Uluslararası rekabet gücü üzerine karşılaştırmalı inceleme: Türkiye-AB ülkeleri örneği
A Comparative study on international competitiveness: The Example of Turkey and EU countries
- Tez No: 919401
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL KÜÇÜKAKSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 348
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin AB ülkeleri karşısında 1995-2021 döneminde SITC teknoloji sınıfına göre ayrılmış endüstrilerde uluslararası rekabet gücü üzerinde fiyata dayalı ve fiyat dışı belirleyicilerinin etkisinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın ilk aşamasında Türkiye'nin AB ülkelerine kıyasla farklı teknolojik yoğunluğa sahip endüstrilerde ihracat düzeyleri Sabit Pazar Payı Analizi yardımıyla belirlenmiştir. İhracat performanslarının endüstrilere ve ülkelere göre farklılık göstermesi sebebiyle çalışma kapsamında yer alan her bir endüstri ve teknoloji yoğunluğu için yeknesak bir çıkarım yapılamayacağı belirlenmiştir. İlk aşamadan elde edilen bulgulara göre; a) Ülkelerin rekabet gücündeki değişim büyük ölçüde ülkenin ihracat artışına ve dünya ticaret hacmindeki değişime göre şekillenebilmektedir. Bununla birlikte dünya ticaret hacmi genellikle yüksek teknoloji yoğunluğa sahip ürünlerde artmaktadır. Dış ticaret kazancı sağlamanın bir yolu dünyada talebi artan ürünlerde ihracat pazar payını arttırmaktır. Çalışmanın ikinci aşamasında Türkiye ve AB ülkeleri arasında gerçekleşen dış ticarette kalite farklılıklarının öneminin belirlenebilmesi amacıyla endüstri-içi ticaret endeksleri elde edilmiştir. Farklı ağırlıklandırılma düzeylerine göre elde edilen endüstri-içi ticaret endeksi bulgularına göre; b) Türkiye'nin dış ticarete konu olan endüstrilerin çoğunluğu endüstri-içi ticaret şeklinde gerçekleşmektedir. Endüstrilere göre elde edilen endüstri-içi ticaret endeksine göre ise; aynı endüstri içinde dış ticaret gerçekleştirilmesinin önemli bir nedeni kalite farklılıklarına dayanmaktadır. İhraç ürünlerinde çeşitliliğin sağlanmasının yanında kalite arttırımı uluslararası ticarette rekabet avantajı sağlayacaktır. Çalışmanın son aşamasında ise Türkiye'nin rekabet gücü üzerinde Türkiye'nin ve AB ülkelerinin ihracat fiyatlarının, endüstri-içi ticaret endekslerinin ve teknolojik yoğunlukların etkisi statik ve dinamik panel veri analizleri yardımıyla belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre; c) Türkiye'nin ihracat fiyatı Türkiye'nin rekabet gücünü arttırırken; AB ülkelerinin ihracat fiyatı azaltmaktadır. Ancak Türkiye'nin rekabet gücü üzerinde Türkiye'nin endüstri-içi ticaret değerinin etkisi ihracat fiyatına kıyasla yüksektir. Çalışmanın ekonomik bulgularına göre; Dış ticaret eksik rekabet piyasasına uygun olarak gerçekleşmektedir ve dış ticarete konu olan ürünler heterojendir. Dış ticaret kazancının sağlanması amacıyla gerçekleştirilecek politikalarda fiyata dayalı unsurlardan ziyade fiyat dışı unsurların gelişmesine katkı sağlayan politikaların daha etkili olabileceği gözlemlenmektedir. Türkiye ve AB ülkelerinde var olan Gümrük Birliği anlaşmasının kapsamının genişlemesi Türkiye'nin ihraç ürünlerinde kalite ve ürün farklılıkları üzerinde olumlu katkıya neden olabilecektir. Türkiye'nin dış ticaretten elde edilen katma değerlerle refah artışı ihraç ürünlerinde kaliteye ve yüksek teknolojili ürünlere önem vermekle sağlanacaktır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the effect of price-based and non-price determinants on the international competitiveness of industries classified according to the SITC technology class in Turkey against EU countries during the period 1995-2021. In line with this aim, in the first stage of the study, export levels of industries with different technological intensities in Turkey compared to EU countries were determined using the Constant Market Share Analysis. Due to the variation in export performances across industries and countries, it was determined that a uniform inference could not be made for each industry and technological intensity included in the study. According to the findings obtained from the first stage: a) Changes in countries' competitiveness largely can be shaped according to country's export growth and changes in world trade volume. In addition to, world trade volume generally increases in products with high technological intensity. One way to gain trade surplus is to increase export market share in products with increasing demand worldwide. In the second stage of the study, intra-industry trade indices were obtained to determine the importance of quality differences in foreign trade between Turkey and EU countries. According to the intra-industry trade index findings obtained at different weighting levels: b) The majority of industries involved in Turkey's foreign trade take place in intra-industry trade form. According to the intra-industry trade index obtained by industries; a significant reason for conducting foreign trade within the same industry is based on quality differences. In addition to ensuring diversity in exported products, improving quality will provide a competitive advantage in international trade. In the final stage of the study, the effects of Turkey's and EU countries' export prices, intra-industry trade indices, and technological intensities on Turkey's international competitiveness were determined through static and dynamic panel data analyses. According to the findings obtained: c) While Turkey's export price increases Turkey's competitiveness, EU countries' export prices decrease it. However, the impact of Turkey's intra-industry trade value on Turkey's competitiveness is higher compared to export price. According to the economic findings of the study Foreign trade is happening in accordance with an imperfect competition market and the products involved in foreign trade are heterogeneous. It is observed that policies contributing to the development of non-price factors may be more effective in policies aimed at achieving trade surplus than policies based on price-based factors. The expansion of the scope of the Customs Union agreement existing in Turkey and EU countries may positively contribute to the quality and product differentiation of Turkey's export products. Increased welfare through value added from foreign trade in Turkey will be achieved by focusing on quality and high-tech products in export products.
Benzer Tezler
- Türkiye tekstil endüstrisinin üretim yapısı ve karşılaştırmalı rekabet gücü -AB örneği Almanya ile karşılaştırma ve bir alan çalışması-
The Production structure of Turkey's tekstile industry and it's power of comparative competition - The case of EU, compare with Germany and a survey research
ORHAN ÇOBAN
- Türkiye imalat sanayi ve alt sektörlerinin uluslararası rekabet gücü: Mevcut durum ve potansiyel analizi
International competitiveness of manufacturing and its sub-sectors in turkey: Current situation and potential analysis
ESAT BAKIMLI
- Gümrük Birliği ve rekabet: Türkiye uygulaması
Customs Union and competition: The case of Turkey
ERTUĞRUL YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
EkonomiZonguldak Karaelmas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HASAN VERGİL
- Türkiye otomotiv sektörünün uluslararası rekabetçiliği: 2010-2019 dönemi üzerine bir inceleme
International competitiveness of Turkish automotive sector: An analysis on the 2010-2019 period
M. ASHRAF YAQOOBI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeSivas Cumhuriyet ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KIVANÇ HALİL ARIÇ