Zeytinyağı sektöründe değer zinciri analizi: Kahramanmaraş ili örneği
Value chain analysis in the olive oil industry: Case of Kahramanmaraş province
- Tez No: 930990
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN BURAK AĞIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bu çalışmada Kahramanmaraş ilinde zeytin ve zeytinyağı sektöründe değer zinciri analizi yapılarak, zinciri oluşturan paydaşların maliyetlerini, gelirlerini ve karlılıklarının hesaplayarak sektörün zayıf ve güçlü yönlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Onikişubat, Dulkadiroğlu, Türkoğlu, Pazarcık ve Andırın ilçelerinde 2023 yılında 103 zeytin işletmesi, 10 zeytinyağı işletmesi, paketleme tesisi ve dağıtım işletmesi ile yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Zeytinyağı satış fiyatları perakendecilerin satış fiyatlarının ortalamaları alınarak hesaplanmıştır. İşletmelerin ekonomik analizlerinde tek ürün bütçe analizi kullanılarak brüt üretim değeri, değişken masraflar, sabit masraflar, brüt kar ve nisbi karları hesaplanmıştır. 2022/2023 üretim sezonunda zeytin ve zeytinyağı sektöründe değer zinciri analizi yapılarak aktörlerin zincirden aldıkları karlar hesaplanmıştır. 1 kg natürel sızma zeytinyağı üzerinden yapılan değerlendirmede zeytin üreticilerinin maliyeti 165,7 TL, zeytinyağı üreticisinin maliyeti 204,2 TL, paketleme tesisinin maliyeti 236,9 TL, dağıtım faaliyetleri maliyeti ise 239 TL ve perakendeci satışı ise 262,5 TL olarak bulunmuştur. Pazarlama marjları üzerinden yapılan değerlendirmede en dezavantajlı halkanın dağıtım halkası olduğu görülmüştür. Bu veriler çerçevesinde zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin maliyeti en çok arttıran ve en önemli sorunlarının hammadde, girdi ve işçilik ücretleri olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunun çözümü için zeytinyağı üreticilerinin sözleşmeli üretim modeline geçmeleri, zeytin üreticilerinin girdi masrafları için devlet desteklerinin AB standartlarında olması gerektiği, zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin işçilik sorunu için ise teknolojinin daha etkin kullanılmasının yararlı olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to analyze the value chain in the olive and olive oil sector in Kahramanmaraş province and to determine the weaknesses and strengths of the sector by calculating the costs, revenues and profitability of the stakeholders forming the chain. For this purpose, a face-to-face survey was conducted with 103 olive businesses, 10 olive oil businesses, packaging facilities and distribution businesses in Onikişubat, Dulkadiroğlu, Türkoğlu, Pazarcık and Andırın districts in 2023. Olive oil sales prices were calculated by taking the average of retailers' sales prices. In the economic analysis of the enterprises, gross production value, variable costs, fixed costs, gross profit and relative profits were calculated by using single product budget analysis. A value chain analysis was conducted in the olive and olive oil sector in the 2022/2023 production season and the profits received by the actors from the chain were calculated. In the evaluation made on 1 kg of natural extra virgin olive oil, the cost of olive producers was found to be 165.7 TL, the cost of the olive oil producer was 204.2 TL, the cost of the packaging facility was 236.9 TL, the cost of distribution activities was 239 TL and the cost of retailer sales was 262.5 TL. In the evaluation made on marketing margins, it was seen that the most disadvantageous link was the distribution link. Within the framework of this data, it has been determined that the most cost-increasing and important problems of olive and olive oil producers are raw material, input and labor costs. It has been concluded that in order to solve this problem, olive oil producers should switch to a contracted production model, state supports for olive producers' input costs should be at EU standards, and more effective use of technology would be beneficial for the labor problem of olive and olive oil producers.
Benzer Tezler
- Zeytinyağı sektöründe değer zinciri analizi ve ISO 22000:2005 uygulamalarında karşılaşılan sorunlar
Value chain analysis in the olive oil sector and encountered difficulties in the applications of ISO 22000:2005
ŞULE AZAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Gıda MühendisliğiEge ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Y. TEVFİK TÜZÜN
- Ege bölgesinde zeytinyağı tüketiminin artırılmasında arz zinciri yönetiminin olası katkıları üzerine bir araştırma
Research into the possible increase of olive oil consumption in the Aegean region through improved supply chain management
DİLŞEN OKTAY
- Butik zeytinyağı işletmelerinde marka sadakati ile markanın yaşatılabilmesine yönelik yönetici tutumlarının ve davranışlarının belirlenmesi
Determining the attitudes and behaviors of managers towards brand loyalty and brand liveability in boutique olive oil business
ENDER ARSLANLAR
- Turkish olive and olive oil sectoral innovation system: A functional - structural analysis
Türk zeytin ve zeytinyağı sektörel yenilik sistemi:Fonksiyonel - yapısal bir analiz
NİLGÜN PEHLİVAN GÜRKAN
Doktora
İngilizce
2015
Bilim ve TeknolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilim ve Teknoloji Politikası Çalışmaları Anabilm Dalı
PROF. DR. ERKAN ERDİL
YRD. DOÇ. DR. MÜCAHİT TAHA ÖZKAYA
- Farklı pazarlama yaklaşımlarının firmalar ve tüketiciler yönüyle analizi: Zeytinyağı örneği
Analiysis different marketing approaches of companies and comsumers: The case of olive oil
MÜNEVVER TİRYAKİOĞLU LİGVANİ
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatEge ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET METİN ARTUKOĞLU