Çocukluk çağı travmalarının kişilik bozuklukları ile ilişkisinde pekiştireç duyarlılığı, bağlanma biçimleri, savunma mekanizmaları ve kimlik bocalamasının rollerinin incelenmesi
Examining the roles of reinforcement sensitivity, attachment styles, defense mechanisms, and identity confusion in the relationship between childhood trauma and personality disorders
- Tez No: 936158
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF BİLGE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
Mevcut çalışma çocukluk çağı travmaları ile kişilik bozuklukları arasındaki ilişkide pekiştireç duyarlılığı, bağlanma stilleri, savunma mekanizmaları ve kimlik bocalamasının rolünü yapısal eşitlik modellemesi kapsamında seri aracılık yöntemi ile incelemeyi, bu sayede kişilik bozukluklarının etiyolojine genetik-çevresel bakış açılarını ve çeşitli kişilik kuramlarının getirdiği açıklamaları bütünleştirici bir şekilde ele almayı hedeflenmiştir. Çocukluk çağı travmaları Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ-33) ile, pekiştireç duyarlılığı Pekiştireç Duyarlılık Ölçeği (PDÖ) ile, bağlanma stilleri Üç Boyutlu Bağlanma Stilleri Ölçeği (ÜBBSÖ) ile, savunma mekanizmaları Savunma Biçimleri Testi (SBT-40) ile, kimlik bocalamasını Kimlik Duygusu Değerlendirme Aracı (KDDA) ile, kişilik bozuklukları ise Coolidge Eksen II Inventory Plus Türkçe Kısa Form (CATI+TR-KF) ile ölçülmüştür. 18-65 yaşları arasında (Yaş Ort.±Ss. = 34.95±11.08) 356'sı kadın (%49.7), 361'i erkek (%50.3) toplamda 717 katılımcıdan toplanan veriler SPSS ve SPSS Amos 25.0 programları kullanılarak T testi, ANOVA, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi ve Yapısal Eşitlik Modellemesi Seri Aracılık Testi yöntemleri ile analiz edilmiştir. Analizlerin sonuçları çocukluk çağı travmalarının, pekiştireç duyarlılığının, bağlanma stillerinin, savunma mekanizmalarının ve kimlik bocalamasının kişilik bozukluklarının gelişiminde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde rol oynadığını göstermiştir. Seri aracılık açısından incelendiğinde Paranoid, Şizoid ve Çekingen KB'ler için Güvensiz Bağlanmaların aracılık rolünün diğer alternatif yollardan daha baskın olduğu görülmüş, Şizotipal, Antisosyal, Borderline, Narsisistik, Histriyonik, Obsesif-Kompulsif ve Bağımlı KB'ler için KB ile ÇÇT arasındaki ilişkilerde ise Güvensiz Bağlanma ve İlkel Savunmaların alternatif yollara kıyasla daha baskın rol oynadığı görülmüştür. Analizler sonucunda kimlik bocalamasının da Şizotipal, Antisosyal, Borderline, Narsisistik, Histriyonik, Obsesif-Kompulsif ve Bağımlı KB'ler için KB ile ÇÇT arasındaki ilişkiyi anlamlı düzeyde yordadığı görülmüş fakat kimlik bocalamasının aracı rolünün Güvensiz Bağlanma ve Savunma Mekanizmalarından ayrı bir şekilde ele alınması gerektiği tespit edilmiştir. Analizlerin sonuçları Pekiştireç Duyarlılığının Şizoid KB hariç bütün modellere anlamlı katkı sunduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular kişilik bozukluklarının etiyolojisinde genetik ve çevresel faktörlerin nasıl beraber ve etkileşim içerisinde rol oynadıklarını betimler niteliktedir.
Özet (Çeviri)
The current study aims to examine the role of reinforcement sensitivity, attachment styles, defense mechanisms, and identity confusion in the relationship between childhood traumas and personality disorders through structural equation modeling using serial mediation. By doing so, it seeks to integratively address the genetic-environmental perspectives on the etiology of personality disorders and the explanations provided by various personality theories. Childhood traumas were measured using the Revised and Expanded Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-33), reinforcement sensitivity was assessed with the Reinforcement Sensitivity Scale (RSS), attachment styles were evaluated with the Three Dimensional Attachment Styles Scale (TDASS), defense mechanisms were assessed using the Defense Styles Questionnaire (DSQ-40), identity confusion was measured with the Instrument for Assessing Identity Confusion (IFAIC), and personality disorders were evaluated using the Coolidge Axis II Inventory Plus Turkish Short Form (CATI+TR-SF). Data were collected from a total of 717 participants aged 18-65 (Mean Age ± SD = 34.95±11.08), including 356 women (49.7%) and 361 men (50.3%), and analyzed using SPSS and SPSS Amos 25.0 programs through T-test, ANOVA, Pearson Product-Moment Correlation Analysis, and Structural Equation Modeling Serial Mediation Test methods. The results of the analyses showed that childhood traumas, reinforcement sensitivity, attachment styles, defense mechanisms, and identity confusion play a statistically significant role in the development of personality disorders. In terms of serial mediation, it was found that insecure attachments played a more dominant mediating role for Paranoid, Schizoid, and Avoidant personality disorders compared to other alternative paths. For Schizotypal, Antisocial, Borderline, Narcissistic, Histrionic, Obsessive-Compulsive, and Dependent personality disorders, insecure attachment and primitive defenses played a more dominant role in the relationship between personality disorders and childhood traumas compared to alternative paths. The analyses also showed that identity confusion significantly predicted the relationship between childhood traumas and Schizotypal, Antisocial, Borderline, Narcissistic, Histrionic, Obsessive-Compulsive, Avoidant and Dependent personality disorders, but the mediating role of identity confusion needed to be considered separately from insecure attachment and defense mechanisms. The results of the analyses indicated that reinforcement sensitivity made a significant contribution to all models except for Schizoid personality disorder. The findings describe how genetic and environmental factors interact and jointly play a role in the etiology of personality disorders.
Benzer Tezler
- Obez erişkinlerde yeme tutumu ile çocukluk çağı travmaları, psikopatoloji, mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between eating attitude, childhood traumas, general psycopathology, personality traits among obese adults
İBRAHİM ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriFatih ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERCAN DALBUDAK
- Çocukluk çağı travmalarının yeme tutumu ve travma sonrası büyüme ile ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship of childhood traumas with eating attitude and post-traumatic growth
NERİMAN TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- Bipolar bozuklukta çocukluk çağı travmalarının klinik özellikler ile ilişkisi
The relationship between childhood trauma and clinical features of bipolar disorder
TUBA YILMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN SARISOY
- Sinirda kişilik bozukluğunda sosyal bilişsel beceriler ile çocukluk çaği travmatik yaşantilarin ilişkisi
The relationship between social cognitive skills and childhood traumatic experiences in borderline personality disorder
EMRE DAYAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RAŞİT TÜKEL
- Karanlık üçlü kişilik özellikleri ve çocukluk çağı travmaları ile kadına yönelik şiddet tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Invastigating the relationship between dark triad personality traits and childhood traumas and attitudes to violence against women
YASEMİN TÜTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİDE GÜLİZ KOLBURAN