229 numaralı Üsküdar kadı sicilinin (h.1072-1073/m.1661-1662)transkripsiyon ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of the Üsküdar kadi registerno.229(h.1072-1073/a.d.1661-1662)
- Tez No: 914501
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMAL ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 401
Özet
Şerʽiye sicilleri, Osmanlı imparatorluğundaki şeriat mahkemeleri tarafından tutulan resmi kayıt defterleridir. Bu siciller, evlilik, boşanma ve miras gibi medeni hukuka ilişkin olayların yanı sıra mahkeme karalarını da içerir. Tarih araştırmalarında önemli bir kaynak olan bu belgeler, dönemin sosyal ve ekonomik yapısını anlamaya yardımcı olurken, aile tarihçesi çalışmalarında da büyük bir rol oynar. Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu'nun Üsküdar kazasına ve IV. Mehmet dönemine ait olan 1071-1072 (1661-1662) tarihli 229 numaralı şerʼiye sicilini detaylı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu tez, 229 numaralı Üsküdar şer'iye sicilinin (1661-1662) transkripsiyonunu ve analizini yaparak, Osmanlı İmparatorluğu'nun IV. Mehmet döneminde Üsküdar kazasının sosyal, ekonomik ve hukuki yapısını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Osmanlı yönetim yapısının ve toplumsal dinamiklerinin yerel mahkeme kayıtları üzerinden anlaşılmasına yönelik kapsamlı bir araştırma sunar. Söz konusu sicil, toplamda yaklaşık 330 belge içermekte olup, hüccet, ilâm, ferman ve berat gibi farklı belge türlerini barındırmaktadır. Belgeler, dönemin toplumsal ilişkilerine ışık tutarak, mülkiyet hakları, ticari anlaşmazlıklar, aile içi meseleler, alacak-borç davaları, vakıflarla ilgili düzenlemeler, nafaka ve miras işlemleri, köle ve cariye azadı gibi çok çeşitli konuları kapsar. Çalışmanın bilimsel katkısı, şer'iye sicillerinin Osmanlı hukuk sistemi, yerel yönetim yapısı ve toplumsal ilişkileri anlamada temel bir kaynak olduğunu vurgulamasıdır. Sicilin transkripsiyonunda her bir belgenin özeti sunulmuş, hicri tarihler miladi tarihe çevrilmiş ve belgeler titizlikle yorumlanmıştır. Böylece, Üsküdar'ın gündelik yaşamı, sosyal ilişkileri, ekonomik faaliyetleri ve hukuki pratikleri gibi çeşitli boyutları detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma, şer'iye sicillerinin, Osmanlı toplumunun farklı yönlerini açıklamada vazgeçilmez bir kaynak olduğunu ve dönemin sosyal bilimsel araştırmalarına önemli katkılar sunduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Sharʽiye registers were official record books maintained by the sharia courts in the Ottoman Empire. These registers include civil law events such as marriage, divorce, and inheritance, as well as court decisions. These documents, which are an important source in historical research, help to understand the social and economic structure of the period and play a major role in family history studies. This study aims to examine in detail the sherʼiye registry numbered 229 dated 1071-1072 (1661-1662) belonging to the Üsküdar district of the Ottoman Empire and the reign of Mehmet IV. This thesis aims to examine the social, economic and legal structure of the Üsküdar district during the reign of Mehmet IV of the Ottoman Empire by transcribing and analyzing the Üsküdar şer'iye registry numbered 229 (1661-1662). The study presents a comprehensive research on the understanding of the Ottoman administrative structure and social dynamics through local court records. The registry in question contains approximately 330 documents in total and contains different types of documents such as hujjat, judgment, edict and warrant. The documents shed light on the social relations of the period and cover a wide range of topics such as property rights, commercial disputes, family issues, receivable-debt cases, regulations on foundations, alimony and inheritance transactions, slave and concubine emancipation. The scientific contribution of the study is that it emphasizes that the Shariah registers are a fundamental source in understanding the Ottoman legal system, local government structure and social relations. In the transcription of the register, a summary of each document was presented, the hijri dates were converted to the Gregorian date, and the documents were meticulously interpreted. Thus, various dimensions such as Üsküdar's daily life, social relations, economic activities and legal practices have been analyzed in detail. As a result, this study reveals that the Shariah registers were an indispensable source in explaining different aspects of Ottoman society and made important contributions to the social scientific research of the period.
Benzer Tezler
- 229 numaralı Şer'iye Siciline göre Maraş'ta hayat
Life in Maraş according to Court Records with the number of 229
İBRAHİM GEDİK
- 606 numaralı Karahisar-ı Sahib şer'iyye sicili
The Karahisar-ı Sahib sancağı şer'iyye sicili with 606 number
MUHİTTİN ÖZAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihAfyon Kocatepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA TURAN
- 627 numaralı şer'iyye siciline göre Afyonkarahisar'ın sosyal ve ekonomik yapısı (1897-1898)
Social and economic structure of Afyonkarahisar according to court records numbered 627 (1897-1898)
NURCAN BİRDANE
- Süleymaniye Kütüphanesi Hüsrev Paşa 422 Numaralı Firdevsî Şahnâmesi Minyatürleri
The Miniatures Of Firdowsi's Shahnameh Copy Kept in the Suleymaniye Library (Hüsrev Pasha 422)
SERAP TUBA YURTESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU MAHİR
- 1205-1207 H. tarihli İstanbul mahkemesine ait olan 60 numaralı Huccet Sicillin transkripsiyonu
Başlık çevirisi yok
EKREM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
TarihSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT KOYUNCU