Investigating the role of incubation in design creativity from a neuroscientific perspective
Tasarım yaratıcılığında kuluçka evresinin rolünün nörobilim perspektifinden incelenmesi
- Tez No: 920813
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAZ AYŞE GÜZİDE ZEHRA BÖREKÇİ, DOÇ. DR. TOLGA ESAT ÖZKURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Psikoloji, Industrial Design, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Tasarımda yaratıcılık, kişi, süreç ve ürün arasındaki ilişkiyle şekillenen çok yönlü bir olgudur. Bu tez, yaratıcı sürecin kritik ancak yeterince çalışılmamış bir aşaması olan kuluçka evresinin tasarım yaratıcılığındaki rolünü araştırmaktadır. Wallas tarafından önerilen dört aşamalı modeli temel alan çalışma, kuluçka evresinin yaratıcı performans üzerindeki etkisini ve yaratıcı potansiyel ile ilişkisini incelemektedir. Eş zamanlı bir karma yöntem yaklaşımı kullanan çalışma, elektroensefalografi (EEG), yaratıcı potansiyelin öz bildirim ölçümleri ve yaratıcı sonuçların değerlendirmelerini birleştirerek, kuluçka evresinin altında yatan bilişsel mekanizmaları keşfetmek için nitel ve nicel analizleri entegre etmektedir. On yedi endüstriyel tasarım lisans öğrencisi, üç temel soruyu araştırmak üzere tasarlanmış bir laboratuvar deneyine katılmıştır: (1) kuluçka evresinin yaratıcı performans üzerindeki etkisi, (2) yaratıcı potansiyel ile kuluçka evresinin altında yatan bilişsel mekanizmalar arasındaki bağlantı ve (3) yaratıcı potansiyel ile yaratıcı performans arasındaki bağlantı. Bulgular, ön bölgelerdeki üst alfa baskılanmasının kuluçka evresi sırasında bilişsel çabayı ve yakınsak düşünmeyi öngördüğünü ve semantik bellek içinde kontrollü bir arama yapıldığını göstermektedir. Özellikle, bu bastırmanın yoğunluğu tasarım çözümlerinin yeniliği ile negatif korelasyon gösterirken, çalışmada çeşitlilik ve fikir sayısının kuluçka evresinden fayda sağladığına dair bir kanıt bulunamamıştır. Bir tasarım görevi grubunda yenilik puanlarındaki önemli bir iyileşme, gözlemlenen artışın yalnızca görev farklılıklarından ziyade kuluçka evresinin etkilerinden kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Bulgular, yenilik üretimine yardımcı olan çağrışımsal süreçlerin uyarılmasında molaların değerini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Creativity in design is a multifaceted phenomenon shaped by the relationship between person, process, and product. This thesis investigates the role of the incubation period in design creativity, a critical yet understudied stage of the creative process. Drawing on the four-stage model of Wallas, the study examines the effect of incubation on creative performance and its relationship with creative potential. Employing a concurrent mixed methods approach, the study integrates qualitative and quantitative analyses to explore the cognitive mechanisms underpinning incubation, combining electroencephalography (EEG), self-report measures of creative potential, and evaluations of creative outcomes. Seventeen industrial design undergraduates participated in a laboratory experiment designed to investigate three key aspects: (1) the impact of incubation on creative performance, (2) the connection between creative potential and the cognitive mechanisms underlying incubation, and (3) the link between creative potential and creative performance. The findings indicate that upper alpha suppression in the frontal regions predicts cognitive effort and convergent thinking during incubation, suggesting a controlled search within semantic memory. Notably, while the intensity of this suppression negatively correlates with the novelty of design solutions, the study found no evidence that variety and quantity benefit from an incubation period. A significant improvement from control to incubation conditions in novelty scores in one of the two design task groups suggests that the observed increase may stem from incubation effects rather than task differences alone. Overall, the results emphasize the value of breaks in stimulating associative processes that aid novelty generation.
Benzer Tezler
- Bilim ve sanat entegrasyonunda Leonardo etkisi: Öğrencilerin mühendislik tasarım becerileri ile yaratıcılıklarının incelenmesi
The Leonardo effect on science and art integration: An investigation of students' engineering design skills and creativity
KÜBRANUR SARI
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT TÜRKOGUZ
- Özel okullarda okul içi süreçlerin ayrıcalıklı kimliğin kurulumunda ve yeniden üretimindeki rolü
The role of in-school processes in private schools in the establishment and reproduction of the privileged identity
AYŞE SOYLU
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SEVER
- Evaluating high-rise residential building residents' satisfaction
Yüksek konut binalarındaki sakinlerin memnuniyetinin değerlendirilmesi
ZENA KAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU BALABAN ÖKTEN
- Kültürel mesafe, kurumsal mesafe ve pazara giriş stratejisinin çok uluslu işletmelerde insan kaynakları yönetimi uygulamalarının global ve yerel benzeşimine etkisi
Impact of cultural distance, institutional distance and entry modes on global and local similarity of human resource management practices in multinational enterprises
PERLİN NAZ CÖMERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. N. AYLİN ATAAY SAYBAŞILI
- The social capital of nascent entrepreneurs: A qualitative case study design
Yeni girişicimlerin sosyal sermayeleri üzerine nitel bir vaka çalışması
BERİL GÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA KÜSKÜ AKDOĞAN