Rus Çarlığı hakimiyetinde Azerbaycan'da iktisadi gelişim ve sosyal değişim
Economic development and social change in Azerbaijan under the Russian Tsarist rule
- Tez No: 910670
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEKİR TÜMEN SOMUNCUOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 293
Özet
1801 yılında başlayan Rusya'nın Azerbaycan'ı işgal süreci 1828 yılında Türkmençay Antlaşmasının imzalanmasıyla tamamlanmış oldu. Rus Çarlığı 1828 yılından itibaren Azerbaycan Hanlıklarını hakimiyeti altına alarak Aras nehrinin kuzeyinde kalan Azerbaycan topraklarını ele geçirdi. 1828 yılından itibaren Rus Çarlığı, Kuzey Azerbaycan'da siyasi ve iktisadi hakimiyetini tamamlamış oldu. Azerbaycan Hanlıkları döneminde geleneksel sürdürülen iktisadi faaliyetler Rus hakimiyetinde belirli bir süre benzer şekilde devam ettirildi. Rus Çarlığının koyduğu vergi ve mali şartlar altında zorluklar yaşayan Azerbaycan Türkleri 1830-1840'lı yıllarda Çarlık idaresine karşı isyanlar çıkardı. İsyanlar neticesinde çeşitli reformlar gerçekleştirme kararı alan Rus Çarlığı, Azerbaycan'da kendine bağlı olacak ekonomik imtiyazlı yerli elitler oluşturdu. Yerli elitlerin içinden çıkan ilk kişiler Azerbaycan modernleşmesine önemli katkılarda bulundu. 1860 yılında Rusya genelinde yaşanan reform hareketleri Azerbaycan için de yeni bir dönüm başlatmış oldu. Sanayileşmeyle beraber önemli miktarda sermaye akışı oldu ve bölgeye Avrupa'nın çeşitli bölgelerinden yatırımcılar gelmeye başladı. Liberal politikaların uygulamaya koyulduğu Azerbaycan'da sanayileşmeyle beraber modern eğitim kurumları açılmaya başladı. Rus ve Avrupa eğitim sisteminde eğitim almış kişiler ve yerli zenginler toplumun yeni liderleri oldu. Azerbaycan münevverleri gazete ve dergiler açarak halkın eğitimine katkıda bulunurken zenginleşen yerli sermayedarlardan da maddi destek gördüler. 1870 öncesi toplumun liderleri konumunda olan din adamları ve beylerin yerini yeni kişiler aldı. Dünyayla etkileşimi artan Azerbaycan'da sosyal ve kültürel hayat değişime uğradı. Yeni koşullar Azerbaycan Türkleri arasında etkileşimi arttırarak basın, tiyatro ve hayır cemiyetleri aracılığıyla millî kimliğin oluşmasına olanak sağladı. 18. Yüzyıl başında birbirinden bağımsız Hanlık idareleri altında yaşayan ve çok az etkileşimde bulunan Azerbaycan Türkleri, 20. Yüzyıl başlangıcında tek bir toplum görüntüsüne kavuştu. Rus işgaliyle gelen iktisadi, siyasi ve ticari birlik toplumsal bir bütünlüğün oluşmasını sağladı.
Özet (Çeviri)
Russia's occupation of Azerbaijan, which started in 1801, was completed with the signing of the Turkmenchay Treaty in 1828. Starting from 1828, the Russian Tsardom took control of the Azerbaijani Khanates and seized the Azerbaijani lands north of the Aras River. Starting from 1828, the Russian Tsardom completed its political and economic dominance in Northern Azerbaijan. The economic activities traditionally carried out during the Azerbaijani Khanates were continued in a similar manner for a certain period under Russian rule. The Azerbaijani Turks, who experienced difficulties under the tax and financial conditions imposed by the Russian Tsardom, revolted against the Tsarist administration in the 1830s and 1840s. As a result of the revolts, the Russian Tsardom decided to implement various reforms and created economically privileged local elites in Azerbaijan that would be loyal to it. The first people to emerge from the local elites made significant contributions to the modernization of Azerbaijan. The reform movements experienced throughout Russia in 1860 also initiated a new turning point for Azerbaijan. With industrialization, there was a significant inflow of capital and investors from various parts of Europe began to come to the region. In Azerbaijan, where liberal policies were implemented, modern educational institutions began to open with industrialization. People who received education in the Russian and European education systems and local wealthy people became the new leaders of the society. Azerbaijani intellectuals contributed to the education of the people by opening newspapers and magazines, and they also received financial support from local capitalists who became rich. The clergy and beys who were the leaders of the society before 1870 were replaced by new people. Social and cultural life in Azerbaijan, whose interaction with the world increased, underwent changes. New conditions increased the interaction among the Azerbaijani Turks and allowed the formation of a national identity through press, theater and charitable societies. Azerbaijani Turks, who lived under independent Khanate administrations at the beginning of the 18th century and had very little interaction, assumed the image of a single society at the beginning of the 20th century. The economic, political and commercial unity that came with the Russian occupation provided the formation of a social integrity.
Benzer Tezler
- Osmanlı döneminde Tiflis eyaleti (1723-1735)
The province of Tbilisi under the Ottoman rule (1723-1735)
SAMET SAZAK
Doktora
Türkçe
2023
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SAFA ÜSTÜN
- Rusya Federasyonu'nun trans-Kafkasya politikasının analizi: Süreklilik mi dönüşüm mü
The analysis of trans-Caucasus policy of Russian Federation: continuity or transformation
MURAT JANE
Doktora
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerBursa Uludağ ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BARIŞ ÖZDAL
- Konstantin Petroviç Von Kaufman'ın Türkistan'daki faaliyetleri
Konstantin Petroviç Von Kaufman's activities in Turkistan
OSMAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA YILMAZ VURGUN
- Başlangıçtan günümüze Kazak - Çin sınır sorunları
Kazakh and China border issues from beginning till now
MERVE BAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihAnkara ÜniversitesiGenel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH GÜNDOĞDU