Türkiye'de yüzde yirmilik gelir gruplarının enflasyonuna yönelik bir inceleme (2003-2022)
A study on inflation of twenty percent income groups in Turkey (2003-2022)
- Tez No: 902658
- Danışmanlar: PROF. DR. SAVAŞ ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Enflasyon, TÜFE, Ana Harcama Grupları, Hane Halkı Bütçe Anketi, Inflation, CPI, Main Expenditure Groups, Household Budget Survey JEL
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bu çalışmada Türkiye'de Yüzde Yirmilik Gelir Gruplarının 2003-2022 yılları arasında TÜFE oranları incelenmektedir. Hane halklarının ekonomik, demografik ve psikolojik durum ve özellikle-rine göre bütçelerindeki harcama kalemlerine ayırdıkları oranlar farklılık göstermektedir. Bu oran-lardaki farklılıktan kaynaklı olarak gelir gruplarının maruz kaldığı enflasyon oranları da değişiklik arz etmektedir. Bu durum dikkate alınmadan ülke geneli için tek bir tüketici mal sepeti hesaplanma-sı ve tek bir TÜFE oranının kullanılması ise gelir dağılımındaki adaletsizliği etkilemektedir. Çalış-mada ülkemizde fiyatlar genel düzeyindeki değişmeleri ortaya koymak için Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 2003-2022 dönemi aylık değişim verileri kullanılmıştır. Söz konusu veriler Türkiye İstatis-tik Kurumu (TÜİK) resmi web sitesinden elde edilmiştir. 2003 temel yıllı TÜFE“Gıda Ve Alkolsüz İçecekler”,“Alkollü İçecekler Ve Tütün”,“Giyim Ve Ayakkabı”,“Konut, Su, Elekt¬rik, Gaz Ve Diğer Yakıtlar”,“Ev Eşyası”,“Sağlık”,“Ulaştırma”,“Haberleşme”,“Eğlence Ve Kültür”,“Eğitim”,“Lo-kanta Ve Oteller”İle“Çeşitli Mal Ve Hizmetler”olmak üzere (12) ana harcama grubun¬dan oluş-maktadır. Bu çalışma da 2003-2022 dönemine ilişkin TÜFE'nin belirleyicilerinden 12 Ana Harcama Grubu endeksleri ve Ana Harcama Grubu ağırlıkları, Gelire göre sıralı %20'lik gruplarda tüketim harcamasının türlerine göre dağılım verileri kullanılarak hesaplamalar yapılmış, ilgili grafikler oluş-turulmuştur. Bu veriler arasındaki ilişki incelenerek bu ilişkinin bir biriyle bağlantılı olup olmadığı tartışılmıştır. Çalışmada, Türkiye'de 2003-2022 dönemine ait her bir yıl için yüzde yirmilik gelir gruplarının enflasyon oranları hesaplanmış ve bu yıllar arasında gelir düzeyi düşük hane halklarının daha yüksek enflasyon oranlarıyla karşılaştığı gözlemlenmiştir. Söz konusu dönemlere ilişkin veri-ler yardımıyla oluşturulan tablo ve grafikler ile durumu daha net biçimde ifade edilmiştir. Elde edi-len bulgular değerlendirildiğinde en az gelire sahip %20'lik hane halkı ile en yüksek gelire sahip %20'lik grupta yer alan hane halkları arasındaki enflasyon farklarının gelir dağılımını olumsuz yönde etkilediği anlaşılmaktadır. TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranı ile kıyaslandığında daha yüksek enflasyona maruz kalan Birinci %20'lik gelir grubunun enflasyon oranlarındaki seyrin bu şekilde devam etmesi reel gelirlerini düşüreceğinden daha çok fakirleşmesine sebep olacaktır. Çalışma sonuçlarına dikkat edilerek politika yapıcılar yüzde yirmilik gelir gruplarının enflasyondan ne derecede etkilendiğini göz önünde bulundurarak bu durumu önleyecek yeni ve etkin politikalar üretmelidirler.
Özet (Çeviri)
In this study, the inflation rates of the Twenty Percent Income Groups in Turkey between 2003 and 2022 are examined. The proportion that households allocate to expenditure groups in their budgets varies depending on their economic, demographic and psychological situation and characteristics. Due to the difference in these rates, the inflation rates that income groups are ex-posed to also vary. Calculating a single consumer goods basket for the whole country and using a single CPI rate without taking this situation into consideration affects the injustice in income distri-bution. Since the Consumer Price Index (CPI) is used as the general level of prices in our country in the study, monthly Consumer Price Index data for the period 2003-2022 was used in the study. The data in question was obtained from the official website of the Turkish Statistical Institute (TUIK). CPI with base year 2003:“food and non-alcoholic beverages”,“alcoholic beverages and tobacco”,“clothing and shoes”,“housing, water, electricity, gas and other fuels”,“household goods”,“health”,“transportation”It consists of (12) main expenditure groups:“, ”communication“, ”entertainment and culture“, ”education“, ”restaurants and hotels“ and ”miscellaneous goods and services". In this study, calculations were made using CPI for the period 2003-2022, 12 Main Expenditure Group indices and Main Expenditure Group weights, which are the determinants of CPI, and distribution data according to the types of consumption expenditure in 20% groups ordered by income. Relevant graphics were created.The relationship between these data was examined and it was discussed whether these relationships were related to each other. In the study, inflation rates of twenty percent income groups in Turkey for each year of the 2003-2022 period were calculated and it was ob-served that households with low income levels faced higher inflation rates between these years. It has been observed that households with lower income levels experienced higher inflation rates between these years. The situation is expressed more clearly with tables and graphs created with the help of data regarding the periods in question. When the findings are evaluated, it is understood that the inflation differences between the 20% of households with the lowest income and the 20% of households with the highest income negatively affect the income distribution. The poorest segment, which is exposed to inflation at a rate higher than the inflation rate announced by TÜİK, will be-come poorer as this situation continues, as they cannot compensate for their income in real terms. Paying attention to the study results, policy makers should take into account the extent to which the 20 percent income groups are affected by inflation and produce new and effective policies that will prevent this situation.
Benzer Tezler
- Rekabet Hukuku açısından banka birleşmeleri
Bank mergers in respect of Competition Law
ERDEM BAFRA
Doktora
Türkçe
2008
BankacılıkAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Ticaret Hukuku) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR YONGALIK
- Dağlık Karabağ sorununda Türkiye ve İran'ın politik yaklaşımı ve hedefleri
The approaches and objectives of Turkey and Iranian states in problem of Nagorno-Karabakh crisis
YEKTA BARIŞ TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerUfuk ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÜNEŞ
- الزواج المبكر أسبابه واثاره المترتبة على اللاجئات السوريات في تركيادراسة ميدانية على عينة من النساء السوريات اللاجئات في مدينة ديار بكر
Erken evlilik Türkyedeki Suriyeli mülteciler için nedenleri ve etkileri (Diyarbakır da Suriyeli mülteci kadın örnekleminde bir saha çalışması) / Early marriage, its causes and effects on Syrian refugee women in Turkeu (A field study on the sample of Syrian refugee women in Diyarbakir)
AMAL ALMOHAMMAD
Yüksek Lisans
Arapça
2022
SosyolojiMardin Artuklu ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MOHAMED ALFARES
- Türkiye'de dış borçlanmanın ekonomik etkinlik açısından değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
METHİYE SÖNMEZ
- Türkiye'ye Türk soylu olmayan yabancıları kapsayan zorunlu dış göçler ve merkez - yerel yönetim ilişkileri (İzmir için durum analizi)
Mandatory foreign migrations covering non-Turkish foreign nationals in Turkey and central local-government relations (Situation analysis for iİzmir)
SEDAT ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN