Geri Dön

Spor merkezlerinde iklimsel konfor ve iç hava kalitesinin belirlenmesi

Determination of climatic comfort and indoor air quality in sports centers

  1. Tez No: 945941
  2. Yazar: CEYLAN BAŞOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA GÜMÜŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Sağlık Eğitimi, Education and Training, Health Education
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 73

Özet

Bu çalışmanın amacı, fiziksel egzersiz ve spor uygulamalarının yapıldığı farklı lokasyonlarda ve farklı özelliklere sahip fitness merkezlerindeki iç hava kalitesini parametrelerinden biri olan CO2 seviyelerinin belirlenmesi ve sıcaklık, nem, gürültü ve ışık gibi bazı ortam konfor parametrelerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Ayrıca ölçülen bu parametrelerin yürürlükte olan standartlarla karşılaştırılması yapılarak ortam üzerindeki olumsuz etkileri değerlendirilmiştir. Çalışma, farklı illerde konumlanan ve farklı metrekare, ortam havalandırma tipine ve kullanıcı sayısına sahip 15 fitness merkezinde gerçekleştirilmiştir. Ölçümler yapılmadan önce ilgili merkezlere ait tanımlayıcı veri olarak merkezin fitness amaçlı kullanılan m2 büyüklüğü, tavan yüksekliği, iklimlendirme şekli ve ölçüm anındaki kullanıcı sayısı kaydedilmiştir. Çalışmada iç ortam hava kirleticisi belirteçlerinden olan CO2, konfor parametreleri belirleyicisi olan bağıl nem, sıcaklık, gürültü ve ışık değerleri ölçülmüştür. Ölçümler hafta içi ve hafta sonu olmak üzere merkezlerde toplam 4 defa ölçüm gerçekleştirilmiştir. Ölçüm saatlerinin günü ve saatinin aynı olmasına dikkat edilmiştir. Ölçüm cihazı olarak gürültü ölçümünde Testo 816-1 gürültü ölçer, CO2, bağıl nem, sıcaklık ve ışık parametrelerinin ölçümleri ise Testo 440 model cihazlarla gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin temel tanımlayıcı istatistik analizleri için SPSS 22.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Parametrik korelasyon ve çoklu korelasyon analizleri Origin programı kullanılarak yapılmıştır. Ayrıca iklimlendirme türünün sıcaklık, nem, CO2 düzeyleri üzerindeki etkisi tek yönlü varyans analizi ANOVA ile incelenmiştir. Hafta sonu ve hafta içi ölçülen gürültü seviyeleri arasında ki anlamlılık durumu da ANOVA testi ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ANOVA ve Regresyon yapılmıştır. Elde edilen verilere göre; fitness merkezlerinde CO2 seviyesinin 466-1422 ppm (ortalama 781.56 ppm) arasında olduğu görülmüştür. Ayrıca toplamda gerçekleştirilen 60 ölçümün aritmetik ortalamasına baktığımızda %8.33'ünde 800 ppm üzeri, %16.66'sında 900 ppm üzeri, %13.33'ünde ise 1000 ppm üzerinde CO2 seviyesi tespit edilmiştir. Buna göre toplam ölçümlerin %38.33'ününde standartlarda ön görülen CO2 seviyesinin (800 ppm) istenilen üzerinde olduğu anlaşılmıştır. Çalışmada sıcaklık olarak 180C altında bir ölçüm sonucuna rastlanmamış, ancak ölçümlerin %46.66'sının 240C üzerinde olduğu belirlenmiştir. Nem oranlarında ise; 60 ölçümün %21.66'sında bağıl nem %40'ın altında iken %15'inde bağıl nem %60'ın üzerindedir. Buna göre işletmelerin %36.66'sında optimal bağıl nem oranının istenilen seviyeden uzak olduğu anlaşılmıştır. Çalışmada gürültü seviyesi olarak, işletmelerde ortalama gürültü düzeylerinin 56-77.9 dB (ortalama 68.49 dB) olduğu, ancak anlık ölçülen maksimum gürültü seviyelerinin 67.7-93.7 dB (79.14 dB) değişebildiği anlaşılmıştır. Verilerin sonucuna göre ortalama gürültü düzeyleri için 60 ölçümün %36.67'si 70 dB üzerinde olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte maksimum gürültü düzeyleri için 60 ölçümün %13.3 85 dB'nin %95'inin ise 70 dB üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada yer alan işletmelerde aydınlatma seviyesi 12.5-473 lx (95.92 lx) arasında değişmektedir. Sonuçlara göre yapılan 60 ölçümün %85'inde yetersiz %5'inde ise yüksek aydınlatma koşullarının olduğu anlaşılmıştır. İşletmelerin sadece %10'u optimal ışık seviyesinde faaliyet gösterdiği görülmüştür. Bu elde edilen sonuçlara bakıldığında faaliyet gösteren birçok fitness merkezinin iç hava kalitesi standartları bakımından hem de konfor parametreleri bakımından yeterli koşullara sahip olmadığı söylenebilir. İşletmelerin sağlık ve konfor bakımından uygun yönetmelikler doğrultusunda denetlenmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

This study aims to determine CO₂ levels, one of the key indicators of indoor air quality, in fitness centers with varying characteristics and locations where physical exercise and sports activities are conducted, and to measure environmental comfort parameters such as temperature, humidity, noise, and lighting. Additionally, the potential adverse effects of these measured parameters on the indoor environment were evaluated by comparing them with existing standards. The research was conducted in 15 fitness centers located in different provinces, varying in size, ventilation type, and number of users. Before the measurements were done, as a descriptive data belonging to related centers, the size of the center in m2 that is used for fitness, ceiling height, ventilation method, and the number of users at the time of measurement were recorded. In the study, CO2, which is an indicator of indoor air pollutants, and relative humidity, temperature, noise and light values, which are determinants of comfort parameters, were measured. Measurements were carried out four times in each center, both on weekdays and weekends. It was ensured that the day and time of the measurements were the same. As for the measuring devices used,, noise measurement was carried out using a Testo 816-1 noise meter, while measurements of CO2, relative humidity, temperature and light parameters were carried out using a Testo 440 model device. For basic descriptive statistical analyses of the obtained data, SPSS 22.0 program was used. Parametric correlation and multiple correlation analyses were conducted using Origin software. Additionally, the effect of air conditioning type on temperature, humidity, and CO₂ levels was examined using one-way analysis of variance (ANOVA). The significance of the difference between noise levels measured on weekends and weekdays was also analyzed using the ANOVA test. ANOVA and regression analyses were employed in the analysis of the data.In the analysis of the data, Anova and regression were performed as a comparison test for pre-test and post-test. The findings revealed that CO₂ levels in fitness centers ranged between 466 and 1422 ppm, with an average of 781.56 ppm. Also, when we look at the arithmetic average of the 60 measurements taken in total; CO2 level above 800 ppm in 8.33%, CO2 level above 900 ppm in 16.66 % and CO2 level above 1000 ppm in 13.33 % were found out. Accordingly, it was understood that 38.33% of the total measurements were above the desired CO2 level (800 ppm) recommended in the standards. Regarding temperature, no measurements were below 18°C; however, 46.66% of them exceeded 24°C. In terms of humidity, 21.66% of the 60 measurements recorded relative humidity below 40%, while 15% exceeded 60%, indicating that 36.66% of the facilities did not meet optimal humidity levels. In terms of humidity rates; in 21.66% of 60 measurements, the relative humidity was below 40%, while in 15% the relative humidity was above 60%. Accordingly, it was understood that the rate of optimal relative humidity was far from the desired level in 36.66% of the fitness centers. In the study, it was understood that the average noise levels in the facilities were 56-77.9 dB (average 68.49 dB), but the maximum noise levels measured instantly could vary between 67.7-93.7 dB (79.14 dB). However, for maximum noise levels, it was determined that 13.3% of 60 measurements were above 85 dB and 95% of them were above 70 dB. Lighting levels in the facilities ranged between 12.5 and 473 lx, with an average of 95.92 lx. Among the 60 measurements, 85% indicated insufficient lighting conditions, while 5% showed excessive lighting. Only 10% of the facilities met the optimal lighting standards. Based on these findings, many fitness centers fail to meet both indoor air quality standards and comfort parameters. It is recommended that these facilities can regularly monitored and evaluated in accordance with health and comfort regulations.

Benzer Tezler

  1. Impacts of climate change on tourism sector in Turkey: Challenges and future prospects

    İklim değişikliğinin Türkiye turizm sektörüne etkileri: Gereksinimler ve gelecek öngörüleri

    AYSUN AYGÜN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TÜZİN BAYCAN

  2. Çukurova bölgesinde biyoklimatik veriler kullanılarak açık ve yeşil alan sistemlerinin belirlenmesi ilkeleri üzerinde bir araştırma

    A research on the determination of the principles in open and green spaces systems by using the bioclimatic data in Çukurova region

    MEHMET FARUK ALTUNKASA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1987

    Çevre MühendisliğiÇukurova Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDOĞAN GÜLTEKİN

  3. Spor merkezlerinde üyelik yenilemelerini etkileyen faktörlerin araştırılması

    Researchment about factors that affect renewing of the sports centers membership

    ERHAN EROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    SporMarmara Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. NUSRET RAMAZANOĞLU

  4. Spor merkezlerinde çalışan işgörenlerin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel vatandaşlık davranışlarının incelenmesi

    Investigation of organizational commitment and organizational citizenship behaviors of employees working in sport centers

    DUYGU AKBULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TurizmAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Rekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİSE DİLEK SEVİN

  5. Spor merkezlerinde egzersiz yapan bireylerin boş zaman faaliyetlerine yönelik tutumlarının incelenmesi

    Investigation of attitudes of individuals exercising in sports centers towards leisure activities

    BURCU YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SporNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Rekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET DEMİREL