Hayvanın Türk sinemasına politik dokunuşu: Hayvan imgesine yeni bakışlar
The political touch of animals in Turkish cinema: A new perspective to animal image
- Tez No: 914651
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU CANAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
John Berger,“Hayvanlara Niçin Bakarız?”başlıklı denemesinde, hayvanların yirminci yüzyılın başından itibaren insan dünyasından hızla çekildiğini ve görsel kültürde artan temsillerinin bu kayboluşun olumsuz bir göstergesi olduğunu belirtmiştir. Bu tez, Türk sinemasının ampirik dünyada kaybolan ve insanla dokunsal bağları kopan hayvanlara etik-politik ve estetik düzlemlerde nasıl yanıt verdiğini, Jacques Derrida'nın“dokunsal”ve Gilles Deleuze'ün“zaman-imge”ile“hayvan-oluş”kavramları üzerinden incelemektedir. İncelenen filmlerde kayboluş imgesinin çeşitli tezahürleri olduğunu belirtmek mümkündür. Bu doğrultuda birbiriyle ilişkili üç tezahür tespit edilmiştir. Hayvanlar, insanla temaslarının ardından genellikle ya ölmekte ya da bir“ölüm-oluş”sürecine girmektedir. Bu kayboluş ise öznenin duyu-motor şeması ile filmin duyu-motor şemasının bozulmasında belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu üç tezahürden yola çıkarak“dokunsal hayvan”kavramı geliştirilmiş ve“zaman”çerçevesinde tanımlanmıştır. Derrida, insan-hayvan ayrımının mevcudiyet metafiziğinde ve gösterge rejiminde kurucu bir rol oynadığını, bu nedenle hayvanların insana dokunmasının epistemolojik olarak bir tür imkânsızlık barındırdığını belirtmektedir. Deleuze'ün“zaman-imge”ve“hayvan-oluş”kavramları ise mevcudiyet metafiziğinin zamansallığını aşmaya yönelik bir düşünce biçimini içermektedir. Bu iki kavram, Derrida'nın“dokunsal”kavramı ile ilişkilendirilerek“dokunsal hayvan”kavramı tanımlanmıştır. Buna göre bu tez, 1990'lardan itibaren Türk sinemasının kaybolan hayvanlar tarafından politik olarak“dokunulmuş”bir sinema olduğunu öne sürmektedir. İncelenen filmler, Berger ve hayvan hakkı kuramcılarının karamsar bakış açısını aşarak kayboluştan yeni düşünce imkânları üretmektedir. Felsefe ve sinema disiplinlerini bir araya getiren bu çalışma,“dokunsal hayvan”kavramıyla filmin içeriği ve biçimi arasındaki ilişkiyi açıklayarak sinema çalışmalarına katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In his essay“Why Look at Animals?”, John Berger states that animals have rapidly withdrawn from the human world since the early 20th century and interprets their increasing representation in visual culture as a negative sign of this disappearance. This thesis examines how Turkish cinema responds, on ethical, political, and aesthetic dimensions, to animals disappearing from the empirical world and severing their tactile bonds with humans, using Jacques Derrida's concept of the“tactile”and Gilles Deleuze's concepts of the“time-image”and“becoming-animal.”The analyzed films reveal various appearances of the image of disappearance. Three interrelated appearances have been identified: Animals, after coming into contact with humans, either die or enter a process of“becoming-death.”This disappearance plays a decisive role in disrupting both the sensory-motor schema of the subject and the sensory-motor schema of the film. Based on these three appearances, the concept of the“tactile animal”has been developed and defined within the framework of“time.”Derrida argues that the human-animal distinction plays a foundational role in the metaphysics of presence and the construction of the regime of the“sign,”thus making the tactile engagement of animals with humans epistemologically impossible. Deleuze's concepts of the“time-image”and“becoming-animal”propose a mode of thought that transcends the temporality of the metaphysics of presence. These two concepts are further developed in relation to Derrida's notion of the“tactile,”leading to the formulation of the concept of the“tactile animal.”This thesis argues that, since the 1990s, Turkish cinema has become a cinema politically“touched”by disappearing animals. The analyzed films transcend the pessimistic perspectives of Berger and animal rights theorists, generating new possibilities for thought from this disappearance. By integrating philosophy and cinema, this study contributes to film studies by offering a reading model that explains the relationship between a film's content and form through the concept of the“tactile animal”.
Benzer Tezler
- Türk ve dünya sinemasında insanbiçimcilik: Hayvan ve insan üzerine çekilmiş filmlerin incelenmesi
Antropomorfism in Turkish and world cinema: Investigation of films on animal and human
GAMZE BEYGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-Televizyonİnönü Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU GÜLBUĞ EROL
- Canlandırma sinemasında hayvan karakterleri ve antropomorfizm
Animal characters in animation cinema and anthropomorphism
ELİF DOKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnadolu ÜniversitesiAnimasyon Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURŞEN DİNÇ
- Sibirya Sahası Türk Destanlarında hayvanlar
Animals in Turkic Epics of Siberian Region
EVREN ÇİFCİ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK
- Özneden nesneye: Söylem analizi üzerinden hayvanın değişen statüsü hakkında bir inceleme
From subject to object: An analysis of the changing status of the animal through discourse analysis
SEZEN ERGİN ZENGİN
- Hayvan motifli Uygur halk masallarının linguistik ve metinbilimsel analizi: Gramer - metin - aktarma - tahlil
The analyze of linguistics and text of Uyghur traditional tales, ornamented with animal motifs
BAYRAM BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EKREM AYAN