Genç tüketicilerin beslenme okuryazarlığı, sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme davranışları ile beslenme durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of nutritional literacy, sustainable and healthy eating behaviors, and nutritional status of young consumers
- Tez No: 916819
- Danışmanlar: PROF. DR. PERİM FATMA TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu çalışma, 14-18 yaş aralığındaki genç tüketicilerin beslenme okuryazarlığı, sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme davranışları ile beslenme durumları arasındaki ilişkiyi inceleme amacıyla 2023-2024 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde bir özel lisede öğrenim gören 150 öğrenci (80 kız, 70 erkek) ile yürütülmüştür. Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 15.7±1.30 olarak bulunmuştur. Araştırmada, Adölesan Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği (ABOÖ) ve Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları Ölçeği (SSBDÖ) kullanılarak değerlendirme yapılmıştır. Adölesan Beslenme Okuryazarlığı Ölçeği genel puanlarına bakıldığında, erkeklerin ortalama puanı 68.3±13.3, kızların ise 66.4±10.37 olarak bulunmuş; cinsiyetler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p=0.336). Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları Ölçeği genel puanında erkeklerin ortalama puanı 4.0±0.91, kızların puanı ise 3.8±0.86 olup, bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p=0.183). Bununla birlikte, Sağlıklı ve Dengeli Beslenme alt boyutunda erkeklerin puanı 4.5±1.34, kızların puanı ise 4.0±1.30 olarak bulunmuş ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.036). Makro besin ögeleri alımına yönelik analizlerde, erkek öğrencilerde Adölesan Beslenme Okuryazarlığı toplam puanı ile protein alımı arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki (r=0.264, p=0.027) ve kolesterol alımı ile pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki (r=0.334, p=0.005) tespit edilmiştir. Kız öğrencilerde ve her iki cinsiyette de Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları Ölçeği ile enerji ve makro besin ögeleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Mikro besin ögeleri alımında, folik asit ve kalsiyum alımlarının yetersiz olduğu her iki cinsiyet için de tespit edilmiştir. Kalsiyum ve çinko alımları açısından erkek öğrencilerin kızlara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek değerlere sahip olduğu bulunmuş; kalsiyum alımı erkeklerde 694.2±309.45 mg ve kızlarda 553.3±217.84 mg olarak (p=0.001), çinko alımı ise erkeklerde 8.1±4.72 mg ve kızlarda 6.8±3.66 mg olarak tespit edilmiştir (p=0.048). Adölesan Beslenme Okuryazarlığı ve Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları arasında genel olarak pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuş, Adölesan Beslenme Okuryazarlığı toplam puanı ile Sürdürülebilir ve Sağlıklı Beslenme Davranışları toplam puanı arasında orta düzeyde güçlü bir pozitif ilişki tespit edilmiştir (r=0.531, p
Özet (Çeviri)
This study was conducted during the spring semester of the 2023-2024 academic year with 150 students (80 girls, 70 boys) aged 14-18, studying at a private high school, to examine the relationship between nutritional literacy, sustainable and healthy eating behaviors, and nutritional status among young consumers. The average age of the participants was found to be 15.7±1.30 years. The study utilized the Adolescent Nutrition Literacy Scale (ANLS) and the Sustainable and Healthy Eating Behaviors Scale (SHEBS) for assessment. Regarding the general scores of the Adolescent Nutrition Literacy Scale, the average score of boys was 68.3±13.3, while that of girls was 66.4±10.37; no statistically significant difference was found between genders (p=0.336). For the general scores of the Sustainable and Healthy Eating Behaviors Scale, the average score of boys was 4.0±0.91, while that of girls was 3.8±0.86, and this difference was not statistically significant (p=0.183). However, in the“Healthy and Balanced Eating”subscale, boys scored 4.5±1.34, while girls scored 4.0±1.30, and this difference was found to be statistically significant (p=0.036). In the analyses related to macronutrient intake, a weak positive correlation (r=0.264, p=0.027) was observed between the total ANLS score and protein intake, and a moderate positive correlation (r=0.334, p=0.005) was found with cholesterol intake among male students. No significant relationships were found between SHEBS scores and energy or macronutrient intake for either gender (p>0.05). Regarding micronutrient intake, folic acid and calcium intake were found to be insufficient for both genders. Male students had significantly higher calcium and zinc intake compared to female students. Calcium intake was 694.2±309.45 mg in boys and 553.3±217.84 mg in girls (p=0.001), while zinc intake was 8.1±4.72 mg in boys and 6.8±3.66 mg in girls (p=0.048). Overall, significant positive correlations were found between Adolescent Nutrition Literacy and Sustainable and Healthy Eating Behaviors. A moderately strong positive relationship was detected between the total ANLS score and the total SHEBS score (r=0.531, p
Benzer Tezler
- Sustainable food consumption among generation Z: Attitudes and purchase intention.
Z kuşağı arasında sürdürülebilir gıda tüketimi: Tutumlar ve satın alma niyeti.
MAFAZ AMIR AHMED ABDALLAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İşletmeOSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. HANDAN ÖZDEMİR
- Health-related consistency in food choice and consumption: The role of household and product characteristics
Gıda tercihi ve tüketiminde sağlık ilişkili tutarlılık: Hane halkı ve ürün özelliklerinin rolü
GÖKHAN SÜRMELİ
Doktora
İngilizce
2020
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BURÇ ÜLENGİN
- Tüketicilerin alternatif turizm türlerini satın alma davranışlarını etkileyen faktörler
Factors affecting consumers to purchase behaviours alternative tourism types
ASLI ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
2011
TurizmGazi ÜniversitesiAile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. HAMİL NAZİK
- İstanbul ili Bağcılar ilçesinde yaşayan bireylerin maden suyu tüketim durumları
Sparkling water consumption situation of inviduals living in Bağcılar district of Istanbul
AHMET KOCABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiAile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEYLA ÖZGEN
- Büyük bedenli genç kızların giysi tercihlerinde tasarımdan beklentileri (15-20 yaş arası)
In their choice of clothes, the expectations of young ladies with large size from designing (Between the ages 15 and 20)
MELTEM HANÇERLİOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Giyim EndüstrisiGazi ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA AYDIN