Hazar Fay Zonunun (Sari-Aliabad arası, Kuzey İran) uzaktan algılama yöntemleri ile aktif tektoniği ve jeolojik tehlikelerin belirlenmesi
Determination of active tectonics and geological Hazards of the Khazar Fault Zone using remote sensing methods, (Sari-Aliabad, Northern Iran)
- Tez No: 919570
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL IŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Hazar Fay Zonu, Kuzey İran'da yer alan önemli yapısal oluşum ve sismik tehlike kaynağı olup, inceleme alanı doğu kesimini kapsamaktadır. Bu tez çalışmasından, elde edilen sonuçlar, Hazar Fay Zonu'nun doğu kesiminin, aktif sol yanal bileşenli ters/ bindirme karakterli bir fay zonu olduğunu göstermektedir. Göreceli tektonik aktivite değerlendirmesi, düşük Vf değerleri, orta ve yüksek Hi değerleri, tiltlenmiş havzalar, uzamış geomtriye sahip havzalrın orta ve doğu kesimlerde gözlemlenmesi, doğuya doğru artan Sl ve Ksn değerleri ve bu indislerin ortalaması IAT, bölgedeki tektonik aktivite etkisinin erozyonel süreçlere kıyasla orta ve yüksek (sınıf 2 ve 3) olduğunu, ayrıca doğu kesiminin göreceli olarak daha yüksek tektonik aktiviteye sahip olduğunu göstermektedir. Deprem tehlike analizi, bölgenin tektonik olarak aktif olduğunu ve yüksek deprem tehlikesine sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, 1.0'dan düşük b-değeri, yüksek fraktal boyut (D-değeri) ve sismik aktivite hızı (λ), deprem moment parametresinin (M0) sürekli artan bir eğilim göstermesi ve kısa bir deprem tekrarlama zamanı ile tespit edilmiştir. Ayrıca, Gürgan Ovası, inceleme alanında bir pürüz bölgesi belirlenmiş olup, düşük b-değerlerinin, Gürgan, Behşeher ve Sari gibi büyük şehirlerin bulunduğu bölgelerde gözlemlenmiştir. InSAR zaman serisi analizi sonuçları, Hazar Fay Zonu'nun doğu kesiminin aktif olduğunu ve Gürgan Ovası'nda, muhtemelen KD-GB doğrultusunda kuzeye eğimli ters/bindirme karakterli bir fayın varlığını işaret etmektedir. Gürgan Ovası'ndaki en büyük çökme oranı, Akkale şehrinin yakınlarında 8 yıllık bir dönem için -126.8 mm/yıl tespit edilmiştir ve bu muhtemel fay Akkale Fayı olarak tanıtılmıştır. Ayrıca, Akkale Fayı'nın, 2004 ve 2005 tarihlerinde meydana gelen ≥5 Mw büyüklüğündeki depremlerin kaynağı olabileceği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, çalışma alanının oldukça aktif olduğunu ve önemli bir deprem tehlikesi barındırdığını açıkça göstermiş olup, bu konuda gerekli önlemlerin acilen alınması gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
The Khazar Fault Zone is a significant structural feature and a source of seismic hazard in northern Iran. The study area covers the eastern part of this fault zone. The findings of this thesis indicate that the eastern section of the Khazar Fault Zone is an active fault having reverse/thrust characteristics with a left-lateral component. The relative tectonic activity assessment, including low Vf values, moderate and high Hi values, tilted basins, and basins with an elongated geometry observed in the central and eastern sections, along with increasing Sl and Ksn values towards the east and the average of these indices (IAT), indicates that the tectonic activity in the region is moderate to high (Class 2 and 3) compared to erosional processes, and also shows that the eastern section has relatively higher tectonic activity. The earthquake hazard analysis demonstrates that the region is tectonically active and poses a high earthquake hazard. This conclusion is supported by a b-value lower than 1.0, a high fractal dimension (D-value), a seismicity rate (λ), a consistently increasing earthquake moment parameter (M0), and a short recurrence time for earthquakes. Additionally, the Gorgan Plain has been identified as an asperity region, where low b-values have been observed in areas with large cities such as Gorgan, Behshahr, and Sari. The results of the InSAR time series analysis confirm the activity of the eastern section of the Khazar Fault Zone and suggest the presence of a north-dipping reverse/thrust fault trending NE-SW in the Gorgan Plain. The highest subsidence rate in the Gorgan Plain, identified near the city of Akkale over an 8-year period, was -126.8 mm/year, and this potential fault has been named the Akkale Fault. Additionally, it has been determined that the Akkale Fault could be the source of the ≥5 Mw earthquakes that occurred in 2004 and 2005. The results clearly demonstrate that the study area is highly active and poses a significant earthquake hazard, emphasizing the urgent need for appropriate precautionary measures.
Benzer Tezler
- Hazar fayının Tekevler-Baltaşı arasında (Hazar Gölü Kuzeydoğusu)
Structural and morphotectonic features Hazar fault between Tekevler and Baltaşı (Northeast Hazar Lake)
SEMA BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT İNCEÖZ
- 24 Ocak 2020 Sivrice-Elazığ Depremi (Mw=6.8) yüzey deformasyonları ve deprem odak bölgesinin jeolojik yapısıyla ilişkisi
Surface deformations of the 24 January 2020 Sivrice Elazığ Earthquake (MW=6.8) and relation to the geological structure of the epicentral region
ISA ESHBAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRETTİN KORAL
- Doğu Anadolu Fay Zonu'nun, Palu segmentinin, üçdeğirmenler-karşıbahçeler (Palu-Elazığ) arasında, paleosismolojik ve morfotektonik özellikleri
Paleosismological and morphotectonic characteristics of Palu segment of Eastern Anatolian Fault Zone
BURAK BAYRAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET KOÇBULUT
- Elazığ - Sivrice ve Gezin civarının yeraltı yapısının gravite verileri kullanılarak modellenmesi
Modelling of the subsurface structures of Elazığ - Sivrice and Gezin region by using gravity data
NEDİM GÖKHAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2024
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY İŞSEVEN
- Deformation of the central part of the East Anatolian fault examined in the light of space-based geodesy
Doğu Anadolu fay zonundaki tektonik hareketlerin anlaşılmasında uzay-temelli jeodezik gözlemlerin rolü
SELVER ŞENTÜRK
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYADİN ÇAKIR