Denizli geleneksel kumaş dokuma ustası Selahattin Kaçanoğlu ve çalışmaları
Denizli traditional textile weaving master Selahattin Kaçanoğlu and his works
- Tez No: 908942
- Danışmanlar: DOÇ. NAİME DİDEM ÖZ
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Halı-Kilim Eski Kumaş Desenleri Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Dokumacılık, insanoğlunun örtünme ve korunma ihtiyacından doğan, tarih öncesi çağlara dayanan en eski el sanatlarından biridir. İlk dokuma örneklerinin ağaç kabukları ve doğal liflerden yapıldığı ve Mezopotamya, Mısır, Çin gibi uygarlıklarla birlikte geliştiği bilinmektedir. Anadolu coğrafyası, dokuma sanatının tarihsel gelişimi açısından çok önemli bir konuma sahiptir. Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde yapılan arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkan bulgular, dokumacılığın başlangıç noktası ve üretim yöntemleri hakkında bilgi vermektedir. Anadolu'nun, halı, kilim gibi kirkitli dokumaları ve bez dokumacılığı gibi mekikli dokumaları zengin bir dokuma kültürünü oluşturmaktadır. Ege Bölgesi, özellikle Denizli'nin Buldan ilçesi, dokuma sanatının yaşatıldığı ve geliştirildiği önemli merkezlerden biridir. Buldan, dokumacılık tarihi ve kültürel zenginliğini koruyan bir merkez olarak ön plana çıkmakta olup burada dokumacılık faaliyeti, usta çırak ilişkisi çerçevesinde nesilden nesile aktarılmaktadır. Buldan ilçesinin özgün dokuma yapısının korunması ve bu yapının güncel yaşamla uyumlu hale getirilmesi, kültürel değerlerin sanayi ve el dokumasına entegre edilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Buldan el dokumacılığını araştırmak ve yazılı ile görsel kaynaklar aracılığıyla bu mirası gelecek nesillere aktarmak gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, Buldan'da halen aktif olarak sürdürülen el dokumacılığı ve bu geleneğin korunması, kültürel mirasın devamlılığı açısından ele alınmaktadır. Tez kapsamında, geleneksel Türk dokuma sanatlarının köklü geçmişini ve günümüze kadar süregelen gelişimini ele alarak, Denizli ili Buldan ilçesinde yaşayan geleneksel dokuma ustası Selahattin Kaçanoğlu'nun dokumacılığa nasıl başladığı, gelişim süreci, kullandığı özgün dokuma teknikleri, armür sistemleri ve tahar planları ayrıntılı olarak incelenmektedir. Kaçanoğlu'nun, geleneksel dört çerçeveli tezgâhlar kullanarak gerçekleştirdiği el dokuması ürünlerdeki desen geliştirme yöntemleri ve iplik yapısına göre desenlendirme teknikleri detaylandırılmaktadır. Selahattin Kaçanoğlu'nun dokuma sanatı ve tekniklerine dair teorik bilgiler sunmanın yanı sıra, dokuma alanındaki özgün tasarımlarında geliştirdiği dokuma sistemlerinin ve desen planlarının analiz tabloları ile gelecek nesillere aktarılabilecek örnekler sunulmaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın temel amacı, geleneksel dokuma sanatının zenginliğini koruyarak modern tekstil tasarımına entegre edilmesine katkıda bulunmaktır. Ayrıca; Selahattin Kaçanoğlu'nun dokuma çalışmalarında kullandığı teknik, tasarımcı bakış açısıyla değerlendirilip, Anadolu'nun farklı bölgelerindeki dokuma örneklerinde kullanılan, doğal bir lif olan tiftik ipliği kullanıldığında nasıl bir tuşe ve görünüm elde edeceği dokuma tezgâhında çözümlenerek özgün tasarım örneklerinin oluşturulması hedeflenmiştir. Bu tasarım çalışmalarında Buldan dokumacılığının tarihi dokusu araştırılmış ve Buldan'ın ilçe sınırlarında Yenice mahallesinde bulunan Tripolis Antik Kenti'nin dokusal yapısından esinlenilmiştir.
Özet (Çeviri)
Weaving, one of humanity's oldest crafts, originated from the fundamental need for covering and protection, tracing back to prehistoric times. Early examples of woven textiles, made from tree bark and natural fibers, developed alongside civilizations such as Mesopotamia, Egypt, and China. The Anatolian region holds a significant position in the historical evolution of the weaving art. Archaeological findings from various parts of Anatolia provide insights into the origins of weaving and its production techniques. The region boasts a rich weaving heritage, characterized by both shuttle-woven fabrics and loomed textiles, such as carpets and kilims. The Aegean region, particularly Denizli's Buldan district, serves as an important center where the weaving art has been preserved and developed. Buldan stands out as a center that retains its rich cultural heritage in weaving, where craftsmanship is passed down through generations within a master-apprentice relationship. Preserving the distinctive weaving style of Buldan and adapting it to contemporary life holds great significance for integrating cultural values into both industrial and hand weaving. In this context, it is essential to research Buldan's hand weaving tradition and to transmit this heritage to future generations through written and visual resources. This study addresses the preservation of Buldan's ongoing hand weaving tradition as a means of sustaining cultural heritage. By examining the longstanding legacy and modern developments of traditional Turkish weaving arts, this thesis investigates the career of Selahattin Kaçanoğlu, a traditional weaving master residing in Buldan, Denizli. The study delves into Kaçanoğlu's initiation into weaving, his developmental journey, unique weaving techniques, armure systems, and draft planning in detail. It also elaborates on his methods for pattern creation and design techniques based on yarn structure in handwoven products crafted on traditional four-frame looms. In addition to presenting theoretical insights into Kaçanoğlu's weaving techniques, the study provides analysis tables of weaving systems and pattern plans developed in his original designs, offering examples that can be handed down to future generations. The primary objective of this research is to contribute to the integration of traditional weaving art into modern textile design while preserving its rich heritage. Furthermore, the techniques used in Selahattin Kaçanoğlu's weaving work are evaluated from a designer's perspective, specifically examining how the natural fiber mohair yarn, utilized in textile examples from various Anatolian regions, would create a unique texture and appearance when woven on a loom. Design samples inspired by the historical essence of Buldan's weaving heritage and the ancient textures of Tripolis, an archaeological site in Yenice, Buldan, were created.
Benzer Tezler
- XVI. ve XVII. yy. Osmanlı tekstil ve çini sanatında sümbül motifi
Hyacinth motive in XVI. and XVII. c. Ottoman textile and ceramic art
ZERRİN KÜÇÜKKARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. AYLA SALMAN GÖRÜNEY
- Günümüzde Sarıgöl ve çevresinde görülen havsız dokumalardaki motiflerin aşiretlerle bağlantıları
The relationships between tribal groups and the patterns used in their flat woven rugs around Sarıgöl
KAMİL GÜLLER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2004
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. ŞERİFE ATLIHAN
- Kirkitli dokumalarda 'Türkmen aynası' motifi
'Türkman aynası' motif at carpets and kilims
ŞEBNEM KOŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE ATLIHAN
- Antalya Konyaaltı Bahtılı'da (Kilimci Nejdet Koleksiyonu) tespit edilen yastık dokumaları
Cushion weavings identified in Bahtılı, Konyaaltı, Antalya (Kilimci Nejdet Collection)
SEDAT KARABAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıAkdeniz ÜniversitesiHalı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ EROĞLU
- Gıda ürünlerinde mikrobiyal bozulmaya neden olan Pseudeomonas spp. bakterisinin yüzey plazmon rezonans (SPR) temelli biyosensör kullanılarak belirlenmesi
Determination of Pseudomonas spp bacteria that cause microbial deterioration in food products using surface plasmone resonance (SPR) based biosensors
TUĞÇE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyomühendislikHacettepe ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL DENİZLİ