Hemodiyaliz tedavisi alan bireylere uygulanan aromaterapi masajının huzursuz bacak sendromu şiddeti, gündüz uykululuk ve uyku kalitesine etkisi
The effect of aromatherapy massage applied to individuals receiving hemodialysis treatment on the severity of restless legs syndrome, daytime sleepiness, and sleep quality
- Tez No: 902559
- Danışmanlar: PROF. DR. SULTAN TAŞCI, PROF. DR. İSMAİL KOÇYİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Huzursuz Bacak, Lavanta Yağı, Masaj, Uyku Kalitesi, Hemodialysis, Restless Legs, Lavender Oil, Massage, Sleep Quality
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Hemodiyaliz (HD) tedavisi alan bireylerde sık görülen uyku bozuklukları arasında huzursuz bacak sendromu (HBS) gündüz uykululuk düzeyini arttırmakta ve uyku kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma; HD tedavisi alan bireylerde HD seansı başlangıcından bir saat sonra, haftada üç kez, dört hafta boyunca, her iki alt bacak bölgesine, her bacağa 10 dakika süreyle %5'lik lavanta yağı ile uygulanan aromaterapi masajının HBS şiddeti, gündüz uykululuk ve uyku kalitesine etkisini belirlemek amacı ile randomize kontrollü çift kör çalışma olarak yapılmıştır. Araştırma, kantitatif ve kalitatif olarak karma çalışma deseninde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya HBS'si olan müdahale, plasebo kontrol ve kontrol grubuna 28'er hasta olacak şekilde 84 hasta dahil edilmiştir. Müdahale grubuna lavanta yağıyla aromaterapi masajı, plasebo kontrol grubuna susam yağıyla klasik masaj uygulanmıştır. Araştırma için kurum izinleri, etik kurul izni ve hastalardan bilgilendirilmiş gönüllü olur alındıktan sonra çalışmaya başlanmıştır. Çalışmanın kantitatif ve kalitatif verilerinin toplanmasında; HBS Tanı Kriterleri Formu, Hasta Tanıtım Formu, HBS Şiddet Değerlendirme Ölçeği, Epworth Uykululuk Ölçeği, Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi, Hasta İzlem Çizelgesi ve Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Çalışmanın kantitatif verilerinin değerlendirilmesinde; IBM SPSS V24.0 Statistics, G*Power ve Turcosa programları kullanılmıştır. Kalitatif veriler ise betimsel ve içerik analiz yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Masaj uygulaması sonrasında (4.hafta) ve bir ay sonraki izlemde (8.hafta) müdahale grubunun plasebo kontrol ve kontrol grubuna, plasebo kontrol grubunun kontrol grubuna göre, HBS şiddetinin, gündüz uykululuk düzeyinin azaldığı ve uyku kalitesinin arttığı belirlenmiştir. Ayrıca aromaterapi masajı ve klasik masaj uygulamasının psikolojik iyilik halini, konforu, günlük yaşam aktivitelerini ve yaşam kalitesini arttırdığı belirlenmiştir. Elde edilen kalitatif veriler kantitatif verileri desteklemektedir. Sonuç olarak; HD hastalarında HBS semptom yönetiminde ve uyku kalitesinin arttırılmasında aromaterapi masajı ve klasik masaj uygulamaları tamamlayıcı ve integratif tedavi yöntemi olarak hastalara önerilebilir. Ayrıca masaj uygulamalarının uzun süre etkilerinin değerlendirilebileceği izlem çalışmalarının yapılması önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Restless legs syndrome (RLS), a common sleep disorder in individuals receiving hemodialysis (HD) treatment, increases daytime sleepiness, and negatively affects sleep quality. This study was conducted as a randomized controlled double-blind study to determine the effect of aromatherapy massage with 5% lavender oil applied to both lower legs for 10 minutes, three times a week, for four weeks, one hour after the start of the HD session on RLS severity, daytime sleepiness and sleep quality in individuals receiving HD treatment. The research was carried out quantitatively and qualitatively in a mixed study design. The study included 84 patients with RLS, 28 patients each in the intervention, placebo control, and control groups. The intervention group received aromatherapy massage with lavender oil, and the placebo control group received classical massage with sesame oil. The study was initiated after obtaining institutional permissions, ethics committee permission, and informed consent from the patients. RLS Diagnostic Criteria Form, Patient Introduction Form, RLS Severity Rating Scale, Epworth Sleepiness Scale, Pittsburg Sleep Quality Index, Patient Follow-up Chart and Semi-structured Interview Form were used to collect quantitative and qualitative data of the study. IBM SPSS V24.0 Statistics, G*Power and Turcosa programs were used to evaluate the quantitative data of the study. Qualitative data were evaluated using descriptive, and content analysis methods. After the massage application (week 4) and at the follow-up one month later (week 8), it was determined that the severity of RLS, daytime sleepiness decreased, and sleep quality increased in the intervention group compared to the placebo control and control group, and in the placebo control group compared to the control group. In addition, it was determined that aromatherapy massage and classical massage application increased psychological well-being, comfort, activities of daily living and quality of life. The qualitative data obtained support the quantitative data. In conclusion; aromatherapy massage, and classical massage applications can be recommended to patients as complementary and integrative treatment methods for RLS symptom management and sleep quality improvement in HD patients. It may also be recommended to conduct follow-up studies in which the long-term effects of massage applications can be evaluated.
Benzer Tezler
- Kas krampı yaşayan hemodiyaliz hastalarına uygulanan aromaterapi masajının kramp sıklığı, ağrı şiddeti ve yaşam kalitesine etkisi
The effect of aromatherapy massage applied to hemodialysis patients with muscle cramps on cramp frequency, pain intensity and quality of life
ŞERİFE ÇETİN
Doktora
Türkçe
2022
HemşirelikErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN TAŞCI
PROF. DR. İSMAİL KOÇYİĞİT
- Hemodiyaliz tedavisi alan bireylerde inhalasyon yoluyla uygulanan aromaterapinin uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyine etkisi
The effect of aromatherapy applied by inhalation on sleep quality and fatigue level in hemodialysis patients
GAMZE MUZ
- Hemodiyaliz tedavisi alan bireylere uygulanan akupresin susuzluk şiddeti ve yaşam kalitesine etkisi
The effect of acupressure applied to individuals receiving hemodialysis treatment on severity of thirst and quality of life
ALEV YILDIRIM
- Hemodiyaliz tedavisi alan hastalara uygulanan Akupres'in kaşıntı durumuna etkisi
The effect of acupress on pruritus status of patients having hemodialysis
NAZAN KILIÇ AKÇA
Doktora
Türkçe
2011
HemşirelikErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SULTAN TAŞCI
PROF. DR. NİMET KARATAŞ
- Hemodiyaliz tedavisi alan hastalara uygulanan akupresin üst ekstremite ağrı şiddeti ve yaşam kalitesine etkisi
The effect of acupres applied in patients receiving hemodialysis treatment on upper extremity pain severity and quality of life
BANU ÇEVİK