Türk şiirinde (1960-1980 dönemi) ideoloji ve metaforik söylem
Ideology and metaphorical discourse in Turkish poetry (1960-1980 period)
- Tez No: 922633
- Danışmanlar: PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: İdeoloji, Metaforik Söylem, 1960-1980 Dönemi Türk Şiiri, Ideology, Metaphorical Discourse, Turkish Poetry of the 1960-1980 Period
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 396
Özet
Türk Şiirinde (1960-1980 Dönemi) İdeoloji ve Metaforik Söylem adlı çalışmanın amacı, Türk şiirinde belirtilen dönem aralığı içerisinde ideolojinin etkilerini görmek ve bu etkilerin tematik olarak dağılımını ortaya çıkararak, bilimsel düzeyde açıklığa kavuşturmaktır. Ancak bu ideolojik etkilerin şiire yansıması noktasında, metaforik söylemin üstlendiği rolün ortaya çıkarılması da çalışmanın amaçları arasındadır. Böylece Türk şiirinin modern çağda büründüğü ideolojik kimlik, metaforik derinlik üzerinden de ortaya konularak, gelişimiyle ilgili yeni çalışmalara kaynaklık edeceği de düşünülmektedir. Belirtilen amaçlar doğrultusunda öncelikle ideoloji, sanat ve metafor ilişkisi üzerinde durularak çalışmanın temeli oluşturuldu. İkinci bölümde, ideolojinin 1960 öncesi Türk şiirindeki yansımaları, doğuş sebepleri ve öncüleri üzerinde durularak, 1960-1980 arası dönemde ideolojik söyleme kaynaklık eden olaylar/faktörler ortaya çıkarıldı. Çalışmanın son bölümünde, ilk iki bölümde edinilen bilgiler ışığında, 1960-1980 dönemi içerisinde ideolojik etkiyle, şiirler kaleme alan şairler tespit edildi, şiirleri ideolojik yönden tematik değerlendirmeye ve metaforik söylem bakımından incelemeye tabi tutuldu. Belirtilen dönem aralığındaki şairler, temelde üç farklı ideolojik söylemle ele alınıp değerlendirildiğinde, şiirde, yurtiçi ve yurtdışındaki siyasal, sosyal ve ekonomik gelişmelerle de paralel olarak yoğun bir ideolojik söylem içeriği tespit edildi. Bir kısım şair tarafından sloganik düzeyde aktarılan bu ideolojik söylemin, genel itibarıyla şiirin estetik sınırları içerisinde kalınarak aktarılmaya çalışıldığı görüldü. Bu dönem şairlerinin, metaforun derin anlam dünyasından da yararlanarak, ideolojisini okurun düzeyiyle de paralel bir şekilde derinleştirdiğine tanık olundu. İdeolojinin metaforik söylem düzeyinde yansıtılması, yapısalcı bir anlayışla, şiirde farklı anlamlandırmalara imkân tanıdığı gibi, okurun yorumlamalarına da çeşitli açarlar sunmaktadır. Bu bağlamda Türk şiirinin 1960 -1980 dönem aralığında ideolojinin ve metaforun anlam derinliğiyle kaydettiği aşamanın ve sonuçlarının, araştırmanın el verdiği ölçüde ortaya konulmaya gayret edildiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study titled Ideology and Metaphorical Discourse in Turkish Poetry (1960-1980 Period) is to see the effects of ideology within the specified period in Turkish poetry and to clarify the thematic distribution of these effects at a scientific level. Revealing the role of metaphorical discourse in the reflection of these ideological effects on poetry is among the aims of the study. Thus, it is thought that the ideological identity of Turkish poetry in the modern age will be revealed through metaphorical depth and will be the source of new studies on its development. In line with these objectives, the basis of the study has been formed by focusing primarily on the relationship between ideology, art and metaphor. Subsequently, by focusing on the reflections of ideology in Turkish poetry before 1960, its causes and precursors, the events/factors that were the source of ideological discourse in the period between 1960 and 1980 have been revealed. In the final part of the study, in the light of the information obtained in the first parts, poets who wrote poems with ideological influence in the 1960-1980 period have been identified, and their poems have been subjected to thematic evaluation in terms of ideology and to examination in terms of metaphorical discourse. When the poets in the specified period have been considered and evaluated with three different ideological discourses, an intense ideological discourse content has been discovered in the poems in parallel with the political, social and economic developments at home and abroad. This ideological orientation, conveyed at a sloganic level by some poets, has generally been conveyed within the aesthetic boundaries of poetry. It has been witnessed that the poets of this period deepened their ideology in parallel with the level of the reader, by taking advantage of a world with deep meaning created through metaphors. Reflecting ideology at the level of metaphorical discourse, from a structuralist perspective, has offered various perspectives to the poem in the context of different meanings for the reader. Within this context, the progress of Turkish poetry in the period between 1960 and 1980 achieved through the depth of meaning created by ideology and metaphor has been revealed to the extent that the research allows.
Benzer Tezler
- 1960-1980 arası Türk şiirinde şiir-ideoloji ilişkisi üzerine bir araştırma
Between 1960-1980 in Turkish poetry poetry-ideology: A research
EMEL HİSARCIKLILAR
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ERBAY
- Yahya Akengin'in hayatı, sanatı ve eserleri üzerine bir inceleme
A review on Yahya Akengin's life, art and works
İLHAN KAROĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KOLCU
- Toplumcu gerçekçi Türk şiirinde güneş
The sun in socialist realist Turkish poetry
ÖZLEM SÜRÜCÜ
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET TİKEN
- Osman Konuk'un hayatı, sanatı ve şiiri üzerine bir inceleme
An analysis on Osman Konuk's life, art and his poetry
NAMIK KEMAL GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BiyografiOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADEM ÇALIŞKAN
- Çağdaş Azerbaycan şiiri'nde Türkiye
Türkiye in contemporary Azerbaijan poetry
LALAZAR SARKHANOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ EROL