Sosyal değişim teorisi kapsamında yerel halkın yaşam yeri memnuniyeti, turizm gelişimini destekleme eğilimi ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki: Edremit Körfezi örneği
The relationship between residents' place satisfaction, support for tourism development, and quality of life within the framework of social change theory: The case of Edremit Gulf
- Tez No: 940812
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM ALTUNÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rekreasyon Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, turizmin yerel halkın yaşam yeri memnuniyeti, yaşam kalitesi ve turizmi destekleme davranışı üzerindeki etkilerini Sosyal Değişim Teorisi (SDT) çerçevesinde değerlendirmektir. Bu kapsamda çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde turizmin ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel etkilerinin yerel halk tarafından nasıl algılandığı ortaya konulmuş; ikinci bölümde ise bu etkilerin yaşam yeri memnuniyeti, turizme destek eğilimi ve yaşam kalitesi üzerindeki ilişkileri analiz edilmiştir. Araştırma, Türkiye'nin turizm açısından öne çıkan destinasyonlarından biri olan Edremit Körfezi (Ayvalık, Burhaniye, Edremit) bölgesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemi benimsenmiş; veri toplama sürecinde, literatürde geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış ölçeklerden uyarlanan yapılandırılmış anket formu kullanılmıştır. Örneklem grubunu, çalışma bölgesinde yaşayan yerel halk oluşturmaktadır. Katılımcılar, amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiş, veriler ise kolayda örnekleme yoluyla toplanmıştır. Toplam 520 geçerli anket verisi elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS ve AMOS yazılımları kullanılmış; ölçme araçlarının geçerliliği Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile test edildikten sonra, değişkenler arası ilişkileri ortaya koymak amacıyla Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) uygulanmıştır. Araştırma sonuçları, ekonomik etkilerin yerel halkın yaşam yeri memnuniyeti üzerinde belirleyici bir rol oynadığını; sosyal ve kültürel etkilerin de bu memnuniyeti anlamlı şekilde etkilediğini göstermektedir. Çevresel etkiler ise görece daha düşük düzeyde katkı sunmaktadır. Turizmi destekleme davranışı, özellikle ekonomik ve sosyal kazanımlar tarafından şekillendirilmekte; kültürel etkileşimler de bu desteği pekiştirmektedir. Yaşam yeri memnuniyeti hem turizme yönelik olumlu tutumlar hem de bireylerin genel yaşam kalitesi algısı üzerinde etkili olmaktadır. Ayrıca, yerel halktan uzun süredir bölgede yaşayan bireylerin yaşam kalitesi algısının daha yüksek olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, turizm politikalarının yalnızca ekonomik kazançlar çerçevesinde değil; toplumsal uyum, kültürel etkileşim ve çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda şekillendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Yerel halkın algı, ihtiyaç ve değerlerini merkezine alan katılımcı bir turizm yaklaşımı, uzun vadeli toplumsal kabulü ve destinasyonun sürdürülebilirliğini güçlendirecek bir zemin sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The primary aim of this study is to evaluate the impact of tourism on residents' place satisfaction, quality of life, and support for tourism development within the framework of Social Exchange Theory (SET). In line with this objective, the study is structured into two main sections. The first section explores how residents perceive the economic, social, cultural, and environmental effects of tourism, while the second investigates the relationships between these perceived impacts and residents' attitudes toward their living environment, their support for tourism, and their overall quality of life. The research was conducted in the Edremit Gulf region of Türkiye, which includes the districts of Ayvalık, Burhaniye and Edremit, known for their tourism potential. A quantitative research method was employed, and data were collected through a structured questionnaire adapted from validated scales in the literature. The study sample consisted of the local population residing in the research area. Participants were selected using purposive sampling, and data were collected via convenience sampling, resulting in 520 valid survey responses. The data were analyzed using SPSS and AMOS software. After verifying construct validity through Confirmatory Factor Analysis (CFA), Structural Equation Modeling (SEM) was employed to examine the relationships among the variables. Findings indicate that economic impacts play a central role in shaping residents' satisfaction with their place of living. Social and cultural dimensions also contribute significantly, while environmental impacts exert a relatively limited influence. Support for tourism development is primarily driven by economic and social benefits, with cultural engagement reinforcing this support. Place satisfaction was found to influence both residents' attitudes toward tourism and their overall perception of life quality. Additionally, residents with longer-term settlement in the region reported higher levels of perceived well-being. The results highlight the necessity of designing tourism policies that are not limited to economic benefits but also promote social cohesion, cultural awareness, and environmental sustainability. A tourism model that is inclusive of local perceptions, needs, and values offers a strong foundation for long-term community support and sustainable destination development.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Kırsal soylulaşma sürecinde aktörler, eylemler ve sonuçlar: Çanakkale Yeşilyurt kırsalı örneği
Actors, actions, and outcomes in the process of rural gentrification: The case of Yeşilyurt rural area in Çanakkale
MUHAMMED EMİRHAN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM AKSÜMER KAYNARCA
- Toplumsal taşıma kapasitesinin, turizmin gelişimine yönelik destek üzerindeki etkisinde, toplumsal katılımın ve yaşam kalitesinin rolü
The role of community participation and quality of life on the effect of social carrying capacity on support for the development of tourism
İLKER KILIÇ
Doktora
Türkçe
2020
TurizmEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CİHAN SEÇİLMİŞ
- Sürdürülebilir turizmde yerel halkın tutumu ve güçlendirilmesi: Boğazkale örneği
Residents' attitude and empowerment in sustainable tourism: The case of Boğazkale
CEMAL KALELİ
- Kültür boyutlarının ve iletişimin kırsal turizm algısına ve kırsal turizm desteğine etkisi: Eskişehir örneği
The effect of cultural dimensions and communication on rural tourism perception and rural tourism support: The example of Eskişehir
CEMİLE ECE
Doktora
Türkçe
2025
TurizmEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR SARI