Manevi danışmanlık ve rehberlik ekolü olarak nefs psikolojisinde ölüm
Death in nafs psychology as a school of spiritual counseling and care
- Tez No: 946524
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Manevi danışmanlık ve rehberlik, bireyin anlam arayışını, varoluşsal açmazlarını ve derin ruhsal ihtiyaçlarını merkeze alan; modern psikolojinin yetersiz kaldığı metafizik ve manevi boyutları bütüncül bir yaklaşımla tamamlamayı hedefleyen özgün bir danışmanlık disiplinidir. Modern psikolojinin, ölüm gibi evrensel ve kaçınılmaz bir olgu karşısında ortaya çıkan korku, kaygı ve ölümsüzlük arzusu gibi derinlikli insani tepkileri ele almakta sınırlı kalması, bireyin varoluşsal güvenliğini tehdit eden boşluklara neden olmaktadır. Bu bağlamda, yerli ve kültürel bir ekol olan nefs psikolojisi, yalnızca bireyin maddi ve davranışsal gereksinimlerini değil, aynı zamanda onun aşkınlık kapasitesini, manevi doyum arayışını ve ruhsal bütünlüğünü dikkate alan psiko-teo-spiritüel bir yaklaşım sunmaktadır. Bu teorik çalışma, manevi danışmanlık ve rehberlik ekolü olarak nefs psikolojisinin, ölüm olgusu karşısında bireyde ortaya çıkan korku, kaygı, belirsizlik ve ölümsüzlük arzusunu nasıl anlamlandırdığını ve dönüştürdüğünü analiz etmeyi amaçlamaktadır. Nefs psikolojisi, bireyin ölüm bilincini geliştirerek bu hakikati ruhsal bir farkındalık düzeyinde kabullenmesine olanak tanımakta; böylelikle bireyin içsel uyumu, yaşamın geçiciliği karşısında oluşturduğu anlam çerçevesiyle güçlenmektedir. Nefs psikoterapisi ise bireyin ölüm kaygısı ve korkusuyla baş etme kapasitesini artırarak psiko-sosyal uyumunu desteklemekte, aynı zamanda kişisel ve manevi gelişim sürecine derinlik kazandırmaktadır. Araştırmanın teorik temel bulguları şu şekilde özetlenebilir: (i) Nefs psikolojisi, bireyin ölüm korkusu ve kaygısını anlamlandırma ve yönetme süreçlerinde etkin bir teorik ve uygulamalı çerçeve sunmaktadır. Bireyin dini inanç yapısı, öznel ölüm algısı ve manevi dayanıklılık düzeyi, bu süreçlerde belirleyici rol oynamaktadır. (ii) Ölüm bilincinin geliştirilmesi, bireyin varoluşsal perspektifini derinleştirerek yaşamın geçiciliğini daha bilinçli bir düzeyde anlamlandırmasına olanak tanımaktadır. (iii) Nefs psikoterapisine dayalı müdahaleler, bireyin ölüm gerçeğiyle yüzleşmesini kolaylaştırmakta ve bu gerçeği kabullenmesini sağlayan güçlü terapötik stratejiler sunmaktadır. (iv) Ölüm kaygısı ve korkusuyla başa çıkma biçimlerinin, bireyin dini inanç sistemi ve manevi yönelimiyle yakından ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Manevi yönelimi yüksek bireylerin ölüm gerçeğini daha kolay kabullendikleri tespit edilmiştir. (v) Sonuç olarak, nefs psikolojisi, bireyin ölümle ilişkili varoluşsal korkularını dönüştürerek, ruhsal dengeyi yeniden kazanmasına ve daha tatmin edici bir yaşam deneyimi inşa etmesine katkı sunmaktadır. Elde edilen bu teorik bulgular, nefs psikolojisinin Türk manevi danışmanlık ve rehberlik ekolleri içerisinde özgün ve işlevsel bir yere sahip olduğunu; ölümle ilişkili inanç, düşünce, duygu, tutum ve davranışların dönüştürülmesinde etkili bir yaklaşım sunduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Spiritual counseling and care is a distinctive model of psychosocial and existential support that centers the individual's search for meaning, existential crises, and profound spiritual needs. It seeks to complement the metaphysical and spiritual dimensions that are often overlooked or inadequately addressed by mainstream psychology. In the face of universal phenomena such as death, the limitations of modern psychological frameworks become particularly evident, as they frequently fall short in addressing deep human responses such as fear, anxiety, and the yearning for immortality—leaving critical gaps in existential security and spiritual integration. Within this context, nafs psychology, as a culturally rooted and indigenous paradigm under the umbrella of spiritual counseling and care, offers a psycho-theo-spiritual framework that encompasses not only the individual's material and behavioral dimensions but also their capacity for transcendence, pursuit of spiritual fulfillment, and holistic inner harmony. This theoretical study aims to examine how nafs psychology interprets and transforms existential themes such as death anxiety, fear, uncertainty, and the desire for transcendence, offering a spiritually grounded response to the limitations of modern therapeutic approaches. Nafs psychology fosters the cultivation of death consciousness, enabling individuals to internalize the reality of death with heightened spiritual awareness. This awareness strengthens existential coherence by allowing the individual to frame the transience of life within a deeper metaphysical understanding. Furthermore, nafs-based psychotherapy enhances one's ability to cope with death-related fear and anxiety, thereby promoting psychosocial balance and contributing meaningfully to both personal and spiritual development. The core theoretical findings of the study can be summarized as follows: (i) Nafs psychology offers an effective theoretical and practical framework for understanding and managing fear of death and death-related anxiety. Religious belief systems, subjective perceptions of death, and the level of spiritual resilience play significant roles in this process. (ii) The development of death consciousness broadens the individual's existential perspective, allowing for a more conscious and spiritually anchored interpretation of life's temporality. (iii) Therapeutic interventions grounded in nafs psychology provide powerful strategies that help individuals confront and accept the inevitability of death. (iv) Coping mechanisms related to fear and anxiety around death are found to be strongly associated with the individual's spiritual orientation and religious commitment. Those with higher levels of spiritual orientation tend to embrace the reality of death with greater acceptance. (v) Ultimately, nafs psychology facilitates the transformation of existential fears surrounding death, supporting the individual's restoration of spiritual equilibrium and the construction of a more meaningful, integrated life experience. These findings highlight the significant and original contribution of nafs psychology within the Turkish tradition of spiritual counseling and care, demonstrating its effectiveness in transforming beliefs, emotions, attitudes, and behaviors related to death and mortality.
Benzer Tezler
- Manevi danışmanlık ve rehberlik ekolü olarak nefs psikolojisinde dua deneyimi
The prayer experience in nafs psychology as a school of spiritual counseling and care
HALİME BAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Manevi danışmanlık ve rehberlik tekniği olarak nefs psikoterapisinde infak ve isar deneyimi üzerine nitel bir araştırma
A qualitative study on the experience of infaq and isar in nafs psychotherapy as a technique of spiritiual counseling and care
TUBA NUR İSKEÇLİER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Manevi danışmanlık ve rehberlik tekniği olarak nefs psikoterapisinde kutsal toprak deneyimi üzerine nitel bir araştırma
A qualitative research on holy land experience in the nafs pyschotherapy as a spiritual counseling technique
MERVENUR UZGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Manevi danışmanlık ve rehberlikte nefs psikolojisi ve nefs psikoterapisi: Teorik ve uygulama boyutları üzerine nitel bir araştırma
Nafs pyschology and nafs psychotherapy in spiritual counseling and care: A qualitative research on dimensions of theoretical and practice
ELİF NİHAL AKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Ebû Tâlib El-Mekkî'nin Kûtü'l Kulûb adlı eserine göre manevi eğitimin bireyin ahlak inşasındaki rolü
The role of spiritual education in the individual's moral building according to Abu Talib el-Makki's Kut al Kulub
AYŞEN PİRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiManevi Danışmanlık ve Rehberlik Anabilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF KILAVUZ