Geri Dön

Türkiye ve dünyada ağız hastalıkları yükünün analiz edilmesine yönelik bir araştırma

A study on the analysis of oral disease burden in Turkey and the world

PDF İndir

  1. Tez No: 931152
  2. Yazar: AHMET TARIK AKKOÇAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. VAHİT YİĞİT
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 170

Özet

Bu araştırmanın amacı, 1990 ve 2021 yılları arasında ağız hastalıklarına ilişkin insidans, prevalans ve DALY yükünün cinsiyete, yaş grubu aralıklarına, hastalığın alt tiplerine göre Türkiye, Küresel, DSÖ ve SDI ülke sınıflamasına göre bütüncül bir analiz yapmak ve ağız hastalıkları nedeniyle kaybedilen DALY'lerin ekonomik kaybını tespit etmektir. Araştırmada ağız hastalık yükü DALY yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Ağız hastalıkları nedeniyle kaybedilen DALY'lerin ekonomik değeri, beşeri sermaye yaklaşımı kullanılarak tahmin edilmiştir. Araştırmada ağız hastalık yükü verileri GBD 2021 veri tabanından alınmıştır. 1990'dan 2021'e kadar yaşa göre standardize insidans, prevalans ve DALY oranlarındaki eğilimleri değerlendirmek için tahmini yıllık yüzde değişim ve %95 güven aralıkları kullanılmıştır. Diş çürüğü, periodontal hastalıklar, ağız kanserleri ve dişsizlik gibi ağız hastalıkları küresel olarak dünya nüfusunun %50'sinden fazlasını etkilerken Türkiye'de ise toplam nüfusun %60'ını etkileyen en yaygın hastalıklardan biri olduğu tespit edilmiştir. Ağız hastalıkları 2021 yılında küresel olarak 3,7 milyar (%95 G.A; 3.4-4.0) insanı, Türkiye'de ise 47,1 milyon (%95 G.A; 42.9-51.5) insanı etkilediği saptanmıştır. Araştırmada daimi diş çürüklerinin en yüksek insidans [31.287 (26.240–36.020)[ ve prevalansa [36.688 (31.102–42.631)] dişsizliğin ise en yüksek DALY [188 (119-263)] oranına sahip olduğu saptanmıştır. Türkiye'de 1990 yılından 2021 yılına insidans [0,7 (0,29/1,46)], prevalans [1,06 (0,4/2,24)] ve DALY [1,06 (0,4/2,27)] oranındaki en büyük artışın periodontal hastalıklarda olduğu saptanmıştır. Araştırmada ağız hastalıklarının prevalansı giderek artmakta olduğu ve özellikle Düşük-Orta [280 (%95 GA: 162-437)] ve Orta SDI'ya [282 (%95 GA: 170 - 424)] sahip ülkelerde tedaviye erişim zor olmasından dolayı hastalık yükü diğer ülkelere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Amerika [324 (%95 GA: 199-482)] ve Doğu Akdeniz Bölgesi'nin [312 (%95 GA: 185-474)] en yüksek ağız hastalıkları yüküne sahip bölgeler olduğu saptanmıştır. Araştırmada süt dişi çürüklerinden 5 yaş altı [12 (%95 GA: 5-25)] , daimi diş çürüklerinden 15-49 yaş [45 (%95 GA: 19-86)] , dişsizlik [1.111 (%95 GA: 726-1.581)] ve ağız kanserinden [91 (%95 GA: 70-112)] 70 yaş ve üstü ve periodontal hastalıklardan en çok 50-69 yaş [192 (%95 GA: 73-385)] grubunun etkilendiği saptanmıştır. Bu durum hem bireysel sağlık hem de sağlık sistemleri üzerinde önemli sosyal ve ekonomik yük oluşturmaktadır. Türkiye'de, 1990 yılında ağız hastalıkları nedeniyle kaybedilen yaşam yıllarını parasal olarak değerinin GSYİH içindeki payı % 0.27 (95% G.A: 0.16-0.43) iken, 2021 yılında ise GSYİH içindeki payı %0.36 (95% GA: 0.21-0.59) olduğu tahmin edilmiştir. Türkiye'de 1990-2021 yılları arasında sağlık hizmet sunumuna yönelik önemli iyileştirmeler sağlanmasına rağmen ağız hastalıkları yükü artış göstermiştir. Ağız sağlığının korunmasına yönelik teşvikler, düzenli diş muayeneleri, erken teşhis, sağlıklı beslenme alışkanlıkları, ağız hijyeni bilincinin artırılması ve eşit tedavi olanakları gibi politikalar ağız hastalıklarının ilerlemesini önleyebilir ve ağız hastalık yükünü azaltabilir. Bu bağlamda, Türkiye'de ağız hastalıkları yükünü azaltmaya yönelik sağlık politikalarının güçlendirilmesi önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to make a holistic analysis of the incidence, prevalence and DALY burden of oral diseases between 1990 and 2021 according to gender, age group ranges, disease subtypes according to Turkey, Global, WHO and SDI country classification and to determine the economic loss of DALYs lost due to oral diseases. In the study, oral disease burden was analysed with the DALY approach. The economic value of DALYs lost due to oral diseases was estimated using the human capital approach. In the research, oral disease burden data were taken from the GBD 2021 database. Estimated annual percentage change and 95% confidence intervals were used to assess trends in age-standardised incidence, prevalence and DALY rates from 1990 to 2021. Oral diseases such as dental caries, periodontal diseases, oral cancers and edentulism affect more than 50% of the world's population globally, while in Turkey it is one of the most common diseases affecting 60% of the total population. Oral diseases were found to affect 3.7 billion (95% CI; 3.4-4.0) people globally and 47.1 million (95% CI; 42.9-51.5) people in Turkey in 2021. In the study, it was found that permanent dental caries had the highest incidence [31.287 (26.240-36.020)] and prevalence [36.688 (31.102-42.631)], while toothlessness had the highest DALY [188 (119-263)] rate. It was found that the greatest increase in incidence [0.7 (0.29/1.46)], prevalence [1.06 (0.4/2.24)] and DALY [1.06 (0.4/2.27)] rates from 1990 to 2021 in Turkey was in periodontal diseases. In the study, it was determined that the prevalence of oral diseases is gradually increasing and the burden of disease is higher than in other countries, especially in countries with Low-Middle [280 (95% CI: 162-437)] and Middle SDI [282 (95% CI: 170 - 424)] due to difficult access to treatment. In addition, the USA [324 (95% CI: 199-482)] and the Eastern Mediterranean Region [312 (95% CI: 185-474)] were found to have the highest burden of oral diseases. In the study, it was found that the age group under 5 years [12 (95% CI: 5-25)] was most affected by decay of deciduous teeth, 15-49 years [45 (95% CI: 19-86)] by decay of permanent teeth, 1,111 (95% CI: 726-1,581) by edentulism, 70 years and older by oral cancer [91 (95% CI: 70-112)] and 50-69 years [192 (95% CI: 73-385)] by periodontal diseases. This situation creates a significant social and economic burden on both individual health and health systems. In Turkey, the monetary value of years of life lost due to oral diseases was 0.27% (95% CI: 0.16-0.43) of GDP in 1990, while its share in GDP was estimated to be 0.36% (95% CI: 0.21-0.59) in 2021. Despite significant improvements in health service delivery in Turkey between 1990 and 2021, the burden of oral diseases has increased. Policies such as incentives for oral health protection, regular dental examinations, early diagnosis, healthy eating habits, increasing oral hygiene awareness and equal treatment opportunities can prevent the progression of oral diseases and reduce the burden of oral diseases. In this context, it is recommended to strengthen health policies to reduce the burden of oral diseases in Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    359616

    Osteonekroz meydana getirilmiş ratlarda sistemik olarak verilen teriparatidin; osteonekrozun ortadan kaldırılmasındaki etkinliğinin araştırılması

    The evaluation of the effectiveness on osteonecrotic rats with using teriparatide systemically on prevention of osteonecrosis

    AYDIN KESKİNRÜZGAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Diş HekimliğiGaziantep Üniversitesi

    Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUTAN HAMDİ ARAS

    PROF. DR. Sedat ÇETİNER

  2. Tez No

    659028

    Sağlık Bakanlığı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinin verimlilik analizi

    Efficiency analysis of Oral and Dental Health Centers of the Ministry of Health

    OĞUZHAN YÜKSEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sağlık Kurumları YönetimiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VAHİT YİĞİT

  3. Tez No

    696524

    COVID-19'a yakalanma kaygısının medikal turizm seyahat niyetine etkisi: Türk diasporası üzerine bir çalışma

    The effect of concerns with COVID-19 on medical tourism travel intention: A study on the Turkish diaspora

    ŞEYMA KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TurizmSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Sağlık Turizmi İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NURPERİHAN TOSUN

  4. Tez No

    772260

    Serological investigation of peste des petits ruminants in lambs in Iraq-Kirkuk region

    Irak–Kerkük bölgesinde kuzularda küçük ruminant vebası (pestedes petits ruminants ppr)'ın seroprevalansı

    SARWAT KHORSHED RAHEEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Sağlık YönetimiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Sağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN KOZAT

  5. Tez No

    453803

    Leishmania SPP. plasmodium SPP. ve toxoplasma gondii'nin gerçek zamanlı polimeraz zincirleme tepkimesi ile tanısı: Limit saptama

    Diagnosis of leishmania sPP., plasmodium SPP. and toxoplasma gondii with polymerase chain reaction: Limit determination

    TUBA OYUR KURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    ParazitolojiCelal Bayar Üniversitesi

    Tıbbi Parazitoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ÖZBİLGİN

Geri Dön