Osmanlı hukukunda külli kaideler (Felsefi temelleri, literatürü ve tezahürleri)
Legal maxims in Ottoman law (Philosophical basics, literature and manifestations)
- Tez No: 946158
- Danışmanlar: PROF. DR. FETHİ GEDİKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Bu çalışmada ilk olarak Osmanlı hukukundaki kavaid düşüncesinin temelleri; İslam öncesi hukuk sistemleri, İslam hukuku ve Osmanlı klasik döneminde aranmıştır. Sonrasında Tanzimat dönemi kavaid literatürü ortaya konulmuş, bu çerçevede Mecelle şerhleri, klasik kavaid eserlerinin şerh ve tercümeleri ile müstakil kavaid metinleri tanıtılmıştır. Daha sonra Tanzimat döneminde gelişen yeni hukuk sisteminde kaidelerin tezahürleri ele alınmıştır. Hukuk eğitiminin modernleşmesi sürecinde kaideler merkezi bir yer edinmiştir. Hukuki bilgi üretiminde de kaidelerin artan bir etkisi olduğu söylenebilir. İslam hukukunda değişim, modern hukuk yazım türü, yeni kaideleştirme teşebbüsleri ve siyasi-hukuki tartışmalar hukuk doktrininde kaidelerin işlevlerini görebileceğimiz alanlardır. Hukukun uygulama boyutunda eskiden beri devam eden şer'iye mahkemeleri, yeni kurulan nizamiye mahkemeleri ve bunların temyiz mahkemelerinde kaidelerin kullanımı incelenmiştir. Nihayet Osmanlı'da Türkçenin bir hukuk dili olarak gelişmesi ve hukuk kültürünün toplumun farklı katmanlarına yayılmasında kaidelerin rolü araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, firstly, the foundations of the thought of legal maxims (qawa'id) in Ot-toman law are searched in pre-Islamic legal systems, Islamic law and Ottoman classical period. Then, the literature on qawa'id in the Tanzimat period is presented, and within this framework, the commentaries of Mecelle, commentaries and translations of classical qawaid books and original qawa'id texts are introduced. And then the manifestations of the maxims in the new legal system developed during the Tanzimat period were discussed. In the process of modernisation of legal education, maxims have gained a central place. It can be said that the maxims had an increasing influence on the production of legal knowledge. Changes in Islamic law, modern legal writing, new attempts of canonization (tak'īd) and political-legal debates are the areas where the functions of the maxims can be seen in the legal doctrine. In the practical dimension of the law, the use of maxims in the old sharia courts, the newly established nizamiye courts and their higher courts will be analysed. Finally, the role of maxims in the development of Turkish as a language of law in the Ottoman Empire and the spread of legal culture to different layers of society is also investigated.
Benzer Tezler
- Ali Haydar Efendi'nin Dürerü'l Hükkâm Şerhu Mecelleti'l Ahkâm adlı eserinde makâsıd ve maslahat
Magasıd and maslaha in Ali Haydar Effendi's Dürerü'l - Hükkâm Şerhu Mecelleti'l Ahkam
ŞÜKRÜ ŞAHİN DÜGENCİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN HAÇKALI
- Mecelle mukaddimesinde yer alan ispat vasıtalarıyla ilgili kaideler
The legal maxims (Qawaid) related to the means of evidence in the introduction (Muqaddima) of majalla
ELİF MAZLUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM ÖNDER
- Şeyhîzâde'nin Mecma'u'l-enhur isimli eserinin kavâid-i küllî bakımından incelenmesi
Analysing Ahaikhīzāda's Mecma'u'l-enhur in terms of qawā'id al-qullī
NECMİ YAVUZ KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinOrdu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEVKET PEKDEMİR
- Mevkûfâtî'nin Mültekâ tercümesi ve şerhinin incelenmesi (Aile hukukuna dair bölümler çerçevesinde)
A study of Mevkûfâtî's translation and commentary of Multeqâ (In context of family law chapters)
ADNAN İŞNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİD NURİ AKGÜNDÜZ
- Türkzâde Mehmed Ziyaeddin'in Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye Şerhi'nin küllî kaideler açısından değerlendirmesi
Türkzâde Mehmed Ziyaeddin's commentary on Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye, in terms of universal rules
SÜNDÜS DEBBAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ÇOLAK