Kişilik özellikleri, premenstrual sendrom belirtileri ve bilişsel davranışsal kaçınma arasındaki ilişkinin incelenmesi
The investigation of the relationship between personality traits, premenstrual syndrome symptoms and cognitive behavioral avoidance
- Tez No: 902467
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ALTUNKAYA ERDOĞMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kişilik, Kişilik Özellikleri, Premenstrual Sendrom Belirtileri, Bilişsel Davranışsal Kaçınma, Personality, Personality Traits, Premenstrual Syndrome Symptoms, Cognitive Behavioral Avoidance
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Çalışmanın amacı 18-45 yaş aralığındaki kadınların kişilik özellikleri, premenstrual sendrom belirtileri ve bilişsel davranışsal kaçınmaları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Türkiye'de yaşayan ve 18-45 yaş aralığında olan toplam 304 kadın oluşturmaktadır. Araştırma verileri çevrimiçi bir şekilde toplanmıştır. Verilerin toplama aşamasında; Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu, Demografik Bilgi Formu, Beş Faktör Kişilik Envanteri (BFKE), Premenstrual Sendrom Ölçeği (PMSÖ) ve Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği (BDKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS-27 programı kullanılarak Bağımsız Gruplar T-Testi, Tek Yönlü ANOVA Analizi, non-parametrik Kruskal Wallis-H analizi, pearson korelasyon analizi ve doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır. Korelasyon analizleri sonucunda beş faktör kişilik özellikleri ile premenstrual sendrom belirtileri arasındaki ilişkide nevrotiklik alt boyutu ile pozitif yönlü; dışadönüklük, uyumluluk ve sorumluluk alt boyutları ile negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler tespit edilirken, deneyime açıklık alt boyutu ile istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmamıştır. Kişilik özellikleri ve bilişsel davranışsal kaçınma arasındaki ilişkide bilişsel davranışsal kaçınma ölçeği tüm alt boyutları ve toplam puanı ile dışadönüklük, uyumluluk, sorumluluk ve deneyime açıklık arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönlü ilişki saptanırken; nevrotiklik ile istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü ilişki saptanmıştır. Bilişsel davranışsal kaçınma ile premenstrual sendrom belirtileri arasındaki ilişkide premenstrual sendromun alt boyutlarıyla bilişsel davranışsal kaçınma arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü ilişkiler bulunmuştur. Regresyon analizleri sonucunda beş faktör kişilik özelliklerinden nevrotiklik boyutunun premenstrual sendrom belirtilerini pozitif yönde, sorumluluk boyutunun ise negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı yordadığı görülmüştür. Bilişsel davranışsal kaçınmanın premenstrual sendrom belirtilerini yordayıcı etkisinde ise bilişsel sosyal olmayan kaçınma ve davranışsal sosyal olmayan kaçınma alt boyutlarının PMS'yi pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı şekilde yordadığı tespit edilmiştir. Kişilik özellikleri ve bilişsel davranışsal kaçınmanın birlikte premenstrual sendrom belirtilerini yordayıcı etkisine yönelik regresyon analizi sonucuna bakıldığında; yalnızca nevrotikliğin PMS'yi istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü yordadığı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre nevrotiklik kişilik özelliği ve bilişsel davranışsal kaçınma premenstrual sendrom belirtileri üzerinde anlamlı düzeyde etkilidir. Sonuç olarak araştırma sonuçları kişilik özellikleri, premenstrual sendrom belirtileri ve bilişsel davranışsal kaçınma arasındaki ilişkiye yönelik fikir vermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine the relationship between the personality traits, premenstrual syndrome symptoms and cognitive behavior avoidance of women between the ages of 18-45. The population of the research consists of a total of 304 women living in Turkey and aged between 18-45. Research data was collected online. During the data collection phase; Informed Consent Form, Demographic Information Form, Five Factor Personality Inventory (BFKE), Premenstrual Syndrome Scale (PMSÖ) and Cognitive Behavioral Avoidance Scale (BDKÖ) were used. Independent Groups T-Test, One-Way ANOVA Analysis, non-parametric Kruskal Wallis-H analysis, Pearson analysis analysis and stepwise regression were applied to analyze the data through SPSS-27 program. As a result of correlation analyses, in the relationship between five factor personality traits and premenstrual syndrome symptoms, positive correlations were found with neuroticism sub-dimension; negative correlations were found with extraversion, agreeableness and conscientiousness sub-dimensions; however, no statistically significant correlation was found with openness to experience sub-dimension. In the relationship between personality traits and cognitive behavioral avoidance, a statistically significant negative correlation was found between all sub-dimensions and total score of cognitive behavioral avoidance scale and extraversion, agreeableness, conscientiousness and openness to experience; whereas, a statistically significant positive correlation was found with neuroticism. In the relationship between cognitive behavioral avoidance and premenstrual syndrome symptoms, statistically significant positive correlations were found between the sub-dimensions of premenstrual syndrome and cognitive behavioral avoidance. As a result of regression analyses, it was seen that neuroticism dimension of five factor personality traits predicted premenstrual syndrome symptoms positively, while conscientiousness dimension predicted them negatively. In the predictive effect of cognitive behavioral avoidance on premenstrual syndrome symptoms, it was found that cognitive non-social avoidance and behavioral non-social avoidance sub-dimensions predicted PMS positively and statistically significantly. When the regression analysis result for the predictive effect of personality traits and cognitive behavioral avoidance together on premenstrual syndrome symptoms was examined, it was found that only neuroticism predicted PMS statistically significantly and positively. According to the obtained results, neuroticism personality trait and cognitive behavioral avoidance had a significant effect on premenstrual syndrome symptoms. In conclusion, the research results provide insight into the relationship between personality traits, premenstrual syndrome symptoms and cognitive behavioral avoidance.
Benzer Tezler
- 18-35 yaş arası kadınların PMS belirtileri ve cinsel doyumlarının kişilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of PMS symptoms and sexual satisfaction and personal characteristics of women between 18-35 years
SAĞRA GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP SET
- Piyasada 'hayıt' (Agni casti fructuc) olarak satılan bazı bitki materyalleri üzerinde farmakope analizi çalışması
Pharmacopoeia analysis of some 'chaste tree' (Agni casti fructus ) plant materials those are sold in the market
HANDE KOTANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eczacılık ve FarmakolojiYeditepe ÜniversitesiFitoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KIRMIZIBEKMEZ
- Üniversite öğrencilerinde premenstrual sendrom ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between premenstrual syndrome and personality trait in university students
NURDİLAN ŞENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Hemşirelikİnönü ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERMİN TİMUR TAŞHAN
- Kadınların kişilik özelliklerinin premenstrual sendroma etkisi
Effects of personality traits of women premenstrual syndrom
TUBA ÇITAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikOrdu ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ŞAHİN
- Premenstrüel sendrom ve mizaç ilişkisi
Premenstrual syndrome and temperament relationship
BETÜL YARDIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA AKBIYIK