Yeme bozukluğu risk grubunda mizaç özellikleri ile semptom düzeyi ilişkisinde ruminasyon ve beden memnuniyetsizliğinin aracı rolü: Bir ekolojik anlık değerlendirme çalışması
The mediating role of rumination and body dissatisfaction in the relationship between temperament traits and symptom severity in an eating disorder risk group: An ecological momentary assessment study
- Tez No: 933263
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYNUR FEYZİOĞLU, PROF. DR. EJDER AKGÜN YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Amaç: Yeme bozuklukları, bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal iyi oluşunu derinden etkileyen ciddi psikopatolojilerdir. Bu bozuklukların olumsuz sonuçları, etiyolojik faktörlerin incelenmesini ve tedavi ile önleme yaklaşımlarının etkinliğini artırmayı gerektirmektedir. Bu çalışmada yeme bozukluğu riski taşıyan bireylerde mizaç boyutları ile yeme bozukluğu semptomları arasındaki ilişkide ruminasyon ve beden memnuniyetsizliğinin aracılık rolü, özbildirim ölçekleri ve ekolojik anlık değerlendirme yöntemi kullanılarak incelenmiş ve sağlıklı bireylerde yeme bozukluğu riskini artırabilecek potansiyel etmenler araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmanın ilk aşamasında, yeme bozukluğu riski taşıyan 126 kadın ve 117 sağlıklı kadın katılımcı REZZY Yeme Bozuklukları Ölçeği, Mizaç ve Karakter Envanteri, Ruminatif Tepkiler Ölçeği Kısa Formu, Beden Memnuniyeti Ölçeği, Yeme Bozuklukları Değerlendirme Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. İkinci aşamada, 31 kadın katılımcıdan 13 gün boyunca ekolojik anlık değerlendirme yöntemi ile ruminasyon, yeme bozukluğuna özgü ruminasyon, beden memnuniyeti ve yeme bozuklukları semptom düzeylerine ilişkin veriler toplanmıştır. Bulgular: Ölçeklerden edinilen bulgular, zarardan kaçınma mizaç boyutunun, Risk Grubu katılımcılarının semptom düzeylerini yordadığını ve bu ilişkide ruminasyon ile beden memnuniyetsizliğinin aracılık ettiğini göstermiştir. Anlık değerlendirme sonuçları, Risk Grubundaki bireylerde mizaç ve yeme bozukluğuna özgü ruminasyonun semptom düzeylerini birlikte yordadığını; ancak yeme bozukluklarına özgü ruminasyonun mizaca göre daha güçlü bir yordayıcı olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç: Bulguların içeriği ve kullanılan yöntemlerin, önleyici programların şekillenmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu bulgular, yeme bozuklukları risk grubu için hem mizaç özelliklerinin hem de yeme bozukluğuna özgü ruminasyonun semptom yönetiminde önemli roller oynayabileceğini göstermektedir. Özellikle, yeme bozukluğuna özgü ruminasyonun güçlü bir yordayıcı olarak öne çıkması, bu bireyler için hedeflenmiş müdahalelerin ruminasyon yönetimine odaklanmasının etkili olabileceğini düşündürmektedir. Ayrıca, beden memnuniyetsizliği üzerine odaklanacak çalışmaların klinik yaklaşımlara entegrasyonunun önemi vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Aim: Eating disorders are severe psychopathologies that deeply affect individuals' physical, psychological, and social well-being. The adverse outcomes of these disorders necessitate the investigation of etiological factors and the enhancement of effective treatment and prevention strategies. This study aimed to examine the mediating roles of rumination and body dissatisfaction in the relationship between temperament dimensions and eating disorder symptoms among individuals at risk for eating disorders, utilizing self-report measures and ecological momentary assessment. Additionally, potential factors that may increase the risk of eating disorders in healthy individuals were explored. Materials and Methods: In the first phase of the study, 126 women at risk for eating disorders and 117 healthy women completed the REZZY Eating Disorders Scale, Temperament and Character Inventory, Ruminative Response Scale Short Form, Body Satisfaction Scale, Eating Disorder Examination Questionnaire, and Beck Depression Inventory. In the second phase, data on rumination, eating disorder-specific rumination, body satisfaction, and eating disorder symptoms were collected over 13 days using EMA from 31 women. Results: Findings from self-report measures indicated that the harm avoidance temperament dimension predicted symptom levels in the at-risk group, with rumination and body dissatisfaction mediating this relationship. EMA results revealed that temperament and eating disorder-specific rumination jointly predicted symptom levels in the at-risk group, with eating disorder-specific rumination emerging as a stronger predictor than temperament. Conclusion: The content of the findings and the methods used are thought to contribute to shaping preventive programs. These findings suggest that both temperament characteristics and eating disorder-specific rumination can play important roles in symptom management for individuals at risk for eating disorders. Particularly, the strong predictive role of eating disorder-specific rumination suggests that targeted interventions for these individuals may be more effective if they focus on rumination management. Furthermore, the importance of integrating studies focused on body dissatisfaction into clinical approaches is emphasized.
Benzer Tezler
- Obez erişkinlerde yeme tutumu ile çocukluk çağı travmaları, psikopatoloji, mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between eating attitude, childhood traumas, general psycopathology, personality traits among obese adults
İBRAHİM ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriFatih ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERCAN DALBUDAK
- Üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğunun görülme sıklığı ve psikososyokültürel yordayıcıları: İstanbul örneklemi
The prevalence of eating disorders in university students and psychosociocultural predictors: İstanbul sample
EZGİ DEVECİ
Doktora
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. ÖZLEM SERTEL BERK
- İnsülin direnci olan kadınların, boyun çevresi, beslenme durumu ile yeme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of neck circumference, nutritional status, eating attitudes and behaviors of women with insulin resistance
İMGE MERVE SÖYLEMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikHasan Kalyoncu ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUPHİYE MİNE YURTTAGÜL
- Obsesyonlar, yeme, hastalık ve beden ile ilişkili istem dışı düşüncelerin tanılar üstü yaklaşımla ele alınması: Çevrimiçi günlük uygulaması
Transdiagnostic perspective on intrusive thoughts about obsessions, eating, illness and body: Online diary study
BURÇİN AKIN
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜJGAN İNÖZÜ MERMERKAYA
- Karaman il merkezi lise öğrencilerinin beden algısı ve yeme tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation on the Body Perception and Eating Attitudes of High School Students in Karaman City Center.
SERAP İNCEDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Beslenme ve DiyetetikYeditepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSKENDER KARALTI