Toplumsal tabakalaşma ve ruh sağlığı: depresyonun sosyoekonomik statü, toplumsal cinsiyet ve sosyal destek açısından analizi
Social stratification and mental health: analysis of depression in terms of socioeconomic status, gender and social support
- Tez No: 907908
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR ERJEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Ruh Sağlığı Sosyolojisi, Depresyon, Sosyal Tabakalaşma, Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Destek, Sociology of Mental Health, Depression, Social Stratification, Gender, Social Support
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Günümüzde depresyon başta olmak üzere ruh sağlığı sorunları, giderek daha fazla insanı etkilemektedir. Depresyon, toplum üzerindeki geniş etkilerine rağmen genellikle bireysel bir sorun olarak ele alınır. Ancak depresyonun bireysel yönleri olduğu gibi sosyal yönleri de vardır. Depresyonla ilişkili sosyal faktörlerin başında sosyal tabakalaşma gelmektedir. Bu araştırmanın amacı, depresyonun, toplumsal eşitsizliklerle ilişkisini ortaya koymak ve bu ilişkiyi açıklamaktır. Sosyoekonomik durum, cinsiyet ve sosyal desteğin depresyon üzerindeki etkileri incelenerek, depresyonun sosyal boyutu ortaya konulmuştur. Araştırma problemi Temel Neden Teorisi ve Stres Süreci Modeli çerçevesinde inşa edilmiş ve sonuçlar bu teorilere göre analiz edilmiştir. Araştırmanın yöntemi eleştirel sosyal bilim paradigmasına dayalı karma yöntem araştırmasıdır. Açıklayıcı karma desen uygulanan araştırmanın verileri, Adana Seyhan Devlet Hastanesi psikiyatri polikliniğine gelen depresyon hastalarından elde edilmiştir. Nicel araştırma kapsamında 194'ü kadın, 72'si erkek olmak üzere toplam 266 kişiye anket uygulanmıştır. Nicel analizler gerçekleştirildikten sonra nicel katılımcılar arasından amaçlı örnekleme tekniği ile 10'u kadın, 4'ü erkek olmak üzere 14 kişi belirlenmiş ve bu kişilerle yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler tematik analiz ile analiz edilerek, belirli temalar oluşturulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre nicel araştırmada depresyon ile sosyoekonomik statü, cinsiyet ve sosyal destek arasında anlamlı ilişkiler bulunmuş ve nitel araştırmada bu ilişkileri açıklayan çok yönlü temalara ulaşılmıştır. Öne çıkan nicel araştırma sonucuna göre kadınlar ve düşük sosyoekonomik statüdeki bireyler, erkeklere ve yüksek sosyoekonomik statüdeki bireylere göre daha yüksek depresyon puanlarına ve daha düşük sosyal destek puanlarına sahiptir. Nitel araştırmada da dezavantajlı konumda yer alan bireylerin yaşamın birçok alanında önemli zorlanmalar yaşadıkları görülmüştür. Bu bulgular ve teorik çerçeve, sosyoekonomik statü ve toplumsal cinsiyet açısından dezavantajlı durumda olan bireylerin, yüksek stres düzeyleri ve düşük sosyal destekleri nedeniyle depresyon karşısında daha savunmasız olduğunu ortaya koymaktadır. Böylece araştırmanın temel iddiası -sosyo-analiz olmadan psiko-analiz olmaz desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, mental health problems, particularly depression, are affecting more and more people. Despite its widespread impact on society, depression is often treated as an individual problem. However, depression has social as well as individual aspects. One of the main social factors associated with depression is social stratification. The aim of this study is to reveal the relationship between depression and social inequalities and to explain this relationship. By examining the effects of socioeconomic status, gender and social support on depression, the social dimension of depression was revealed. The research problem was constructed within the framework of the Fundamental Cause Theory and the Stress Process Model and the results were analyzed according to these theories. The method of the research is a mixed method research based on critical social science paradigm. The data of the research, which applied explanatory mixed design, were obtained from depression patients who came to Adana Seyhan State Hospital psychiatry outpatient clinic. Within the scope of quantitative research, a total of 266 people, 194 women and 72 men, were surveyed. After the quantitative analyses were carried out, 14 people, 10 women and 4 men, were selected from among the quantitative participants with the purposeful sampling technique and in-depth interviews were conducted with these people through a semi-structured interview form. Interviews were analyzed with thematic analysis and certain themes were formed. According to the results of the study, significant relationships were found between depression and socioeconomic status, gender and social support in the quantitative research and multifaceted themes explaining these relationships were reached in the qualitative research. According to the results of the quantitative research, women and individuals with low socioeconomic status had higher depression scores and lower social support scores than men and individuals with high socioeconomic status. Qualitative research has also shown that disadvantaged individuals experience significant difficulties in many areas of life. These findings and the theoretical framework reveal that disadvantaged individuals are more vulnerable to depression due to their high stress levels and low social support. Thus, the main claim of the research, that there is no psycho-analysis without socio-analysis, is supported.
Benzer Tezler
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Vakıf kurumunun sosyal hizmetleri üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MUSA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Sosyal Hizmetlerİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
- Toplumsal tabakalaşma ve rasyonel iktidar: Sağlık hizmetleri sektöründe yer alan meslek grupları üzerine bir çalışma
Social stratification and rational power: A study on occupational groups in the health care services sector
SERCAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKERİM SÖNMEZ
- Toplumsal tabakalaşma ve sağlık/hastalık ilişkisi
Relationship of social stratification and health/disease
İHSAN KUTLU
- 2000 yılı ve sonrası toplumsal tabakalaşma kavramının değişimi: Sınıf içi bölünmeler ve prekarya
Change in the concept of social stratification in 2000 and after: Intra-class divisions and the precariat
HANDE NUR ACUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiAkdeniz ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN VELİ KÖKTÜRK