Geniş gövde yolcu uçağı seçiminin çok nitelikli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi: Bir havayolu örneği
Evaluation of wide body aircraft selection using fuzzy multi-qualitative decision making methods: The case of an airline
- Tez No: 936316
- Danışmanlar: PROF. DR. RASİM İLKER GÖKBULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sivil Havacılık, Ulaşım, Civil Aviation, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ulaştırma ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Havacılık sektörü, özellikle Covid-19 salgını sonrası yaşanan ekonomik kriz ve akaryakıt fiyatlarındaki sürekli artışın neden olduğu zorlu bir dönemden geçmektedir. Bu zorlu dönemde havayolları, pazardaki konumlarını korumak ve hatta güçlendirmek için hizmet seviyelerini iyileştirme yoluna gitmektedir. Her ne kadar hizmet düzeyi yolcuların bakış açısından; yüksek frekans, zamanında hareket, çekici ve konforlu uçaklar olarak tanımlansa da havayolu firmaları açısından uygun ödeme koşullarıyla sipariş verilebilen, düşük işletim ve bakım maliyetine sahip, çevre dostu ve yüksek kapasiteli uçaklar olarak tanımlanmaktadır. Bu bakımdan havayollarının, uçak seçiminde filo planlama sürecine uygun bir metodolojik yaklaşım benimsemesi gerekmektedir. Bu çalışmada havayollarının filolarını nasıl ve hangi strateji ile genişletmeleri gerektiği ile ilgilenen filo planlama konusu üzerinde durmuştur. Özetle havacılık sektörünün mevcut yapısı göz önüne alınarak havayolu firmalarının filolarına yeni uçak eklemek istemesi durumunda nasıl bir yöntem izlemesi gerektiği tartışılmış, örnek bir havayolu işletmesi üzerinden hareket edilerek çeşitli kriterler arasında karşılaştırma ve değerlendirme yapılmıştır. Akabinde uygulamaya konu olan örnek havayolunun filosundaki geniş gövdeli uzun menzilli ticari uçak modellerinden A350-900, B777-300ER, A330-300, B787-9 Dreamliner ve A330-200 tiplerinden hangisini seçmesi gerektiği işletmenin gelecekteki büyüme stratejileri ve politikaları doğrultusunda değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile ticari yolcu uçaklarının seçiminde değerlendirme kriterleri incelenmiş ve uçak seçimi sürecinin oluşturulmasında, öncelikle kriter ağırlıklarının belirlenmesine ilişkin olarak çok kriterli karmaşık karar verme problemlerinin çözümü için tasarlanan“Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi”(Fuzzy AHP) modeli kullanılmıştır. Önerilen modelde, Türkiye'nin havacılık sektöründe çalışan tecrübeli uzmanların görüşleri alınmış, nihayetinde örnek bir havayolu tarafından tercih edilen 5 uçak tipi arasından en uygun alternatif Bulanık TOPSİS, Bulanık VİKOR ve Bulanık EDAS yöntemleri ile değerlendirilmiş ve karşılaştırılmıştır. Sonuçlara göre, Bulanık VİKOR'dan elde edilen sonuç COPELAND'a en yakın olarak çıkmıştır. Bu tez çalışmasına göre“yolcu konforu”,“kullanım ömrü”ve“bakım maliyeti”kriterleri sırasıyla yüksek puanla ağırlıklandırılan kriterler olarak çıkmış ve mevcut kriter ağırlıklandırmaları neticesinde A350-900 en ideal uçak olarak seçilmiştir
Özet (Çeviri)
The aviation industry has been going through a difficult period caused by the economic crisis and the constant increase in fuel prices, especially after the Covid-19 outbreak. In this challenging period, airlines pay attention to improving their service levels in order to maintain and strengthen their position in the market. Although service level from the passengers' point of view is defined as high frequency, on time take-off, attractive and comfortable cabin design, it is defined from airline companies' view as environmentally friendly and high-capacity aircraft with low operating and maintenance costs, which can be ordered with convenient payment terms. Therefore, airlines should adopt a suitable methodological approach for the fleet planning process This study focused on the issue of fleet planning, which deals with how and what strategy airlines pursuit in order to expand their fleets. In summary, considering the current structure of the aviation industry, it was discussed what kind of method airline companies should follow in case they want to add new aircraft to their fleets, and a comparison and evaluation will be made between various criteria by acting on an airline as an example. Then, it was evaluated which of the wide-body long-range commercial aircraft models the airline should choose among the A350-900, B777-300ER, A330-300, B787-9 Dreamliner and A330-200 types in its fleet. In this study, evaluation criteria in the selection of commercial passenger aircraft was examined and in the creation of the aircraft selection process, the“Fuzzy Analytical Hierarchy Process”(Fuzzy AHP) model, which was designed for the solution of complex multi-criteria decision-making problems related to the determination of criterion weights, was used. In the proposed model, the opinions of experienced experts working in Turkey's aviation industry were taken and finally, the most suitable alternative was evaluated and compared by the Fuzzy TOPSIS, Fuzzy VIKOR and Fuzzy EDAS method among the 5 aircraft types preferred by Turkish Airlines. According to the results, the result obtained from Fuzzy VIKOR is the closest to COPELAND. According to this thesis study, the criteria of“passenger comfort”,“lifespan”and“maintenance cost”were weighted with high scores, respectively, and as a result of the current criteria weightings, A350-900 was selected as the most ideal aircraft.
Benzer Tezler
- Havayolu işletmeleri için uçak seçim stratejisinde SWARA tabanlı EDAS ve COPRAS yöntemlerinin kullanımı
Use of SWARA-based EDAS and COPRAS methods in aircraft selection strategy for airlines
MURAT KARTAL
- Digital-twin flight modelling through machine learning for trajectory error estimation and recovery
Rota hesaplamalarında makine öğrenmesi tabanlı dijital ikiz uçuş modeli
MEVLÜT UZUN
Doktora
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN İNALHAN
DR. MUSTAFA UMUT DEMİREZEN
- Orman yangınlarında helikopter bambi (Su kovası) operasyonlarında yangın baskılama ve geciktirme için kullanılan mayilerin etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of liquids used for fire suppression and delay in helicopter bambi (Water bucket) operations in forest fires
ŞABAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaSakarya ÜniversitesiYangın ve Yangın Güvenliği Anabilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN COŞKUN
- Opportunities of cost reduction and risks of budget overrun in maintenance spending of an airline in the current market conditions
Güncel pazar koşullarında bir havayolunun bakım harcamalarında bütçe aşım riskleri ve maliyet azaltma fırsatları
REMZİ SALTOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Havacılık Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN İNALHAN
- Autolanding control system design with deep learning based fault estimation
Derin öğrenme tabanlı hasar tespitli gürbüz otomatik iniş kontrol sistemi
BATUHAN EROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZIM KEMAL ÜRE