Uluslararası soğuk zincir lojistiğinde taşıma modu seçim kriterlerinin belirlenmesi
Determination of transportation mode selection criteria in international cold chain logistics
- Tez No: 941537
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUĞÇE DANACI ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ulaşım, İşletme, Transportation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Soğuk zincir özellikle raf ömrü kısa ürünlerin lojistik süreçlerinin uygun koşullarda yerine getirilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, her aşamada sıcaklık izleme, düzenleme ve kontrol imkânı sağlayan bilişim teknolojileriyle desteklenerek ürünlerin bozulmasını önlemeyi ve tedarik zincirinin devamlılığını sağlamayı amaçlamaktadır. Lojistik süreçlerin herhangi bir aşamasında meydana gelebilecek küçük bir aksaklık, ürünün bozulmasına yol açabilmektedir. Bu nedenle, soğuk zincir lojistiğinde taşıma modunun ve kullanılan ekipmanların dikkatle seçilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, uluslararası soğuk zincir lojistiğinde taşıma modu seçim kriterlerinin belirlenmesi ve bu kriterlerin önem derecelerine göre sıralanarak en önemli olanların ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Detaylı bir şekilde yapılan literatür taraması sonucunda soğuk zincir lojistiği taşıma modu seçiminde etkili olan kriterler elde edilmiş ve çalışmanın karar hiyerarşisi oluşturulmuştur. Elde edilen kriterler kapsamında ve çalışmanın metodolojisine uygun bir şekilde anket formları hazırlanmıştır. Çalışmanın örneklemi yargısal örnekleme metodu kullanılarak belirlenen soğuk zincir lojistik faaliyetlerinde uzman kişilerden oluşmaktadır. Uzman kişiler tarafından eksiksiz bir şekilde doldurulan otuz adet anket formu çalışmaya dahil edilmiştir. Anket sonuçlarından elde edilen veriler Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) metotları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda söz konusu kriterler önem derecelerine göre hiyerarşik olarak sıralanmıştır. Çalışmanın sonunda her iki yöntemden elde edilen bulguların benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Buna göre uluslararası soğuk zincir lojistiği taşıma modu seçiminde en yüksek öneme sahip alt kriterin izlenebilirlik olduğu bulunmuştur. Bu alt kriteri sırasıyla hız, ısı ve nem, güvenlik, taşıma maliyeti, kapasite, çevreye duyarlılık ve esneklik alt kriterleri izlemiştir. Çalışmanın bulguları ana kriterler kapsamında değerlendirildiğinde ise teknoloji yönlü kriterlerin, maliyet yönlü kriterlerden daha fazla öneme sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda özellikle soğuk zincir ürünlerin etkin bir şekilde yönetilmesi ve güvenli bir biçimde nihai tüketiciye ulaştırılması sürecinde teknolojiye dayalı araç ve ekipmanların kritik bir rol oynadığı ve meydana gelebilecek maliyetlere katlanıldığı savunulmaktadır. Bu çalışmanın uluslararası soğuk zincir lojistiği kapsamında yapılacak benzer çalışmalara katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The cold chain is a system that enables the logistics processes of products with short shelf lives are carried out under appropriate conditions. This system aims to prevent spoilage of products and ensure continuity of the supply chain by supporting information technologies that provide temperature monitoring, regulation and control at every stage. A small malfunction that may occur at any stage of the logistics processes may lead to spoilage of the product. Therefore, it is of great importance to carefully select the transportation mode and the equipment used in cold chain logistics. This study aims to determine the transportation mode selection criteria in international cold chain logistics and to reveal the most important criteria by ranking them according to their importance. As a result of the detailed literature review, the criteria that are effective in the selection of the transportation mode in cold chain logistics were obtained and the decision hierarchy of the study was presented. Survey forms were prepared within the scope of the obtained criteria and in accordance with the methodology of the study. The sample of the study consists of experts in cold chain logistics activities determined using the judgement sampling method. Thirty survey forms, which were completely filled out by experts, were included in the study. The data obtained from the survey results were analyzed using the Analytical Hierarchy Process (AHP) and Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) methods among the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods. As a result of the analysis, the criteria in question were ranked hierarchically according to their importance levels. At the end of the study, it was determined that the findings obtained from both two methods were similar. Accordingly, it was found that the sub-criterion with the highest importance in the selection of the international cold chain logistics transportation mode was traceability. This sub-criterion was followed by the sub-criteria of speed, heat and humidity, security, transportation cost, capacity, environmental sensitivity and flexibility, respectively. When the findings of the study were evaluated within the scope of the main criteria, it was revealed that the technology-oriented criteria were more important than the cost-oriented criteria. In this context, it is argued that technology-based vehicles and equipment play a critical role and that the costs that may occur are accepted, particularly in the process of effectively managing cold chain products and safely delivering them to the end consumer. It is assumed that this study will contribute to similar studies to be conducted within the scope of international cold chain logistics.
Benzer Tezler
- Risk analysis and outlier detection in cold chain 4.0 logistics: an empirical study
Soğuk zincir 4.0 lojistiğinde risk analizi ve aykırı değer tespiti: ampirik bir çalışma
SEVDE CEREN YILDIZ ÖZENÇ
Doktora
İngilizce
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENİYE ÜMİT FIRAT
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ER
- Yalın üretim kapsamında soğuk gıda lojistiği uygulanan bir gıda üretim tesisinde değer akış analizi uygulaması
Application of value flow analysis in a food production plant applied with cold food logistics under line production
MUSTAFA KAMER AYKÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeManisa Celal Bayar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GERŞİL
- Covid salgın döneminde soğuk zincir lojistiği zorlukları hakkında bir araştırma
A research on cold chain logistics challenges during the Covid epidemic
TÜLAY KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
UlaşımHasan Kalyoncu ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LAMİHA ÖZTÜRK
- Türkiye'de üretilen soğuk zincir ilaçların lojistik faaliyetlerinin iyileştirilmesi üzerine bir çalışma
A study on the improvement of drugs produced by cold chain logistics activities in Turkey
SELİM EMANET
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
UlaşımOkan ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİM YURDAKUL
- Soğuk zincir lojistik ağı için matematiksel model önerisi
Mathematical model proposal for cold chain logistics network
NUR HİVDA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeKayseri ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN DEMİREL