Taberi'nin Kuran'daki mesellere yaklaşımı
Parables of the Qurân in jâmiu'l-bayân by al-Tabarî
- Tez No: 926380
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ RIZA GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tafsîr, et-Ṭabarī, Jāmiʻ al-bayān, Proverb, Parables of the Qur'an
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 386
Özet
Taberî'nin Kur'ân'daki Mesellere Yaklaşımı başlıklı bu çalışma, Taberî'nin tefsiri olan Câmiü'l-beyân'ı ana kaynak olarak almıştır. Ana metin incelemesinde tasvir, tahlil ve karşılaştırmalı eleştiri yöntemleri kullanılmıştır. Bu çalışmada Kur'ân'ın doğru tercüme edilip anlaşılmasına ve tefsir ilmine katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Bu amaçla hicrî üçüncü yüzyılda yaşamış, tefsir alanının tartışmasız bir otorite olan Taberî'nin Kur'ân'daki mesellere yaklaşımını tespit etmek hedeflenmiştir. Bu bağlamda, dönemin özellikleri, dinî terimlerin oluşum aşamaları ve geçirdiği evrilmeler dikkate alınmıştır. Beş bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde Taberî'nin hayatı, yaşadığı dönem ve ilmî kişiliği incelenmiştir. İkinci bölümde Arap dili ve Tefsir usûlü bağlamında mesel ve emsâlü'l-Kur'ân kavramlarının çerçevesi çizilmiştir. Üçüncü bölümde Taberî'nin kıyasî meselleri birer benzetme olarak değerlendirdiği görülmüştür. Bunları te'vîl ederken lafızdan ziyade mesaja odaklandığı tespit edilmiştir. Dördüncü bölümde müfessirin meselleri bir usûl çerçevesinde değerlendirdiği görülmüştür. Onun nezdinde mesellerin tefsirinde lafzî anlamdan önce meselin nesiller boyunca taşınan anlamı önceliklidir. Müfessirin te'vîllerinde tarihsel arka plan değerlendirmeleri yaptığı görülmüştür. Beşinci bölümde yaptığı te'vîllerde meselleri kaynak-delil olarak kullandığı ve meselle istişhâd ettiği ortaya konmuştur. Taberî'nin canlı, hareketli bir tefsir metodolojisine sahip olduğu tespit edilmiştir. Tefsir parametrelerini bağlam, zaman ve konuya göre dengeli bir biçimde kullandığı saptanmıştır. Anahtar Kelime: Tefsîr, Taberî, Câmiu'l-beyân, Mesel, Emsâlü'l-Kur'ân.
Özet (Çeviri)
This dissertation, titled“Tabarī's Approach to Parables in the Qur'an,”is primarily based on Tabarī's exegesis Jāmi' al-bayān. The analysis of the main text was conducted using descriptive and analytical methods, employing comparative critique techniques by referring to certain classical tafsir works when necessary. The aim of this thesis is to identify Tabarī's approach to parables in the Qur'an, who lived in the 3rd century AH, a period of critical importance in Islamic sciences, and is regarded an undisputed authority in the field of exegesis. While examining Tabarî's approach to the parables in the Qur'an, the characteristics of the period, the era of codification of sciences, the formation processes of religious terms, and the evolution of these concepts over the centuries have been taken into account. In this context, the question“What is a parable according to Tabarî?”along with the question“What is precedents of Qur'an (Amthāl al-Qur'an)?”has been answered through the interpretation of example verses. Additionally, the parables have been examined first by referencing the textual content of the verses, and secondly analyzing the interpretations made by the author. As a rasûlt of this study, it has been determined that Tabarî regarded the Amsal al-Qur'an as metaphors or representations. Secondly, it has been determined that he referred to proverb-like structures and idiomatic expressions as parables in their linguistic sense. In his interpretations, it has been observed that he used these structures both as a linguistic source and as an evidence. In some evaluations in tafsîr where poetry is cited as evidence, it has been observed that the transmission of the poetry is merely a tool, with the goal being to convey the proverb or idiom to the reader. In Arabic, it has been determined that parables, in the form of proverbs and idiomatic expressions, are cited as evidence and used as proof, with parables being referenced as a source of support.
Benzer Tezler
- Siyasî ve itikadî İslam mezheplerinde tekfir olgusu ve tezahürleri (Hicrî ilk üç asır)
The phenomenon of takfir in the political and theological Islamic sects and its manifestations (First three centuries of the hijrah)
HAKAN ATALAY
- Son dönem fakihlerinden Sıddîk Hasan Han ve fıkhî görüşleri
Siddiq Hasan Khan's life and his views on Islamic law issues
MATIULLAH SEDIQI
Doktora
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ACAR
- Bişr b. Muâz el-Basrî'nin Câmiu'l-Beyân an Te'vîli Âyi'l-Kur'ân'daki Nisa Suresi ve Maide Suresi'nin rivayetlerinin bir araya getirilmesi ve incelenmesi
مروايت بشـر بن معاذ البصري فـي جامع البيان ً عن أتويل آي القرآن فـي
MOHANAD ALI SHYAA AL-TULAIHI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİDAYET ZERTÜRK
- Taberi tefsirinde otuzuncu cüzün kıraat ilmi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of thirtieth part of tafsir al-Tabari in term of science of giraat
MEHMET KOŞUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN PİŞGİN
- الموازنة بين ابن عاشور والقاسمي في سورة الطلاق دراسة مقارنة
Talak Suresi özelinde Tâhir b. Âşûr ve Kâsimî tefsirlerinin karşılaştırılması / Comparison between two interpretations: Ibn Ashour and al-Qasimi in Surat al-Talaq
IBRAHIM SABER HAMMOOD ALSHAMI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB