Türk ve İslam Eserleri Müzesindeki müşebbek ciltlerin tasarım özellikleri
The design characteristics of muşebbek bindings in the Museum of Turkish and Islamic Arts
- Tez No: 943262
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Cilt Sanatı, Müşebbek, Osmanlı, TİEM, Tezyinat, Bookbinding Art, Müşebbek, Ottoman, TIEM, Illumination
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Cilt Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 659
Özet
Kitap sanatları, insanlık tarihinin kültürel birikiminin ve estetik anlayışını yansıtan en önemli sanat unsurlarından biridir. Bu sanat dalları arasında yer alan cilt sanatı hem kitapları koruma hem de görsel bir zenginlik katma işleviyle önemli bir konuma sahiptir. Bir yazma eseri ciltlemek, o eserin fiziksel bütünlüğünü sağlamanın dışında o dönemin sanat anlayışını, zanaatkarlık becerilerini ve değerini de günümüzde anlamamıza yardımcı olur. Cilt sanatı üzerine yapılan akademik araştırmaların sınırlı sayıda oluşu, bu alandaki literatürün henüz tam anlamıyla zenginleşmediğini göstermektedir. Geleneksel yöntemlerle yapılan ciltleme teknikleri, kullanılan malzemeler ve bu sanatın farklı coğrafyalardaki tarihi gelişimi üzerine yapılan çalışmalar daha geniş bir perspektif kazandırmayı beklemektedir. Dolayısıyla, cilt sanatına dair araştırmaların artırılması hem kültürel mirasın korunması hem de sanat tarihinin önemli bir yönünün daha iyi anlaşılması açısından gereklidir. Bu çalışma, Türk İslam Eserleri Müzesi Yazma Eser Koleksiyonu'nda yer alan müşebbek ciltler üzerine yapılmış bir inceleme ve analiz çalışmasıdır. Müşebbek ciltlerin tarihsel ve sanatsal özelliklerini ortaya koymanın yanı sıra bu cilt tekniğinin dönemin kültürel ve estetik anlayışıyla olan ilişkisini de incelemektedir. İncelenen yazmalardaki cilt tekniğinin, kullanılan malzemelerin çeşitliliği ve el yazmaların korunmasındaki teknik gelişmeleri yansıtmaktadır. Araştırmada, toplamda 4975 yazma eser incelenmiş olup bunlardan 418'inde müşebbek cilt tespit edilmiştir. Bu tezde 147 farklı cilt kabı detaylı bir şekilde incelenmiş, çizilmiş ve analiz edilmiştir. Türk İslam Eserleri Müzesi Yazma Eser koleksiyonundaki müşebbek ciltler, tezyinat yönünden yapılan incelemelerle bu alanda önemli bir adım atılmış olacaktır.
Özet (Çeviri)
The book arts represent one of the most significant components of humanity's cultural heritage and aesthetic tradition. Among these arts, the craft of bookbinding holds a notable place due to its dual function: protecting manuscripts and enriching them visually. Binding a manuscript not only preserves its physical integrity but also reflects the artistic mentality, craftsmanship, and cultural values of the period in which it was created. The limited number of academic studies on bookbinding indicates that the literature in this field is still underdeveloped. Traditional binding techniques, the materials used, and the historical evolution of this art across different geographies await more comprehensive scholarly exploration. Therefore, expanding research in this field is essential for both safeguarding cultural heritage and deepening our understanding of an important aspect of art history. This study offers a detailed examination and analysis of müşebbek bindings (binding technique) found in the Manuscript Collection of the Museum of Turkish and Islamic Arts. Beyond identifying the historical and artistic characteristics of müşebbek bindings, the study also explores their relationship with the cultural and aesthetic sensibilities of their time. The bindings examined in this research reveal the diversity of materials employed and reflect technical advancements in the conservation of manuscripts. A total of 4,975 manuscripts were reviewed, of which 418 were identified to contain müşebbek bindings. Among these, 147 binding covers were meticulously examined, drawn, and analyzed in detail. This study constitutes a significant contribution to the field through its decorative (tezyinat) analysis of the müşebbek bindings in the Museum's manuscript collection.
Benzer Tezler
- Türk ve islam eserleri müzesindeki yazma Kur'an-ı Kerimlerin (10 adet) Madalyonlu Zahriyelerinin incelenmesi
The medallion Zahriye page illumination analysis of Qurans from the Turkish and Islamic arts museum
SEÇİL SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
Y.DOÇ.DR. AYNUR MAKTAL
- Türk ve İslam Eserleri Müzesi'ndeki 1983 numaralı Firdevsi Şehnamesi minyatürleri
Firdawsi Shahnameh miniatures with 1983 Number in Museum of Turkish and Islamic Works
YUNUS TÜRKŞAD YEGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSEN BAŞ
- Türk ve İslam Eserleri Müzesindeki 16. ve 17.yüzyıla ait seçme eserlerdeki tığ kompozisyonları ve analizleri
The crochet compositions and analysis on selectedworks of the 16th and 17th Centuries in The Museum of Turkish and Islamic works
ZEYNEP YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. MÜNEVVER ÜÇER
- Türk ve İslam Eserleri Müzesi'ndeki 192 numaralı mushafın tezhip özellikleri
Discussion features of the Qur'an no.192 in the Turkish and Islamic Art Museum
FUNDA ARI KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. GÜLNUR DURAN
- Azerbaycan Milli Halı Müzesi ve İstanbul Türk ve İstanbul İslam Eserleri Müzesindeki halı eserlerin korunma ve sergilenme yöntemleri
Methods of conservation and exhibition of carpet artefacts in Azerbaijan National Carpet Museum and Museum of Turkish and Islamic Artefacts
GİZEM ÇOLPAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GENÇ