Geri Dön

Sosyal kimlik kuramı bağlamında okul müdürlerinin grup prototipi liderliği ile öğretmenlerin mesleki kimlik algıları arasındaki ilişki

The relationship between group prototype leadership of school principals and professional identity perceptions of teachers in the context of social identity theory

PDF İndir

  1. Tez No: 908859
  2. Yazar: ADEM ASMAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGENEL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Teacher Professional Identity, Social Identity Theory, Group Prototype Leader, School Principal, Mixed Research
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 258

Özet

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin grup prototipi liderliği ile öğretmenlerin mesleki kimlik algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada karma araştırma yöntemlerinden keşfedici sıralı araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni kullanılarak toplamda 15 öğretmenin grup prototipi lidere ve öğretmen mesleki kimlik algılarına ilişkin deneyimleri ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Nitel görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi sürecinde uzman görüşlerine başvurularak kodlar, alt temalar ve temalar oluşturulmuştur. Yapılan nitel görüşmeler sonucunda ise Grup Prototipi Lider kavramına ilişkin olarak Temsil Etme ve Özdeşleşme teması (Öğrenci Sevgisi, Rol Model Olma, Fikirlere Değer Verme, Mesleki Gelişim, Motive Etme); Grupla Özdeşleşme teması (Empati Kurma, Aile Ortamı Sağlama, Güven Duyma, Çözüm Odaklı Olma); Lider Adaleti Teması (Dağıtımsal Adalet, İşlemsel Adalet, Kişiler Arası Adalet) şeklinde toplamda 12 alt temaya ulaşılmıştır. Öğretmenlerin mesleki kimlik algılarına ilişkin olarak ise Mesleki Bağlılık teması (Rehber Olma, Öğrenci Sevgisi, Sosyal Ağ Geliştirme); İş Doyumu Teması (Ekonomik Durum, Tatil Durumu, Sosyal ve Psikolojik Durum); Mesleki Öz Yeterlilik Teması ( Evrak Yükünü Azaltma, Materyal Desteği Sağlama); Mesleki Görev Algısı Teması (Okulu Sevdirme, Öğrenciyi Tanıma); Mesleki Benlik Teması (Bilişsel Yeterlilikler, Duyuşsal Yeterlilikler, Sosyal Yeterlilikler); Mesleki Motivasyon Teması (Toplumsal Bakış Açısı, Veli Kuramı, Öğrenci Davranışları)şeklinde toplamda 16 alt temaya ulaşılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde ise okul müdürlerinin grup prototipi lider olmaları ile öğretmenlerin mesleki kimlik algılarındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri Türkiye'de 2023- 2024 eğitim ve öğretim yılında İstanbul'da kamu okullarında görev yapan 533 öğretmenden, araştırmacı tarafından geliştirilen Grup Prototipi Liderlik Ölçeği (GPLÖ) ve Aydın (2022) tarafından geliştirilen Öğretmen Mesleki Kimliği Algıları Ölçeği (ÖMKAÖ) aracılığıyla toplanmıştır. Ölçeklerle toplanan veriler STATA 17 programı yardımıyla Multi Variety Regression (Çok Değişkenli Regresyon) analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda okul müdürlerinin öğretmenlerin mesleki kimlik algılarına anlamlı ve pozitif yönde katkı sağlayabilecek grup prototipi bir lider olabilmeleri için a) Temsil Etme ve Özdeşleşme, b) Lider Adaleti olmak üzere iki boyuta sahip olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların demografik özellikleri ele alındığında müdürle çalışma süreleri, öğrenci sayıları, okul türleri, mesleki kıdemleri ve eğitim durumları değişkenlerinde anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Son olarak ise okul müdürlerinin temsil etme ve özdeşleşme becerilerinin, öğretmenlerin mesleki benlik algılarını açıklamada toplam varyansın %16'sını; mesleki öz yeterlilik algılarının %21'ini; görev algılarını %22'sini; motivasyon algılarının %27'sini; iş doyumlarının %21'ini; mesleki bağlılıklarının %19'unu; açıkladığı görülmüştür. Okul müdürlerinin Lider Adaleti becerilerinin ise öğretmenlerin mesleki öz yeterlilik algılarını açıklamada toplam varyansın %21'ini; mesleki görev algılarının %22'sini; iş doyumlarının %21'ini; açıkladığı görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgular ışığında politika yapıcılara, araştırmacılara ve okul müdürlerine öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimler: Öğretmen Mesleki Kimliği, Sosyal Kimlik Kuramı, Grup Prototipi Lider, Okul Müdürü, Karma Araştırma.

Özet (Çeviri)

The purpose of this research is to examine the relationship between school principals' group prototype leadership and teachers' professional identity perceptions. The exploratory sequential research design, which is a mixed research method, was used in the research. In the qualitative part of the study, phenomenological design, one of the qualitative research designs, was used to examine in detail the experiences of a total of 15 teachers regarding the group prototype leader and their perceptions of teacher professional identity. Descriptive analysis method was used in the analysis of data obtained from qualitative interviews. Codes, subthemes and themes were created by consulting expert opinions in the analysis process of qualitative data. As a result of the qualitative interviews, a total of 12 sub-themes were reached regarding the concept of Group Prototype Leader: Representation and Identification (Love for Students, Being a Role Model, Valuing Ideas, Professional Development, Motivating); Group Identification (Empathy, Providing a Family Environment, Trust, Being Solution-Oriented); Leader Justice (Distributive Justice, Procedural Justice, Interpersonal Justice). Regarding the perception of teachers' professional identity, a total of 16 sub-themes were reached as follows: Professional Commitment Theme (Guidance, Love of Students, Developing Social Networks); Job Satisfaction Theme (Economic Situation, Holiday Situation, Social and Psychological Situation); Professional Self-Sufficiency Theme (Reducing Paperwork Load, Providing Material Support); Professional Duty Perception Theme (Enjoying School, Getting to Know the Student); Professional Self Theme (Cognitive Competencies, Affective Competencies, Social Competencies); Professional Motivation Theme (Social Perspective, Parent Theory, Student Behaviors). In the quantitative part of the research, the relational survey model was used to reveal the relationship between school principals' group prototype leadership and teachers' perceptions of professional identity. The quantitative data of the study were collected from 533 teachers working in public schools in Istanbul in Turkey in the 2023-2024 academic year, through the Group Prototype Leadership Scale (GPLÖ) developed by the researcher and the Teacher Professional Identity Perception Scale (PTPS) developed by Aydın (2022). Multi Variety Regression analysis was performed on the data collected with the help of STATA 17 program. As a result of the research, it was concluded that in order for school principals to be a group prototype leader who can contribute significantly and positively to teachers' professional identity perceptions, they must have two dimensions: a) Representation and Identification, b) Leader Justice. When the demographic characteristics of the participants were considered, it was determined that there were significant differences in the variables of working time with the principal, number of students, school types, professional seniority and educational status. Finally, it was seen that school principals' representation and identification skills explained 16% of the total variance in explaining teachers' professional self- perceptions; 21% of their professional self-efficacy perceptions; 22% of their task perceptions; 27% of their motivation perceptions; 21% of their job satisfaction; and 19% of their professional commitment. It was observed that the Leader Justice skills of school principals explained 21% of the total variance in explaining teachers' professional self-efficacy perceptions; 22% of their professional duty perceptions; and 21% of their job satisfaction. In the light of the findings obtained in the study, suggestions were presented to policy makers, researchers and school principals.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    757078

    Sosyal kaygılı ergenlerin kişilerarası ilişki yapılarınınokul bağlamında incelenmesi

    Analysis of socially anxious adolescents' self contstructions in school context

    EDA ARSLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL SANBERK

  2. Tez No

    649990

    Çarlık Dönemi Azerbaycanı'nın uluslaşma süreci: 1850-1920

    Nation-building process in Azerbaijan during the Tsarist Period: 1850-1920

    ORKHAN VALIYEV

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Siyasal BilimlerSakarya Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜNYAMİN BEZCİ

  3. Tez No

    573571

    L'art performance en Turquie à la lumière des théories post-structuralistes et féministes

    Postyapısalcı ve feminist teori ışığında Türkiye'de performans sanatı

    NURDAN DURMAZ

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2019

    Sanat TarihiGalatasaray Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ ERGUR

  4. Tez No

    816127

    Sosyal yapılandırmacılık bağlamında okulun kimlik inşası: Bir Temellendirilmiş kuram çalışması

    School's identity construction in the context of social constructivism: A Grounded theory study

    SU ERTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERKAN KOŞAR

  5. Tez No

    897906

    Zygmunt Bauman'ın akışkan odernite kuramının eğitimin işlevlerine yansıması

    Reflection of Zygmunt Bauman's liquid modernity theory on the functions of educations

    GÜLSEVİL KUTLAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLKNUR ŞENTÜRK

Geri Dön