Şehir içi temel kazılarında yapılan patlatmaların çevresel etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the environmental effect of blastings carried out in city foundation excavations
- Tez No: 940798
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM ERÇIKDI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Patlatmanın kaçınılmaz olduğu madencilik, tünel, otoyol, şehir içi inşaat temel kazılarında titreşim, kaya fırlaması ve hava şoku gibi çevresel problemlerle sıkça karşılaşılmaktadır. Patlatma kaynaklı titreşimler yakın mesafedeki yerleşim birimlerinde yapısal hasarlara (çatlak vb.) neden olabilir. Yerleşim birimleri yakınında titreşim ölçümlerinin alınması ve sonuçlarının bilimsel olarak değerlendirilmesi patlatmaların çevresel açıdan daha emniyetli bir şekilde yapılmasına katkı sağlamaktadır. Bu tez çalışmasında, şehir içi inşaat temel kazısında gerçekleştirilen 36 adet atıma eşlik edilerek patlatmalara en yakın binaların dış temel zemininde ve son kat döşemesinde eş zamanlı olarak titreşim ve hava şoku ölçümleri alınmıştır. Titreşim ölçümü sonuçları Çevresel Gürültü Kontrol Yönetmeliği'ne göre değerlendirilmiştir. Bina temelinde ölçülen 7 adet atıma (5, 9, 14, 15, 17, 19 ve 22 nolu atımlar) ait en yüksek parçacık hızı değeri yönetmelikte izin verilen sınır değeri aştığı, buna karşın eş zamanlı olarak bina son kat döşemede ölçülen bütün değerlerin sınır değerler içerisinde kaldığı görülmüştür. Bina temelinde ölçülen titreşimlere ait frekansların tamamı 40 Hz'nin üzerindedir. Bina temelinde ölçülen PPV değerleri son kat döşemesinde ölçülen PPV değerlerine göre lineer olarak değerlendirilirse ortalama 8 kat daha yüksek çıkmıştır. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, patlatma sonucu açığa çıkacak en yüksek parçacık hızının (PPV) önceden tahminine yönelik PPV = 5712,8 x SD-1,587 eşitliği 0,7981 kararlılık katsayısı (R2) ile elde edilmiştir. Bina temelinde izin verilen en yüksek parçacık hızı değerinin aşılmaması için atımların binalara 40 m'den uzak mesafede ve gecikme başına maksimum 0,48 kg patlayıcı kullanılarak yapılması gerektiği belirlenmiştir. Ölçülen hava şoku değerleri (119,9-123,2 dBL) 140 dBL'den düşük olduğundan binalara ve insanlara hasar ve rahatsızlık verme durumu söz konusu değildir.
Özet (Çeviri)
Environmental problems such as vibration, rock flying and air shock are frequently encountered in mining, tunnels, highways and urban building foundation excavations where blasting is inevitable. Vibrations caused by blasting may cause structural damage (cracks, etc.) in nearby residential areas. Taking vibration measurements near residential areas and scientifically evaluating the results contribute to carrying out blasting in an environmentally safer manner. In this thesis study, 36 blasting excavations carried out in urban building foundation excavations were accompanied by vibration and air shock measurements. These measurements were taken on the outer foundation ground of the settlement closest to the blasts and on the last floor foundation slab of the building. Vibration measurement results were evaluated according to the Environmental Noise Control Regulation. It was observed that the highest particle velocity values were recorded 7 pulses (pulses numbered 5, 9, 14, 15, 17, 19 and 22) measured at the building foundation exceeded the limit value allowed in the regulation, whereas all the values measured simultaneously at the top floor of the building remained within the limit. All vibration frequencies measured at the building foundation were above 40 Hz. If the PPV values measured at the building foundation are linearly compared to those at the top floor slab, they are on average 8 times higher. As a result of the statistical analysis, the equation PPV = 5712.8 x SD-1.587 was obtained with a stability coefficient (R2) of 0.7981 for the prediction of the highest particle velocity (PPV) resulting from the explosion. It was determined that in order not to exceed the maximum PPV allowed at the building foundation, shots should be made at a distance of more than 40 m from the buildings and using a maximum of 0.48 kg of explosive per delay. Since the measured air shock values (119.9-123.2 dBL) are lower than 140 dBL, there is no damage or discomfort to buildings or people.
Benzer Tezler
- Tünel kazılarından kaynaklanan yüzey oturmalarının betonarme binalarda etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of tunnel induced settlements on the reinforced concrete buildings
ENES ÖZAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deprem Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiDeprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYZA TAŞKIN AKGÜL
- Investigation of gasification characteristics of Soma lignite by high pressure TGA
Soma linyitinin gazlaştırma özelliklerinin yüksek basınçlı TGA ile incelenmesi
GÖZDE KARDEŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ALPER AYDIN
- Şehir içi patlatmalı temel kazılarında elektronik ve elektriksizateşleme sistemlerinin çevresel etkiler ve insan algısına etkisibakımından karşılaştırılması
Comparison between non-electric and electronic ignition systems in urban detonations for basic excavations considering environmental impacts and effects on human perception
UMUT ATLIHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Okan ÜniversitesiPatlayıcı Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KAHRİMAN
- Soil-concrete interface improvement
Zemin-beton arayüzeyi iyileştirilmesi
MURAT SAHTİYANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
İnşaat MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN BAYKAL
- Şehir içi tek yönlü elektrikli araç kiralama ve elektrikli araçların elektrik şebekesiyle entegrasyonu
One-way electric vehicle carsharing in an urban area with vehicle-to-grid option
CEM IŞIK DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAD DERİNKUYU