XVIII. yüzyılda Karahisar-ı Sahib sancağında malikâne sisteminin uygulanması
In the XVIII. century in Karahisar-i Sahib sanjah implementation of the malikâne system application of the mansion
- Tez No: 914268
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK SÖYLEMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Karahisar-ı Sahib sancağı, Osmanlı Devleti, malikâne, mukataa, idari yapı
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
Osmanlı Devleti'nin XVI. yüzyıl sonlarında yaptığı savaşların uzun sürmesi, ülke içindeki iç isyanlar, fiyat enflasyonu ve tımar sisteminin bozulmaya başlaması gibi olumsuz koşullar mali anlamda bütçe açıklarını meydana getirmiştir. Devlet, bu açıkları kapatmak için masrafları kısma ve hazinenin nakit ihtiyacını karşılamak için yeni bir sistem olan malikâne sistemini 1695 yılında uygulamaya geçirmiştir. Bu sistemin ülke genelinde uygulanmaya başlamasının Karahisar-ı Sahib sancağı özelinde mali, idari ve sosyal hayattaki etkileri tez çalışmamızda değerlendirilecektir. Malikâne sisteminin, Karahisar-ı Sahib sancağına yansımasının idari yöntem ve mali açıdan etkileri incelenerek mukataaların sınırları, hangi mukataaların satışa çıktığı ve bu mukataaların 1716 yılı öncesi ve sonrasındaki yıllık mal bedellerinin değişimi, mukataaların muaccele, kalemiye, cülûs, cebelü, kasrıyed, dellâliye, tefâvüt gibi bedel ve vergilerinin hazineye katkısının yaklaşık ne kadar olduğu tespit edilmiştir. İkinci olarak malikâne sisteminin uygulanmasında idari, iktisadi ve sosyal anlamda etkileri ele alınmıştır. Bu doğrultuda idari açıdan malikâne mutasarrıflarının kimler olduğu ve hangi meslek gruplarından olduklarının tespiti yapılarak, bu kişilerin sancak mukataaları üzerinde iktisadi ve sosyal alandaki etkilerinin neler olduğu ve yaşanan sorunlardan dolayı ne tür yaptırımların uygulandığı incelenmiştir. XVIII. yüzyılda Karahisar-ı Sahib sancağına doğrudan mukataa statüsünde bağlı olmayan; fakat adı geçen sancakta kısmi yerleşik yaşam sürdüren aşiretlerin mukataalarının durumları hakkında da bilgi verilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen veri ve bulgular, Karahisar-ı Sahib sancağına bağlı mukataaların malikâne sistemince tatbik edilmesine ve bu sistemin adı geçen sancağa bağlı mukataalar üzerindeki sosyal, idari ve iktisadi etkilerinin ortaya çıkarılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The prolonged wars fought by the Ottoman Empire in the late 16th century, internal rebellions, price inflation and the deterioration of the timar system led to budget deficits in financial terms. In order to close these deficits, the state tended to cut expenditures and increase the cash needs of the treasury and introduced a new system, the malikâne system, in 1695. The effects of the introduction of this system throughout the country on the financial, administrative and social life of Karahisar-i Sahib sanjak will be evaluated in this thesis. By analysing the administrative and financial effects of the malikâne system on Karahisar-i Sahib sanjak, the boundaries of the mukataa, which mukataa were put up for sale, the change in the annual cost of these mukataa before and after 1716, and the average contribution of the fees and taxes such as muaccele, kalemiye, cülûs, cebelü, kasrıyed, dellâliye, tefâvüt to the treasury were determined. Secondly, the administrative, economic and social effects of the implementation of the malikâne system are analysed. In this respect, the profiles of the administrative malikâne administrators and the occupational groups they belonged to were determined, and the economic and social effects of these individuals on the sanjak mukataa were analysed, as well as the sanctions imposed for the problems encountered. In the eighteenth century, information is also provided on the status of the tribal mukataa, which were not directly attached to the sanjak of Karahisar-i Sahib as mukataa, but maintained partial settlement in the sanjak. The data and findings obtained from the study are important in terms of revealing not the whole of Karahisar-i Sahib sanjak, but the operation of the parts allocated to the mukataa under the malikâne system and the social, administrative and economic effects of this system on the sanjak mukataa. The data and findings obtained from this study are expected to contribute to the implementation of the malikâne system and its social, administrative and economic effects on the mukataas Karahisar-ı Sahib sanjak. Keywoeds: Karahisar-ı Sahib sanjak, Ottoman Empire, malikâne, mukataa, administrative sutructure.
Benzer Tezler
- 19. yüzyılda Osmanlı taşrasında kaza idaresi: Sandıklı (1867-1908)
District goverment in Ottoman provincial in the 19th century: Sandıklı (1867-1908)
SERPİL PİR
- 557 numaralı Afyon Karahisâr-ı Sâhib sancağı Şer'iyye sicili
Numbered 557 Karahisâr-ı Sâhib Şer'iyye sicili
MEHMET SOYSAL
- Hurûfât Defterlerine göre Afyonkarahisar şehri (XVIII. yüzyıl)
The city of Afyonkarahisar according to Hurufat Books (18th century)
HALİME YİĞİT
- XVIII. yüzyılda Osmanlı şaphane mukataaları: Üretim, işletme, ticaret
Ottoman saphane mukataas in the 18th century: Production, management, trade
ASLAN KANSIZ
Doktora
Türkçe
2025
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ALTUNBAY
- XIII. yüzyılda Batı Anadolu'nun durumu ve Karahisar-ı Sahip çevresindeki gelişmeler
Başlık çevirisi yok
ÖMER DÜZBAKAR