Türkiye'de peyzaj düzenlemelerinde doğal bitki türü kullanımında karşılaşılan sorunların tespitine yönelik bir çalışma
A study on identifying challenges in the use of native plant species in landscape arrangements in Türkiye
- Tez No: 934684
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSEL ULUS, DR. SELİM BAYRAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Bu tez çalışması, Türkiye'de peyzaj düzenlemelerinde doğal bitki türlerinin kullanımında karşılaşılan sorunları belirlemeyi ve bu sorunların çözümüne yönelik stratejiler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Türkiye'nin zengin biyolojik çeşitliliği ve doğal bitki örtüsü, peyzaj düzenlemelerinde kullanılabilecek geniş bir potansiyel sunmasına rağmen, doğal bitkilerin peyzaj uygulamalarında yeterince değerlendirilmediği görülmektedir. Çalışma kapsamında, peyzaj mimarlarının doğal bitki kullanımına ilişkin tutumları, bilgi düzeyleri ve karşılaştıkları engeller, Türkiye genelinde 319 peyzaj mimarının katılımıyla gerçekleştirilen bir anketle incelenmiştir. Araştırma bulguları, peyzaj mimarlarının doğal bitkileri ekolojik uyum (%69,91) ve estetik faydaları (%19,43) nedeniyle tercih ettiklerini ancak bilgi eksikliği (%57,5), estetik algılar ve müşteri beklentilerinin bu tercihleri sınırladığını göstermektedir. Katılımcıların %94,04'ü bilgi düzeylerinin artırılması halinde doğal türlere yönelme eğiliminde olduklarını ifade etmiştir. Ayrıca, peyzaj düzenlemelerinde doğal bitki kullanımını artırmak için dijital bilgi kaynaklarının ve eğitim programlarının önemine dikkat çekilmiştir. Geleneksel bilgi kaynakları, dijitalleşmenin etkisiyle önemini yitirmekte, ancak akademik kaynaklar ve üniversiteler bilgi ediniminde önemli bir yer tutmaktadır. Araştırma sonuçlarına dayanarak, doğal bitki kullanımını teşvik etmek için bazı stratejiler önerilmiştir. Peyzaj mimarları ve tüketicilere yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi, fidanlıklarda yerel doğal türlerin çeşitliliğini artırmaya yönelik çalışmaların yapılması ve müşteri farkındalığını artıracak iletişim kampanyalarının başlatılması gerektiği belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, doğal bitkilerin estetik potansiyelini vurgulayan tasarım rehberleri ve uygulama örneklerinin hazırlanması, bu türlerin peyzaj düzenlemelerinde daha yaygın kullanımını sağlayabilir. Kamu projelerinde doğal bitkilerin kullanımını teşvik edecek politikaların geliştirilmesi ve bu süreçte mali teşviklerin sağlanması da önerilmektedir. Ayrıca, doğal türlerin genetik kaynakları, çevresel adaptasyon yetenekleri ve ekonomik değerleri üzerine yapılacak bilimsel araştırmaların artırılması, bu alandaki bilgi boşluklarını doldurabilir. Sonuç olarak, bu çalışma, Türkiye'de doğal bitkilerin peyzaj düzenlemelerinde kullanımına ilişkin mevcut durumu analiz etmiş ve bu türlerin daha geniş çapta kullanımını teşvik edecek stratejiler geliştirmiştir. Doğal bitki kullanımının yaygınlaştırılması, sürdürülebilir peyzaj uygulamalarının desteklenmesine ve ekosistem dengesinin korunmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Bu bağlamda, uygulayıcılar, tüketiciler ve politika yapıcılar arasında güçlü bir iş birliği gereklidir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to identify the challenges encountered in the use of native plant species in landscape design practices in Turkey and to develop strategies for overcoming these issues. Despite Turkey's rich biodiversity and native vegetation offering vast potential for landscape applications, native plants are underutilized in such practices. This study investigates the attitudes, knowledge levels, and barriers faced by landscape architects regarding the use of native plants through a survey conducted with 319 landscape architects across Turkey. The findings reveal that landscape architects prefer native plants primarily for their ecological compatibility (69.91%) and aesthetic benefits (19.43%), yet their adoption is hindered by factors such as lack of knowledge (57.5%), aesthetic perceptions, and client expectations. A significant proportion of participants (94.04%) expressed a willingness to use native species more extensively if their knowledge base were enhanced. Moreover, the study highlights the critical role of digital information sources and training programs in promoting the use of native plants. While traditional information sources are losing relevance due to digitalization, academic resources and universities remain significant contributors to information acquisition. Based on the results, several strategies are proposed to promote the use of native plants. These include developing educational programs for landscape architects and consumers, increasing the diversity of local native species available in nurseries, and initiating communication campaigns to raise client awareness. Furthermore, preparing design guidelines and case studies that emphasize the aesthetic potential of native plants can encourage their broader adoption in landscape design. Policies incentivizing the use of native plants in public projects and financial support for these initiatives are also recommended. Additionally, advancing scientific research on the genetic resources, environmental adaptability, and economic value of native species can address existing knowledge gaps. In conclusion, this study analyzes the current state of native plant use in landscape design in Turkey and develops strategies to enhance their integration. The widespread adoption of native plants will significantly contribute to sustainable landscape practices and the preservation of ecological balance. Strong collaboration among practitioners, consumers, and policymakers is essential to achieving these objectives.
Benzer Tezler
- Mavi ladin (Picea pungens engelm.)'in farklı çeşitlerinin in vitro'da bitki rejenerasyon kapasitelerinin araştırılması
In vitro investigation of regeneration capability from different of blue spruce (Picea pungens engelm.)
BİLGE KIRAÇ
- Ekolojik yapılar ve sürdürülebilir mimari bağlamında peyzaj mimarlığının yeri, önemi ve katkıları üzerine araştırmalar
Studies on the place, importance and contrubutions of landscape architecture in the context of ecological buildings and sustainable architecture
PINAR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA AYAŞLIGİL
- Isparta Güneykent bölgesinde yetişen gül odununun (Rosa damascena Mill.) kimyasal bileşimi
Chemical composition of rose wood (Rosa damascena Mill.) grown in Isparta Güneykent region
KEREM ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLHAMİ EMRAH DÖNMEZ
- Determination of genetic diversity of rhododendron species in turkey
Türkiye orman güllerinin genetik çeşitliliğinin belirlenmesi
İSMAİL TUĞBERK KAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
BiyolojiBoğaziçi ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜGE TÜRET
- Side antik kentsel yerleşiminin kültürel peyzaj açısından değerlendirilmesi
Evaluation of Side antique settlement in the frame of cultural landscapes
HATİCE KARACA
Doktora
Türkçe
2008
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELMAS ERDOĞAN