TRT Belgesel kanalının günümüz belgesel yapımlarının üzerindeki belirleyiciliğinin incelenmesi (2023 yılı örneği)
Examination of the determinability of TRT Belgesel channel over today's documentary productions (Example of 2023)
- Tez No: 921112
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜMİT DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Radyo-Televizyon, Fine Arts, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Belgeselin, hareketli görüntünün kayıt altına alınmaya başlanmasıyla beraber ortaya çıktığı düşünülmektedir. İlk kayıt altına alınan Lumiere kardeşlerin gösterimlerini yaptıkları“Trenin Gara Girişi”ve“Fabrikadan Çıkan İşçiler”filmleri“belge”niteliği taşındığından belgesel türünün ilk örnekleri olarak kabul görmektedir. İlerleyen teknoloji ile hem kameraların hem de gösterim sistemlerinin gelişmesi, filmleri sadece bir perde üzerine yansıtmaktan çıkartarak, video kavramının oluşmasını ve hareketli görüntülerin televizyon aracılıyla izleyici ile buluşmasını sağlamıştır. Televizyonun çalışma prensibi, hareketli görüntülerin sinema perdesine yansıtmasından farklı prensiplerde ilerlemektedir. Bu farklı çalışma prensibi izleme alışkanlığını da beraberinde dönüştürmüştür. Dolayısıyla televizyonculuğun kendi dinamikleri ve prensipleri gelişerek sinema sektörü ile televizyon sektörünü ayrıştırmıştır. Bu dönüşüm beraberinde belgesel filmler ile televizyon belgeselcilerini farklılaştırmıştır. Türkiye'de televizyon sektörü adına ilk mihenk taşı olarak kabul gören TRT Kurumu, televizyon belgeselciliği adına, Türkiye'deki ilk tematik belgesel kanalı olan TRT Belgesel'i kurmuştur. Bu çalışmada, TRT kurumu bünyesinde yer alan TRT Belgesel kanalının, dış yapımlar içeriklerinin, sinematografik yapısı analiz edilerek televizyon belgeselciliği, anlatı unsuru bakımından değerlendirilmiştir. Bu kapsamda kanalın 2023 içerisinde, yayın akışında en çok yer alan yapımlar arasında olan dış yapım içeriklerinden“Türkiye'nin Dev Yapıları”,“Gizemli Tarih”,“Anadolu'da Yaşam”,“Yiyeceğin Serüveni”ve“Su Altı Ustaları”belgeselleri biçim ve içerik olarak incelenmiştir. Aynı zamanda belgesel yapımcıları ve yönetmenleri/görüntü yönetmenleri ile görüşmeler yapılmış ve bu görüşmelerde kullanılan derinlemesine mülakat yöntemi ile çeşitli verilere ulaşılmıştır. Çalışmada yayın mecrasının televizyon kanalı olması nedeniyle yayınlanan belgesellerde yakın planlara, animasyonlara, hızlandırılmış ve yavaşlatılmış görüntülere yer verildiği ve doğal ışık kullanımı gibi sinematografik unsurların sıkça yer kullanıldığı tespit edilmiştir. Anlatı unsurları bakımından ise hızlı tüketime uygun içeriklerin üretildiği ve bu yapımların birçoğunda sıklıkla sunuculara yer verildiği görülmüştür. Yayınlanan belgesellerde aynı zamanda sunucuların doğrudan kameraya bakarak, seyircinin ilgisini yüksek tutmaya çalıştığı da gözlemlenmiştir. Aynı zamanda bu ve benzeri izlenme kaygısı güdülen yöntemler hem içerik hem de biçim olarak kamu yayıncılığı ilkeleri gözetilerek kullanılmıştır. Bu çalışma sektör içerisinde önemli bir yere sahip olan TRT Belgesel kanalının sektöre olan yansımasının tespiti anlamında hem akademik hem de sektörel olarak önem taşımaktadır. Bulguların aynı zamanda TRT kurumunun öz değerlendirme yapabilmesi için de bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The documentary genre is thought to have emerged with the beginning of the recording of moving images. The first recorded films,“Arrival of a Train at La Ciotat”and“Workers Leaving the Lumière Factory,”shown by the Lumière brothers, are considered the first examples of the documentary genre due to their documentary-like nature. With advancing technology, both the development of cameras and projection systems made it possible for films to be projected not just onto a screen but also via video, bringing moving images to the audience through television. The working principle of television progresses differently from the projection of moving images onto the cinema screen. This difference in the operational principles has transformed viewing habits. Consequently, the unique dynamics and principles of television developed, separating the film and television sectors. This transformation has also led to a distinction between documentary films and television documentaries. In Turkey, the TRT institution, which is considered a key milestone in the television sector, established TRT Belgesel, the first thematic documentary channel in Turkey. This study analyzes the cinematic structure of external productions aired on TRT Belgesel and evaluates television documentaries in terms of narrative elements. Within this context, external productions that were most frequently aired in the channel's programming in 2023, including“Türkiye'nin Dev Yapıları”,“Gizemli Tarih”,“Anadolu'da Yaşam”,“Yiyeceğin Serüveni”ve“Su Altı Ustaları”were examined in terms of both form and content. Additionally, interviews were conducted with documentary producers, directors, and cinematographers, and in-depth interview methods were used to gather various data. The study revealed that, due to the nature of the broadcast medium being television, close-up shots, animations, time-lapse and slow-motion images, and the frequent use of natural lighting were commonly used as cinematographic elements in the documentaries. In terms of narrative elements, it was observed that content was often produced for fast consumption, with many of these productions frequently featuring hosts. Furthermore, it was observed that presenters frequently looked directly at the camera to maintain audience engagement. These and similar methods, which were intended to increase viewership, were employed in accordance with public broadcasting principles in both content and form. This study is significant both academically and sectorally as it explores the impact of TRT Belgesel, a key player in the sector, on the industry. It is also believed that the findings will serve as a resource for TRT's self-assessment.
Benzer Tezler
- Başlangıcından günümüze belgeselcilik ve özgün bir tarz olarak TRT belgeselciliği
Documentaries from the beginning to the today and TRT documentaryism as an unique style
İSRAFİL KURALAY
Doktora
Türkçe
2020
Radyo-Televizyonİstanbul Ticaret ÜniversitesiMedya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELALETTİN AKTAŞ
- Anlatı unsurları açısından TRT Belgesel kanalı içeriği
Content of documentary channel TRT, in terms of narrative factors
GÜLAY AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT SARI
- Arapça yayın yapan uluslararası televizyon kanalları: TRT Arapça örneği
Arabic-language international television broadcasting: Anexamination of TRT Arabic
NOUR A.A. ALDALOU
Doktora
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonMersin ÜniversitesiMedya, Kültür ve Kent Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENEM AYŞE DURUEL ERKILIÇ
- Trt Arabia, Al-Hadath ve Al-Alam haber kanallarının Yemen'deki savaşa yaklaşımı
The effect of reporting tendencies of Trt Arabi, Al-Hadath and Al-Alam Channels on War Events in Yemen
DANAEIN SALEH ABDO MOHAMMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM TORUK
- Küreselleşmenin ortaya çıkardığı olayların Türkiye'deki televizyon haberlerine yansımaları
Presentations of globalization-related events in the primetime newcasts on the Turkish televisions
GÜLSÜM ÇALIŞIR