Hakkâri yöresi yabani incir (ficus carica var. rupestris) genotiplerinin seleksiyonu ve genetik karakterizasyonu
Selection and genetic characterization of wild fig (ficus carica L.) genotypes in the hakkârii region
- Tez No: 940114
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDAL AĞLAR, DOÇ. DR. MUHAMMAD AZHAR NADEEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Hakkâri'de yetiştirilen yerel incirlerin özelliklerini belirlemeye yönelik bir araştırmada, Çukurca ve Derecik bölgelerinde toplam 94 adet genotip incelenmiştir. Bu genotipler üzerinde çeşitli morfolojik özellikler incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, incir ağaçlarının gelişim kuvveti ve büyüme şekli üzerinde genotiplere bağlı önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Bodur, yarı bodur ve kuvvetli gelişim gösteren genotipler bulunmuş, yayvan gelişim alışkanlığına sahip genotiplerin çoğunun yayvan, dik ya da yarı dik şekillerde büyüdüğü belirlenmiştir. Ayrıca, incir ağaçlarının sürgünlerinin uzunluğu ve kalınlığı üzerinde de genotiplere bağlı olarak önemli değişiklikler görülmüştür. Sürgün uzunluğu ve kalınlığı incelendiğinde, genotipler arasında büyük çeşitlilik olduğu ve bazı genotiplerin diğerlerine göre daha uzun veya daha ince sürgünlere sahip olduğu görülmüştür. Araştırmada incelenen yaprak özellikleri de genotiplere bağlı olarak değişiklik göstermiştir. Yaprak uzunluğu, genişliği, yaprak lop sayısı gibi özellikler incelenmiş ve genotipler arasında önemli farklılıklar saptanmıştır. Örneğin, HD1 genotipi en büyük yapraklara sahipken, diğer genotiplerden farklı olarak yaprakları daha küçük olan genotipler de bulunmuştur. Meyve ağırlığı, boyutu, şekli, kabuk ve et rengi açısından genotipler arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. Örneğin, HD19 genotipi en büyük meyvelere sahipken, HD5 genotipi en küçük meyvelere sahiptir. Meyve şekli genellikle yuvarlak veya basık yuvarlaktır, ancak bazı genotiplerin armut veya üst şekilli meyvelere sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, meyve rengi üzerinde de genotiplere bağlı olarak önemli farklılıklar gözlemlenmiştir. Kabuk rengi genellikle sarı veya mor olarak belirlenmiş, meyve eti renginin ise genellikle kahverengi olduğu tespit edilmiştir Genotipler arasında suda çözünür kuru madde miktarı, titre edilebilir asit miktarı, C vitamini, toplam fenolik, toplam flavonoid, toplam monomerik antosiyanin ve antioksidan aktivite gibi biyokimyasal özelliklerde önemli farklılıkların olduğu görülmüştür. Bu değerler incelendiğinde, incir genotiplerinin kimyasal bileşimlerinin geniş bir yelpazeye yayıldığı ve genotipler arasında belirgin farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, Hakkâri'de yetiştirilen yerel incirlerin genetik çeşitliliğinin oldukça zengin olduğu ve bu genotiplerin morfolojik, pomolojik ve kimyasal özelliklerinin incelenmesinin önemli olduğu sonucuna varılabilir. Bu çalışma, yerel incir çeşitlerinin tanımlanması ve genetik kaynakların korunması için önemli bir adım olabilir
Özet (Çeviri)
In a research aimed at determining the characteristics of locally grown figs in Hakkâri, a total of 94 genotypes were examined in the Çukurca and Derecik regions. Various morphological characteristics were investigated and evaluated on these genotypes. According to the results of the study, significant differences dependent on genotypes were detected in the vigor of fig trees and their growth habits. Genotypes showing dwarf, semi-dwarf, and vigorous growth were found, with most genotypes exhibiting sprawling, erect, or semi-erect growth habits. Additionally, significant variations dependent on genotypes were observed in the length and thickness of fig tree shoots. When shoot length and thickness were examined, it was observed that there was great diversity among genotypes, with some genotypes having longer or thinner shoots compared to others. Leaf characteristics examined in the study also varied depending on genotypes. Characteristics such as leaf length, width, and number of leaf lobes were investigated, and significant differences among genotypes were detected. For example, while the HD1 genotype had the largest leaves, there were other genotypes with smaller leaves. When fruit characteristics were examined, significant differences dependent on genotypes were observed in properties such as fruit weight, size, shape, skin, and flesh color. For instance, while the HD19 genotype had the largest fruits, the HD5 genotype had the smallest fruits. When fruit shape was examined, it was generally observed to be spherical or flattened, but some genotypes were found to have fruits shaped like pears or tops. Additionally, significant differences dependent on genotypes were observed in fruit color. While skin color was generally determined to be yellow or purple, the flesh color was mostly found to be brown. In chemical analyses, significant differences were observed among genotypes in parameters such as soluble solids content, pH, and titratable acidity. When these values were examined, it was determined that the chemical compositions of fig genotypes were widely varied, with pronounced differences among genotypes. In conclusion, it can be concluded that the genetic diversity of locally grown figs in Hakkâri is quite rich, and the morphological, pomological, and chemical characteristics of these genotypes are important to be examined. This study could be an important step in identifying local fig varieties and preserving genetic resources.
Benzer Tezler
- Hakkâri yöresinde doğal olarak yetişen yabani asma (Vitis vinifera L. ssp. silvestris) genotiplerinin ve bazı yerel üzüm çeşitlerinin ampelografik ve moleküler karakterizasyonu
Naturally growing wild vine (Vitis vinifera L. ssp. sylvestris) genotypes and some local grapes varietie of ampelographic and molecular characterization in the Hakkari province
TUNCER ARSLAN
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN DOĞAN
- Hakkari yöresinde tıbbi ve faydalı bitkilerin kullanım alışkanlığının değerlendirilmesi ve geleneksel bilgilerinin tespiti
Evaluation the habit of usage the medical and useful plants' in the vicinity of Hakkari and determination of folksy knowledge
İDRİS UCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TUNÇTÜRK
- Hakkari yöresi kırsal alan kilimlerinin renk, motif, malzeme ve kompozisyonlarının incelenmesi
A research on rural rugs of Hakkari region according to colours, reliefs, instruments and compositions
HATİCE İSTEM COŞKUNSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
El SanatlarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF.DR. RECAİ KARAHAN
- Hakkari yöresi üstün nitelikli ahlat (pyrus elaeagrifolia l.) genotiplerinin bazı özelliklerinin belirlenmesi
Identification of high quality wild pear (pyrus elaeagrifolia L.) genotyps in Hakkari province
LORİN DİLA KEÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatAdnan Menderes ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAİK EKMEL TEKİNTAŞ
- Çukurca (Hakkari) yöresi nar genotiplerinin özellikleri
Features of pomegranate genotypes from Cukurca (Hakkari) region
ÖMER FARUK ÖZATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAZANKAYA