Tuz ve giberellik asidin bazı mercimek çeşitlerindeki fenotipik, biyoaktif ve enzimatik etkileri
Phenotypic, bioactive and enzymatic effects of salt and gibberellic acid on some lentil cultivars
- Tez No: 943220
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ZAHİT YEKEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 48
Özet
Mercimek (Lens culinaris Medik.), dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilen önemli bir yemeklik tane baklagil bitkisidir. Tuz stresi, bitkinin büyüme ve gelişimini olumsuz yönde etkileyerek verim kayıplarına neden olmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle on iki mercimek çeşidinde tuz stresinin (150 mM) fenotipik parametreler üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ardından tuz stresine en hassas mercimek çeşidinde, farklı tuz stresi seviyeleri (kontrol, 75 mM ve 150 mM) altında uygulanan farklı GA₃ dozlarının (kontrol, 50 μM, 100 μM ve 200 μM) mercimekteki biyoaktif ve enzimatik özellikler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Tuz stresi altında kök ve sürgün ağırlığı, kök ve sürgün uzunluğu ile yaprak renk parametrelerinde önemli azalmalar gözlemlenmiştir. Tuz stresi altında yetiştirilen mercimek çeşidine uygulanan farklı dozlardaki GA₃ uygulamaları kontrol gruba göre bitkideki klorofil içeriği, toplam karotenoid içeriği, toplam fenolik madde içeriği, toplam flavonoid içeriği, toplam çözünebilir protein miktarı ve antioksidan kapasitesini (FRAP, DPPH, CUPRAC) artırmıştır. Enzim aktivite analizleri, GA₃ uygulamalarının katalaz (CAT) ve askorbat peroksidaz (APX) aktivitelerini artırarak tuz stresine karşı bitkinin savunma mekanizmalarında kritik rol oynadığını ortaya koymuştur. Temel bileşen analizi (PCA), incelenen değişkenler arasındaki ilişkileri ve verilerdeki ana varyasyon kaynaklarını ortaya koymuştur. Bulgular, GA₃ uygulamalarının tuza duyarlı mercimek çeşitlerinde biyolojik ve biyokimyasal yanıtları düzenleyerek stres toleransının geliştirilmesine katkı sağladığını göstermektedir. Elde edilen sonuçların, tuza dayanıklı mercimek çeşitlerinin geliştirilmesi ile ilgili ıslah programlarına ve mercimekte biyoaktif ve biyokimyasal içeriğin artırılmasına yönelik araştırmalara önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Lentil (Lens culinaris Medik.) is an important edible legume widely cultivated worldwide. Salt stress adversely affects plant growth and development, leading to yield losses. In this study, the effects of salt stress (150 mM) on phenotypic parameters were first examined in twelve lentil cultivars. Subsequently, the effects of different GA3 doses (control, 50 μM, 100 μM, and 200 μM) on the bioactive and enzymatic properties of lentil were investigated under varying levels of salt stress (control, 75 mM, and 150 mM) in the most salt-sensitive lentil cultivar. Significant reductions in root and shoot weight, root and shoot length, and leaf color parameters were observed under salt stress. Application of different doses of GA3 to the lentil cultivar grown under salt stress increased chlorophyll content, total carotenoid content, total phenolic content, total flavonoid content, total soluble protein content, and antioxidant capacity (FRAP, DPPH, CUPRAC) compared to the control group. Enzyme activity analyses revealed that GA₃ treatments enhanced catalase (CAT) and ascorbate peroxidase (APX) activities, playing a crucial role in the plant's defense mechanisms against salt stress. Principal component analysis (PCA) revealed the relationships between the studied variables and the main sources of variation in the data. The findings demonstrated that GA3 applications contribute to the improvement of stress tolerance by regulating biological and biochemical responses in salt-sensitive lentil cultivars. The results are expected to provide significant insights into breeding programs for developing salt-tolerant lentil cultivars and enhancing the bioactive and biochemical content of lentils.
Benzer Tezler
- Tuz ve kuraklık stres koşullarına maruz bırakılan Phaseolus vulgaris L. (fasulye) bitkisinde giberellik asit uygulamasının gaba ve antioksidan savunma sistemine etkisinin belirlenmesi
Determination of the effects of gibberellic acid on gaba and antioxidant defence system in Phaseolus vulgaris L. (bean) plants exposed to salt and drought stresses
SEYDA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiAksaray ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FAZİLET ÖZLEM ÇEKİÇ
- Tohum çimlenmesinde sıcaklık ve tuz stresi etkilerinin hormonal ilişkileri
Başlık çevirisi yok
KUDRET KABAR
- Kolza (Brassica napus L.)'da tuzluluk ve kuraklık stresi koşullarında GA3 ve BA ön uygulamalarının çimlenme ve fide gelişiminde etkileri
Effects of GA3 and BA pre-applications on germination and seedling development in rape (Brassica napus L.) under salinity and drought stress conditions
SERAP SAMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERZAT TURAN
- Farklı tuz konsantrasyonları ve kuraklık stresi uygulamalarının ayçiçeği (Helianthus annuus L.)'nde çimlenme ve fide gelişimine etkileri
The effects of different salt concentrations and drought stress applications on the growth of sunflower (Helianthus annuus L.)
EBRU YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERZAT TURAN
- Ayçiçeği (Helianthus annuus L.)'nde giberellik asit dozlarının verim ve abiyotik stres koşullarında çimlenme üzerine etkileri
The effects of gibberellic acid doses on yield and germination under abiotic stress conditions in sunflower (Helianthus annuus L.)
HALUK ERDEMLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DEMİR KAYA