the origins of 'ilmu tadbīr al-manzil are rooted in Ancient Greek oikonomia. Notable scholars, such as Avicenna, Ibn Miskawayh, al-Ṭūsī, al-Dawwānī, Kātib Çelebi, Kınalızâde, and Taşköprülüzâde have written books on the topic. The earliest known work analyzing the concept of oikonomia is Oeconomicus by Xenophon. The transmission of oikonomia from Ancient Greece to the Islamic intellectual tradition resulted from translation activities. The original Greek work attributed to Bryson has not survived, but it is believed that the concept was introduced to Islamic culture through the Arabic translation, Kitābu Bryson fī tadbīr al-rajul li-manzilih. It is highly probable that oikonomia was incorporated into the Islamic scholarly tradition through Avicenna's al-Siyāsa al-manziliyya which consists of six chapters: the necessity of governance and control of all human beings, the administration of oneself, of his income and expenditure, of his spouse, of his children, and of his servants. Avicenna's economic analysis in al-Siyāsa al-manziliyya demonstrates his approach to the science of economics. He addressed many economic issues in his treatise on 'ilm tadbīr al-manzil. Among these topics are: defining income-generating methods, the proper utilization of human resources, the classification of individuals for specific jobs based on their abilities, establishing a balance between income and expenditure, monitoring expenses, the necessity of savings, the importance of the acquisition of halal earnings, and the relationship between increased income and risk in trade.
Benzer Tezler
- İslam felsefesinde liderlik nazariyeleri
Leadership speculations in Islamic philosophy
GÜLŞEN YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM MARAŞ
- Fârâbî'nin anlam teorisi: Epistemolojik bir inceleme
Al-Fārābi's meaning theory: An epistemological analysis
HATİCE BOZKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER TÜRKER
- Plotinus'un Esûlûciya üzerinden Fârâbî'ye etkisi
The effect of Plotinus to al Farabi via Esulucia
MEHMET MURAT KARAKAYA
Doktora
Türkçe
2016
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRBÜZ DENİZ
- İbn Sîna'nın eş-Şifa adlı eserinin Usul el-Hendese bölümünün ilk üç makalesinin tahkik, çeviri ve değerlendirmesi
Edited text, Turkish translation and commentary of the first three articles of usul al-Handasah book of avicenna's al-Shifa
SÜMEYRA ALTINOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PETER JONATHAN STARR