Cam ve seramik endüstrisinde sürdürülebilirliğin tasarımcı perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluation of sustainability in glass and ceramics industry from a designer perspective
- Tez No: 913661
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA SÖZBİR KÖYLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Seramik ve Cam Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Seramik Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu tez, sürdürülebilirlik süreçlerinin tasarımcı perspektifinden değerlendirilmesi ve tasarımcının süreçte büründüğü kimliklere dair literatürde saptanan çalışma boşluğu üzerine gerçekleştirilmiştir. Çalışma, seramik ve cam endüstrisinde endüstriyel tasarımcıların sürdürülebilirlik süreçlerinde ne şekilde rol aldıklarını ve nasıl konumlandırıldıklarını incelemektedir. Bununla birlikte tasarımcıların çalışma alanlarında etki ve yetkilerini sınırlandıran faktörleri, etkileşim içinde oldukları sürdürülebilirlik süreci paydaşlarıyla iletişim ve iş dağılımlarını değerlendirmektedir. Araştırma sonucunda, sektörde aktif çalışan tasarımcılar ile yapılan görüşmelerden elde edilen veriler literatürde mevcut bilgiler ışığında değerlendirilerek analiz edilmiştir. Sürdürülebilirlik, çok boyutlu bir kavram olarak ekonomik, çevresel, sosyal ve kültürel dinamikleri kapsayan bütünsel bir yaklaşımı temsil etmektedir. Endüstriyel tasarım, üretirken tüketen bir disiplin olması sebebiyle bu dinamiklerin tamamıyla ilişkili olarak sürdürülebilirlik süreçlerinde merkezi bir konumdadır. Bu noktada bilinçli üretim ve bilinçli tüketim ilkeleri önem kazanmaktadır. Söz konusu ilkelerin belirlenmesinde sürdürülebilirliğin tarihsel süreci, mevcut çalışmalar ve ortaya çıkan sektörel gereklilikler ve yapısal engeller yol gösterici olmaktadır. Araştırma sürecinde yöntem olarak öncelikle kapsamlı literatür taraması ardından nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme ve bu görüşmelerden elde edilen verilerin tematik analiz yöntemiyle değerlendirilmesi tercih edilmiştir. Araştırmada, Türkiye'de seramik ve cam sektöründe büyük ölçekli endüstriyel üretim yapan firmalarda çalışan 10 endüstriyel tasarımcıyla yapılan görüşme sonuçları analiz edilmiş ve bu veriler doğrultusunda tasarımcının süreçteki konumu ve etkisi değerlendirilmiştir. Oluşturulan veri seti ile tasarımcının süreçteki rolü ve sorumlulukları, sürece sağladığı etki, etkisini sınırlandıran faktörler, endüstriyel tasarım ve sürdürülebilirliği ilişkilendiriş biçimi ve sürdürülebilir tasarımın geleceğinde tasarımcının konumuna dair öngörüleri ayrı başlıklar altında değerlendirilmiştir. Sonuç ve Öneriler bölümünde literatür taraması ve yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucu elde edilen veriler doğrultusunda tasarımcının konumuna dair saptamalar yapılmış ve değerlendirmeler sonucunda endüstriyel tasarımcıların sürdürülebilirlik süreçlerinde daha etkin rol alabilmeleri ve sürece sağladıkları katkının artırılması yönünde öneriler geliştirilmiştir. Sonuç olarak bu tez, sürdürülebilirlik kavramına ve ilgili süreçlere dair farkındalığın artmasına ve süreçlerde iş birliğinin, iş bölümünün ve iş takibinin sorumlularının belirlenmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir. Belirlenen iş akışında endüstriyel tasarımcının iş alanı ve tanımını netleştirmeyi öngörmektedir. Aynı zamanda alanda çalışacak araştırmacı ve tasarımcılara derinlemesine bir kaynak oluşturmayı ve sürdürülebilirlik süreçlerinde belirlenen hedeflere ulaşma noktasında yeni bir perspektif kazandırmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on evaluating sustainability processes from the perspective of designers and addresses a gap identified in the literature regarding the roles and identities designers assume in these processes. The study examines how industrial designers in the ceramics and glass industries participate in sustainability processes and how they are positioned within these processes. Data collected through interviews with actively practicing designers in the sector were analyzed and interpreted in light of existing literature. Sustainability represents a multidimensional concept encompassing economic, environmental, social, and cultural dynamics within an integrated approach. Due to its nature as a discipline that consumes while producing, industrial design occupies a central position in sustainability processes, inherently linked to all these dynamics. At this juncture, the principles of conscious production and consumption gain significance. The historical trajectory of sustainability, existing research, and emerging sectoral needs serve as guiding frameworks for establishing these principles. In this research, the views of industrial designers working in large-scale manufacturing firms within the ceramics and glass sectors in Turkey were analyzed. Based on the collected data, the position of designers within these processes was evaluated. The dataset facilitated an examination of the roles and responsibilities of designers, their impact on processes, factors limiting their influence, the relationship between industrial design and sustainability, and designers' foresight regarding their future roles in sustainable design. These findings were systematically evaluated under distinct thematic categories. As a result, recommendations were developed to enhance the roles of industrial designers in sustainability processes. This thesis aims to contribute to raising awareness of sustainability and related processes, fostering collaboration, and clarifying the distribution of responsibilities within these processes. Additionally, it seeks to provide an in-depth resource and a fresh perspective for researchers and designers working in the field.
Benzer Tezler
- Removal of boron from aqueous solutions by using tris (Hydroxymethyl) aminomethane modified resin
Tris(Hidroksimetil)aminometan ile modifiye edilmiş reçinenin sulu çözeltilerden bor giderilmesinde kullanılması
ZEYNEP ECE EREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHİRE FİLİZ ŞENKAL
- Synthesis and characterization of boron containing polymers
Bor içeren polimerlerin sentezi ve karakterizasyonu
SERKAN AKPINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ERSİN SERHATLI
- The research of the enamel frits with lithium effects on surface characteristics of vitreous enamel coatings
Emaye fritlerin camsı emaye kaplamalarında lityumun yüzey özelliklerine etkisinin araştırılması
AHMET MURAT ERAYVAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kimya MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEK DERUN
- Mangan boratların katı hal sentez yöntemiyle üretilmesi ve karakterizasyonu
Synthesis and characterization of manganese borate via solid-state method
MERVE ÖZYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kimya MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEK DERUN
- Preparation of new polymeric sorbents for removal of boron from water
Sudan bor giderilmesi için yeni polimerik reçinelerin hazırlanması
GÜLÇİN TORUNOĞLU TURAN
Doktora
İngilizce
2019
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHİRE FİLİZ ŞENKAL