Türkiye'de işgücü piyasası ve çalışan yoksulluğu: Cinsiyete dayalı bir analiz
Labour market and working poverty in Turkey: A gender-based analysis
- Tez No: 938872
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL ŞİRİN SELÇUK ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu çalışmada, Türkiye'de işgücü piyasasında cinsiyete dayalı farklılıkların çalışan yoksulluğu üzerindeki etkileri, TÜİK 2023 Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması (GYKA) mikro verileri kullanılarak incelenmiştir. Yoksulluk, bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayamaması ve asgari yaşam standartlarının altında kalması olarak tanımlanmış; mutlak, göreli, insani, kırsal-kentsel, geçici-kronik gibi türleriyle çok boyutlu bir sorun olarak ele alınmıştır. Çalışan yoksulluğu ise, bireylerin istihdam edilmelerine rağmen yeterli gelir elde edememesi durumu olarak ortaya çıkmakta olup, küreselleşme, enformel ekonomi, düşük ücretler, istihdam yapısındaki değişim ve sosyal harcamaların kısıtlanması gibi nedenlerle derinleşmektedir. Kadın ve erkeklerin işgücü piyasasındaki konumları arasındaki farklar, bireysel düzeyde olduğu kadar toplumsal ve ekonomik açıdan da önemli sonuçlar doğurmaktadır. Kadınların yanı sıra erkekler de işgücü piyasasında yapısal zorluklarla karşılaşabilmekte, ancak toplumsal cinsiyet rolleri ve ekonomik dinamikler bu zorlukların etkisini farklı şekillerde belirlemektedir. Ampirik analizde, Logit modeli ile yapılan ekonometrik analizde yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi, medeni durum, sağlık durumu, mülkiyet şekli, SGK'ya kayıtlılık, hane halkı tipi, çalışılan sektör ve bölgesel farklılıklar açıklayıcı değişkenler olarak ele alınmıştır. Bulgular, eğitim düzeyinin yükselmesinin, sosyal güvenceye sahip olmanın ve ev sahipliğinin çalışan yoksulluğu riskini anlamlı şekilde azalttığını; hanede çocuk bulunmasının ve doğu bölgelerde yaşamanın ise yoksulluk riskini artırdığını ortaya koymuştur. Cinsiyet temelli farklılıklar da ayrıca incelenmiş ve kadınlarda özellikle evlilik, kamu sektöründe istihdam ve eğitim gibi faktörlerin koruyucu etkisi öne çıkarken, erkeklerde hane içi yükümlülükler ve düşük ücretli işlerde çalışma yoksulluğu riskini artıran başlıca etmenler olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma, Türkiye'de kadın ve erkeklerin işgücüne katılımı ile çalışan yoksulluğu arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde ele alarak, bu alanlardaki sorunların çözümüne yönelik kapsamlı bir bakış açısı sunmaktadır. Elde edilen bulgular, Türkiye'de çalışan yoksulluğunun cinsiyete duyarlı politikalarla ele alınması gerektiğini ve toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten bütüncül yaklaşımların, çalışan yoksulluğunun azaltılmasında kritik rol oynayacağını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the impact of gender-based differences in the labour market on working poverty, as well as the relationship between gender inequality in working life and in-work poverty in Turkey, was examined using the 2023 Microdata Set of the Income and Living Conditions Survey (GYKA) conducted by TurkStat. Poverty is defined as the inability of individuals to meet their basic needs and to remain below minimum living standards; it is considered as a multidimensional problem with types such as absolute, relative, humanitarian, rural-urban, temporary-chronic. Working poverty, on the other hand, emerges as a situation where individuals are unable to earn sufficient income despite being employed, and is deepened by reasons such as globalization, informal economy, low wages, changes in the employment structure and restriction of social expenditures. Differences in the labour market position of women and men have important social and economic consequences as well as individual consequences. Women as well as men may face structural challenges in the labour market, but gender roles and economic dynamics determine the impact of these challenges in different ways. In the econometric analysis conducted using the logit model, explanatory variables included age, gender, educational attainment, marital status, health status, type of property ownership, social security registration, household type, employment sector, and regional differences. The findings revealed that higher education levels, possession of social security, and homeownership significantly reduce the risk of in-work poverty, while having children in the household and residing in eastern regions increase this risk. Gender-based differences were also examined: factors such as marriage, employment in the public sector, and education were found to have a protective effect against in-work poverty for women, whereas household responsibilities and employment in low-wage jobs emerged as key factors increasing the risk of working poverty among men. In conclusion, this study offers a comprehensive analysis of the relationship between labor force participation and working poverty among women and men in Turkey, providing valuable insights for policy development. The findings underscore the importance of addressing in-work poverty through gender-sensitive strategies and suggest that adopting holistic, gender-equitable approaches will be critical to effectively reducing in-work poverty.
Benzer Tezler
- The poverty damage: The effect of household income on job searching behavior in Turkiye
Yoksulluk çıkmazı: Türkiye'de hanehalkı gelirinin iş arama davranışına etkisi
EYLÜL SEREN KÖSEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ULUS
- Essays on labor market dynamics using the survey of income and living conditions
Gelir ve yaşam koşulları anketi kullanılarak işgücü piyasası dinamikleri üzerine makaleler
ESRA ÖZTÜRK
- Türkiye'de çalışan yoksulluğu: Politikalar ve öneriler
Working poverty in Turkey: Politics and implications
SEFA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLAN TOLGA ÖCAL
- The multi-faceted dimensions of poverty and welfare dynamics in Türkiye
Türkiye'de yoksulluk ve refah dinamiklerinin çok yönlü boyutları
DURAN ÇEKİCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ULUS