Türkiye'de yakıt türüne göre otomobil satış miktarı tahmini ve yakıt fiyatı geçişliliğinin belirlenmesi
Forecasting of automobile sales amount by fuel type and determination of fuel price pass-through in Turkey
- Tez No: 918913
- Danışmanlar: PROF. DR. CUMHUR ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Dünyada ve Türkiye'de otomotiv sektörü sürekli gelişmekte ve buna bağlı olarak otomobil satışları artmaktadır. Sektörde teknolojik gelişmelere bağlı olarak yeni tür araçlar ortaya çıkmıştır. Özellikle elektrikli araçlara olan ilgi nedeniyle elektrikli araçların satışları son yıllarda önemli bir artış göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de içten yanmalı (benzin, dizel ve LPG) ve elektrikli araçların (tamamen elektrikli ve hibrit elektrikli) satış rakamlarının ileriye dönük tahminlerinin yapılması ve yakıt fiyatları (benzin, motorin, LPG ve elektrik) arasındaki geçişliliğinin belirlenmesi, başka bir ifade ile aralarında etkileşim olup olmadığını belirlemektir. Bu amaçlar doğrultusunda, Ocak 2019 ile Eylül 2024 dönemleri arasındaki aylık veriler kullanılarak, yakıt türüne göre otomobil satışlarının Ekim 2024'ten Aralık 2025'e kadar olan tahminlerinin yapılabilmesi için zaman serisi analiz yöntemlerinden olan ARIMA kullanılmıştır. Ayrıca, Ocak 2016'dan Eylül 2024'e kadar olan dönemdeki aylık verilerle, yakıt fiyatları arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığının belirlenmesi için Johansen Eşbütünleşme Testi uygulanmıştır. Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ve Granger Nedensellik Testi ile yakıt fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisi test edilmiştir. Çalışmada elde edilen gelecek 15 aylık döneme ilişkin araç satış tahminleri, benzinli araç satışlarının genel olarak azalma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Buna karşın, dizel ve LPG'li araçların satışlarında bir artış beklenmektedir. Öte yandan, tamamen elektrikli ve hibrit araç satışlarında belirgin artışlar ve azalmalar gözlemlenmiştir. Johansen Eşbütünleşme Testi sonuçları, benzin, motorin, LPG ve elektrik yakıt fiyatları arasında bir eşbütünleşme ilişkisi bulunduğunu ve uzun dönemli bir ilişkinin mevcut olduğunu ortaya koymaktadır. Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) bulguları da, yakıt türleri fiyatlarının birbirleri üzerinde uzun dönemde etkili olduğunu göstermektedir. Granger Nedensellik Testi sonuçları ise yakıt türleri fiyatları arasında belirli düzeyde bir nedensellik ilişkisi olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The automotive sector in the world and in Turkey is constantly developing and automobile sales are increasing accordingly. New types of vehicles have emerged in the sector due to technological developments. Especially due to the interest in electric vehicles, sales of electric vehicles have increased significantly in recent years. The aim of this study is to make forward-looking estimates of sales figures of internal combustion (gasoline, diesel and LPG) and electric vehicles (fully electric and hybrid electric) in Turkey and to determine the transitivity between fuel prices (gasoline, diesel, LPG and electricity), in other words, to determine whether there is an interaction between them. For these purposes, ARIMA, one of the time series analysis methods, was used to make estimates of automobile sales by fuel type from October 2024 to December 2025 using monthly data between January 2019 and September 2024. In addition, the Johansen Cointegration Test was applied to determine the existence of a long-term relationship between fuel prices and monthly data between January 2016 and September 2024. The causality relationship between fuel prices was tested with the Vector Error Correction Model (VECM) and Granger Causality Test. Vehicle sales estimates for the next 15 months obtained in the study show that gasoline vehicle sales generally tend to decrease. On the other hand, an increase is expected in the sales of diesel and LPG vehicles. On the other hand, significant increases and decreases were observed in the sales of fully electric and hybrid vehicles. The Johansen Cointegration Test results show that there is a cointegration relationship between gasoline, diesel, LPG and electric fuel prices and that there is a long-term relationship. The Vector Error Correction Model (VECM) findings also show that fuel type prices have a long-term effect on each other. The Granger Causality Test results show that there is a certain level of causality between fuel type prices.
Benzer Tezler
- Sürücülerin elektrik motorlu otomobillere yaklaşımlarının analitik hiyerarşi süreci yöntemiyle belirlenmesi
Determining the attitudes of drivers towards electric motor cars by using analytic hierarchy process
MERT GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL SELÇUK ÖĞÜT
- Investigating risk assessment and role of safety concerns in autonomous vehicle
Otonom araçlarda risk değerlendirmesi ve güvenlik kaygılarının modellenmesi
GÖZDE BAKİOĞLU DOĞANYILMAZ
Doktora
İngilizce
2022
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Türkiye'de karayolu taşıtları kaynaklı emisyonların azaltılması için stratejiler
Strategies for reducing emissions from road vehicles in Turkey
ÖZAY USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH HİLMİ LAV
- Analysis of e-bike charging station locations: Case of Kadıköy, Istanbul
E-bisiklet şarj istasyonu konumlarının analizi: Kadıköy, İstanbul örneği
SERRA GARİPAĞAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ BERK ÇELİKOĞLU
- Novel data partitioning and scheduling schemes for dynamic federated vehicular cloud
Dinamik federe araç bulutu için yeni bir görev yükü paylaşımı ve iş planlaması şemaları
WISEBORN MANFE DANQUAH
Doktora
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ TURGAY ALTILAR