Marmara Bölgesinde Pyricularia oryzae'nin eşleşme tipleri ile genetik varyasyonunun ve bazı çeltik çeşitlerinin çeltik yanıklık hastalığına karşı reaksiyonlarının belirlenmesi
Determination of the mating types and genetic variation of Pyricularia oryzae in the Marmara Region and reactions of some rice varieties to rice blast disease
- Tez No: 934315
- Danışmanlar: PROF. DR. AZİZ KARAKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Dünyada ve ülkemizde yetiştirciliği yapılan çeltik bitkisinde görülebilen en önemli fungal hastalıklarının başında Pyricularia oryzae Cav. (telemorf: Magnaporthe oryzae) tarafından meydana getirilen çeltik yanıklık hastalığı gelmektedir. Yapılan bu çalışmada, Türkiye'de en çok çeltik ekim alanlarının yer aldığı Edirne, Balıkesir ve Çanakkale illerinde 2021 ve 2022 yıllarında çeltik tarlalarından Pyricularia oryzae ile enfekteli yaprak örnekleri toplanmış ve 77 adet Pyricularia oryzae izolatı elde edilmiştir. Elde edilmiş olan Pyricularia oryzae izolatları ile ülkemizde bu patojene karşı hassas olan Sarı Çeltik ve Diyarbakır Yerli (Karacadağ) çeşitleri kullanılarak patojenisite/virülenslik çalışması gerçekleştirilmiş ve en virülent olarak 82MÇ22 ve 84MÇ22 izolatları bulunmuştur. Çeşit reaksiyonu çalışmalarında illeri temsil edecek şekilde virülensliği yüksek izolatlar seçilmiş olup Edirne ilinden 25ME21 ve 81ME22; Balıkesir ilinden 48MB21 ve 53MB21 izolatları ile Çanakkale ilinden 84MÇ22 ve 82MÇ22 izolatları seçilmiştir. Çeşit reaksiyon çalışması sonucunda, 0-5 ıskalasına göre Halilbey, Kocamaninci, Siyah-I, Boyabat Kalesi, Rekor CL, Haziran, Hasat, Şumnu, Bereket, İnci, IMI2521 CL, IMI2554 CL, TARI2020, Kristal CL, Damla CL, İskender CL ve İlkeren çeltik çeşitlerinin dayanıklı olduğu görülmüştür. Pyricularia oryzae'ye ait eşleşme tiplerine spesifik primerler ile yapılan tarama sonucunda 56 izolat MAT1-1 olarak tespit edilmiş olup MAT1-2'ye rastlanılmamıştır. Ayrıca, P. oryzae izolatları 63 ISSR primeri ile taranmış olup 7 ISSR primerinin (UBC890, UBC881, UBC899, UBC859, UBC897, UBC808, UBC827) polimorfik olduğu bulunmuş ve genetik varysayonun belirlenmesi çalışması sonucunda P. oryzae popülasyonunun %79 benzerlik katsayısı ile ayrıldığı ve izolatların büyük çoğunluğunun %90 üzerinde benzerlik gösterdiği ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
One of the most important fungal diseases that can be observed in rice cultivated in the world and in Türkiye is rice blast disease caused by Pyricularia oryzae Cav. (telemorph: Magnaporthe oryzae) . In this study, leaf samples infected with Pyricularia oryzae were collected from rice fields in the provinces of Edirne, Balıkesir and Çanakkale, where the most rice cultivation areas are located in Türkiye, in 2021 and 2022, and 77 Pyricularia oryzae isolates were obtained. A pathogenicity/virulence study was carried out using Pyricularia oryzae isolates and Sarı Çeltik and Diyarbakır Yerli (Karacadağ) cultivars, which are susceptible to this pathogen in Türkiye.82MÇ22 and 84MÇ22 isolates were found to be the most virulent. In the variety reaction studies, isolates with high virulence were selected to represent the provinces, and isolates 25ME21 and 81ME22, 48MB21 and 53MB21, and 84MÇ22 and 82MÇ22 were selected from Edirne, Balıkesir, and Çanakkale provinces, respectively. As a result of the variety reaction study, according to the 0-5 scale, Halilbey, Kocamaninci, Siyah-I, Boyabat Kalesi, Rekor CL, Haziran, Hasat, Şumnu, Bereket, İnci, IMI2521 CL, IMI2554 CL, TARI2020, Kristal CL, Damla CL, İskender CL and İlkeren rice cultivars were found to be resistant to these isolates. As a result of the screening with primers specific to the mating types of P. oryzae, 56 isolates were identified as MAT1-1. MAT1-2 type was not found. In addition, P. oryzae isolates were screened with 63 ISSR primers and 7 ISSR primers (UBC890, UBC881, UBC899, UBC859, UBC897, UBC808, UBC827) were found to be polymorphic. The genetic variation study revealed that P. oryzae population was separated with a similarity coefficient of 79% and the majority of the isolates showed similarity over 90%.
Benzer Tezler
- Marmara bölgesinde yayılış gösteren Quercus L. (meşe) ve Fagus L. (kayın) türleri üzerindeki epifitik likenlerin belirlenmesi
The determination of epiphytic lichens on Quercus L. and Fagus L. species found in the Marmara region
SEYHAN ORAN
- Marmara Bölgesinde deprem riski
Başlık çevirisi yok
CEM FİLDİŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ALPTEKİN
- Marmara Bölgesinde söğütlerde zarar yapan böcekler
Başlık çevirisi yok
FARUK ŞAKİR ÖZAY
Doktora
Türkçe
1997
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TORUL MOL
- Marmara bölgesinde kısa mesafe deniz yolu taşımacılığının değerlendirilmesi
Evoulotion of the short sea shipping in Marmara region
MUSTAFA DEMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Denizcilikİstanbul ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN KARA
- Marmara bölgesinde Ro-Ro taşımacılığı için liman yeri seçimi ve bir uygulama
Port area selection for Ro-Ro transportation in marmara region and an application
ABDURRAHMAN YARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİR ESNAF