Türkiye maksimum yağışlarının şiddet-süre-tekerrür eğrilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of intensity-duration-frequency curves of maximum rainfall in Turkey
- Tez No: 930453
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER LEVEND AŞIKOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Bu tez çalışmasında, hidrolojik ve meteorolojik çalışmalarda; baraj, bağlama, köprü, sedde gibi su yapılarının tasarımında; yağmur suyu drenaj projelerinin boyutlandırılmasında; taşkın riski analizinde; iklim değişikliği etkilerinin değerlendirilmesi gibi birçok mühendislik uygulamasında temel bir araç olarak kullanılan yağış şiddeti-süre-tekerrür (IDF) eğrilerinin Türkiye için elde edilmesi sunulmaktadır. IDF eğrilerinin elde edilmesiyle ilgili ülkemizde mevcut çalışmalar genellikle yerel ya da bölgesel ölçekler ile sınırlı kalmaktadır. Bununla birlikte, küresel ısınmanın yol açtığı iklim değişikliği etkisinde, özellikle ekstrem olayların yapısının değiştiği düşünüldüğünden, maksimum yağışların uzun dönem verisine dayanan IDF eğrilerinin geçmişe oranla daha sık güncellenmesi gerekmektedir. Bir diğer eksiklik ise gerek devlet kurumlarının (DSİ, MGM vb.) gerekse akademik çalışmaların pek çoğunun IDF eğrilerini elde ederken verilerin stasyoner olduğu kabulüne dayanan yaklaşımlarıdır. Bu sebeplerle tez kapsamında, Türkiye'nin farklı iklim ve coğrafi bölgelerini temsil eden 107 plüvyograflı meteoroloji istasyonunda kaydedilen, yağış süresi 5 dakikadan 24 saate kadar değişen 14 zaman serisindeki maksimum yağış verileri öncelikle trend, normallik, rastgelelik ve içsel bağımlılık yapısı bakımından incelenmiştir. Daha sonra bu verilerle 74 istasyonda stasyoner, 33 istasyonda nonstasyoner frekans analizi gerçekleştirilmiştir. Belli tekerrürlü tahminlerin elde edilmesinde Türkiye maksimum yağışlarını başarıyla temsil ettiği gösterilmiş olan Genelleştirilmiş Ekstrem Değer (GEV) olasılık dağılımına dayanan modeller kullanılmıştır. Tez çıktısı olarak belli tekerrürlü tahminler, bu tahminlere dayanan IDF eğrileri ve yağış şiddeti haritaları sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis presents the derivation of rainfall intensity-duration-frequency (IDF) curves for Turkey, which are used as a basic tool in many engineering applications such as hydrological and meteorological studies; design of water structures such as dams, bridges, designing of rainwater drainage projects; flood risk analysis; and assessment of climate change effects. Current studies on the derivation of IDF curves are generally limited to local or regional scales in Turkey. However, since it is thought that the structure of extreme events, especially under the effect of climate change caused by global warming, has changed, IDF curves based on long-term data of maximum rainfall should be updated more frequently than in the past. Another deficiency is that both government institutions (General Directorate of State Hydraulic Works, Turkish State Meteorological Service, etc.) and most academic studies base their approaches on the assumption that the data is stationary when obtaining IDF curves. For these reasons, within the scope of the thesis, maximum rainfall data in 14 time series with rainfall durations ranging from 5 minutes to 24 hours recorded at 107 meteorological stations representing different climate and geographical regions of Turkey were first examined in terms of trend, normality, randomness and internal dependency structure. Then, stationary frequency analysis was performed on 74 stations and non-stationary frequency analysis was performed on 33 stations with these data. In obtaining the estimations for certain return periods, models based on Generalized Extreme Value (GEV) probability distribution, which has been shown to successfully represent the maximum rainfall in Turkey, were used. As the thesis output, estimations for certain return periods, IDF curves based on these estimates and precipitation intensity maps were presented.
Benzer Tezler
- L−momentler yöntemiyle İç Anadolu'daki standard süreli ekstrem yağışların boyut−süre−tekerrür değerlerinin bölgeselleştirilerek haritalanması
Regionalization and mapping of intensity–duration–frequency relationships of standard–duration annual extreme rainfalls in inland Anatolia region by l–moments method
HATİCE ÇITAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
İnşaat MühendisliğiErciyes Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEFARUK HAKTANIR
DOÇ. DR. NESLİHAN SEÇKİN
- 24 Ağustos 2015 tarihinde Hopa'da ani taşkına neden olan aşırı yağış hadisesinin meteorolojik analizi ve bulut dinamik yapılarının incelenmesi
Investigation of the dynamic cloud structures and meteorological analysis of heavy rain event that caused flash flood in Hopa on August 24, 2015
ONUR DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ŞEN
- The impact of climate change on future extreme precipitation in Turkey
Türkiye'de iklim değişikliğinin gelecek ekstrem yağışlara etkisi
DERYA ALBAYRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Marmara geçiş iklimi sahasında yağışların istatistiksel ve sinoptik analizi
Statistical and synoptic analysis of precipitation in the Marmara transitional climate region
MEHDI AALIJAHAN
- Future changes in hourly extreme precipitation, return levels, and non-stationary impacts in Türkiye
Türkı̇ye'de saatlı̇k aşırı yağışlarda gelecektekı̇ değı̇şı̇mler, tekerrür miktarı ve durağan olmayan etkı̇ler
KUTAY DÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YURDANUR ÜNAL