Diyarbakır Suriçi geleneksel konutlarında kerpiç malzeme kullanımı, koruma sorunları ve çözüm önerileri
Use of adobe material in traditional houses in the Sur district of Diyarbakır, conservation problems, and solution proposals
- Tez No: 911482
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE BİNNUR KIRAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Diyarbakır, Suriçi, Geleneksel Diyarbakır Evleri, sivil mimarlık, kent dokusu, geleneksel konut, geleneksel yapım sistemi, kerpiç, Diyarbakır, Suriçi District, Traditional Diyarbakır Houses, Civil Architecture, Urban Fabric, Traditional Residential Architecture, Adobe
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Restorasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Koruma-Yenileme ve Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Günümüzde iklim değişiminin dünyanın en büyük sorunlarından biri olduğu bu dönemde, ülkeler küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadele edebilmek için daha az enerji, daha az karbon emisyonu ve üretilen enerjinin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmesi yönünde çalışmalar önem kazanmaktadır. Yapı sektörü doğaya saygılı, sürdürülebilirliği ön planda tutan ekolojik malzemelere yönelmekte ve bunun bir sonucu olarak yerel malzeme ve yapım sistemlerinin korunması temel bir yaklaşım olarak benimsenmektedir. Bu bağlamda ekolojiye saygılı, az enerji ile üretilebilen ve kullanılabilen, geri dönüşümü yüksek oranda olan kerpiç yapılar, çevre koruması anlamında maksimum performans gösteren yapı konumuna gelmektedir. Bu nedenle de uzmanlar geçmişin bilgi birikiminden yararlanarak geleneksel ve yenilenebilir malzeme kaynakları üzerinde çalışmalar yaparak, geleneksel mimarinin en önemli malzemesi olan toprağa yönelmektedirler. Geleneksel yapım sistemlerinin ve yerel malzemelerin barındırdığı bilginin nesilden nesile aktarılması önemli bir kültürel zenginliktir. Bu kültürel zenginliğin gelecek kuşaklara aktarımında yaşanan sorunların giderek arttığı günümüzde, restorasyon uygulamaları sırasında açığa çıkan özgün geleneksel strüktür detaylarının belgelenerek arşivlenmesi ve aynı zamanda bu bilginin yayına dönüştürülmek suretiyle literatüre kazandırılmaları oldukça önemlidir. Ancak bu yolla, yıllar süren deneyimle kazanılan geleneksel yapım yöntemlerine dair bilginin eksiksiz/tam anlamıyla geleceğe aktarımı mümkündür. Türkiye'de anıtsal ve sivil mimarlık yapılarında geleneksel yapım sisteminin belgelendiği/irdelendiği ve korunmasına yönelik önerilerin geliştirildiği zengin bir literatür bulunmakla birlikte, bir o kadar da henüz araştırılmamış kültürel miras alanları da mevcuttur. Ancak özellikle hızla yok olan geleneksel konutlarda özgün malzeme ve yapım sisteminin korunması noktasında çok boyutlu sorunlar vardır. 'Diyarbakır Suriçi Geleneksel Konutlarında Kerpiç Malzeme Kullanımı, Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri' konulu tez çalışmasında Diyarbakır Suriçi'ndeki geleneksel konutların restorasyonu sırasında belgelenen kerpiç malzemeli karma yapım sisteminin analiz edilerek gelecek nesillere aktarılması ve yapım sisteminin sürdürülebilirliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Tez kapsamında belli bir alanda ve belli bir sayıda yapı üzerinde gerçekleştirilen analiz çalışmasının alandaki restorasyon süreciyle paralel yürütülmesi, dışarıdan algılanmasının mümkün olmadığı; raspa ve söküm işlemleri sonrası erişilebilen bilgiye de ulaşılmasına olanak sağlamıştır. Bu çalışmada Diyarbakır Suriçi'ndeki geleneksel konut mimarisindeki özgün kerpiç yapım sistemli taşıyıcı strüktürün tespit edilmesi, yerel yapım sisteminin irdelenmesi, tipolojik değerlendirme yapılarak, koruma sorunlarının belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu sorunlar çerçevesinde de koruma yaklaşımlarına yön gösterici olan uluslararası tüzüklerin ve sözleşmelerin ışığında çözüm önerileri sunulmuş, yerel yapım sistemi ve malzemesinin sürekliliğinin sağlanabilmesi hedeflenmiştir. Restorasyon sırasında elde edilen verilerin belgelenmesi, arşivlenmesi ve yayınlanması noktasında ciddi eksiklerin olduğu düşünüldüğünde, bu çalışmanın bu anlamda da literatüre katkısı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In an era where climate change is one of the world's most pressing issues, countries are increasingly focusing on reducing energy consumption, lowering carbon emissions, and using renewable energy sources to combat global warming and climate change. The construction sector is shifting towards eco-friendly materials that prioritize sustainability, making the conservation of local materials and construction systems a fundamental approach. In this context, adobe buildings, which are environmentally friendly, require minimal energy for production and use, and have high recyclability, stand out as highly efficient in terms of environmental protection. Consequently, experts are turning to soil, a key traditional material, leveraging past knowledge to study traditional and renewable material sources. The transmission of knowledge about traditional construction systems and local materials from generation to generation is a significant cultural asset. With increasing issues related to preserving this cultural richness for future generations, it is crucial to document and archive the unique traditional structural details uncovered during restoration projects and to integrate this knowledge into the literature. This approach allows for the comprehensive transfer of traditional construction techniques developed over years of experience. While there is a rich literature on the documentation and study of traditional construction systems and their preservation in monumental and civil architecture in Turkey, many cultural heritage areas remain under-researched. There are multifaceted problems in preserving the unique materials and construction systems of rapidly disappearing traditional houses. This thesis, titled“Use of Adobe Material in Traditional Houses in the Sur District of Diyarbakir, Conservation Problems, and Solution Proposals,”aims to analyze the adobe material used in the mixed construction system of traditional houses in Diyarbakır's Sur District during restoration, and to ensure the sustainability of these construction systems for future generations. The study involves an analysis of a specific area and a limited number of buildings, conducted in parallel with the restoration process, which allowed access to information otherwise unobtainable from external observations, such as those revealed through scraping and dismantling. This research aims to identify the distinctive adobe construction systems in the traditional houses of Diyarbakır's Sur District, examine local construction methods, and conduct typological assessments to determine preservation issues. Based on these issues, solution proposals have been developed in light of international regulations and agreements, aiming to ensure the continuity of local construction systems and materials. Given the significant gaps in documenting, archiving, and publishing the data obtained during restoration, this study is expected to contribute to the literature in this regard.
Benzer Tezler
- Güneş enerjisi etkin tasarım açısından Diyarbakır Suriçi yerleşkesi sokak dokusunda biyoklimatik konforun incelenmesi
Investigation of bioclimatic comfort in the street tread of Diyarbakir Suriçi region in terms of solar effective design
KÜBRA SUNA GİDER
- Diyarbakır Suriçi tarihi yerleşim alanında yenilenen konutların çevresel sürdürülebilirlik kapsamında irdelenmesi
The examination of renewed houses in the Diyarbakir Suriçi historical settlement area within the scope of environmental sustainability
BERİTAN ADAR GÜLCEMAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE TUNA TAYGUN
- Diyarbakır sur içi evlerinin ekolojik yönden incelenmesi
Ecological analysis of houses in Diyarbakır citadel
NURTEKİN ÖZEN
- Tarihi çevrede yeni-eski yapıların plan ve cephe kurgusunun fraktal boyut analizi: Diyarbakır, Hasırlı Mahallesi örneği
Fractal dimensional analysis of the plan and facade design of new-old buildings in the historical environment: the example of the Hasırlı Neighborhood of Diyarbakir
DEMET KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM ERBAŞ ÖZİL
- Diyarbakır Suriçi bölgesi kentsel dönüşüm projesi kapsamında geleneksel evlerin incelenmesi ve önerilerin belirlenmesi
Diyarbakir Surici region traditional houses, urban transformation project in the context of determining the investigation and recommendations
NEŞE DENLİ ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BİLGE IŞIK