Kara film (film noir) türünde femme fatale arketipi: Zamana bağlı temsil ve dönüşümün karşılaştırmalı analizi
The femme fatale archetype in film noir: A comparative analysis of its representation and transformation over time'
- Tez No: 946558
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖZDE SUNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
1940'lı yıllarda klasik örnekleriyle sinema izleyicisine ulaşan kara film (film noir) türü, 1980'li yıllara kadar yeni (neo-noir), sonrasında ise postmodern biçimlerine evrilmiştir. Bu dönüşüm sürecinde tür, diğer sinema türleriyle etkileşime girerek yeni karakter yapılarına, mekân kurgularına ve temsili sembollere ihtiyaç duymuştur. Özellikle postmodern dönemde bilim kurgu türüyle birleşerek teknolojik kara film (tech noir) adı altında yeniden biçimlenmiştir. Bu çalışmada, kara film türünün tanımı, ortaya çıkış nedenleri, tarihsel gelişimi, türler arası melezleşmesi ve türün temel yapı taşlarından biri olan femme fatale karakteri ele alınmıştır. Femme fatale arketipinin zaman içindeki temsili ve dönüşümü analiz edilmiştir. Araştırmanın evrenini, 1940 yılından günümüze Amerikan sinemasında yer alan tüm kara filmler oluşturmaktadır. Amaçlı örneklem, farklı dönemlere ait ve izleyiciyle yüksek etkileşim kurmuş 62 kara filmden oluşmaktadır. Bu evrenden, sistematik örnekleme tekniğiyle seçilen Dead Reckoning (1947), Black Swan (2010) ve Ex Machina (2014) filmleri çalışma örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmada femme fatale karakterinin dönüşümü içerik ve betimsel analiz yöntemiyle incelenmiş; elde edilen bulgular karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, femme fatale figürünün hibritleşen kara film yapıları içerisindeki dönüşümünün kapsamlı biçimde ortaya konması amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Film noir, which reached audiences with its classical examples in the 1940s, evolved into neo-noir until the 1980s and later into postmodern versions. Throughout this transformation, the genre interacted with others, gradually requiring new character structures, spatial settings, and symbolic representations. In the postmodern era in particular, it merged with science fiction and re-emerged as technological noir (tech-noir). This study focuses on the definition of film noir, its emergence, historical transformation, hybridity with other genres, and one of its core elements—the femme fatale character. The representation and transformation of the femme fatale archetype over time has been analyzed. The research universe consists of all American film noir productions from 1940 to the present. A purposive sample of 62 films, selected based on their high audience engagement and belonging to different periods, constitutes the study's initial data pool. From this pool, three films—Dead Reckoning (1947), Black Swan (2010), and Ex Machina (2014)—were chosen through systematic sampling as the main sample for analysis.The transformation of the femme fatale character is examined using descriptive and content analysis methods, and the findings are evaluated comparatively. Ultimately, the study aims to comprehensively reveal the transformation of the femme fatale figure within the hybridized structures of contemporary film noir.
Benzer Tezler
- Yeni kara film olarak Tayfun Pirselimoğlu sineması: Filmlerin sinematografi ve anlatı analizleri
Tayfun Pirselimoğlu cinema as neo-noir: Analyse of cinematography and narration
AHMET ERTUĞRUL BİLKAN
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ÖZTÜRK
- The Nordic Noir effect on the Turkish police procedural series in digital platforms
Dijital platformlardaki Türk polisiye dizilerinde Nordik Noır etkisi
CÜNEYT BOZKURT
Doktora
İngilizce
2023
Radyo-TelevizyonBahçeşehir ÜniversitesiSinema ve Medya Araştırmaları Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TOLGA HEPDİNÇLER
- Ümit Ünal filmlerinde kara film estetiği ve kadın temsilleri
Film noir aesthetics and representations of women in Ümit Ünal's films
DİLARA POMAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL SERARSLAN
- Türk sinemasında yeni kara filmler(Neo-Noir): Erkeklik olgusu ve karizmatik otorite
Neo-Noir films in Turkish cinema: The phenomenon of masculinity and charismatic authority
MEHMET ALİ DEPREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonGaziantep ÜniversitesiFilm Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL CENGİZ
- Amerikan sinemasında neo-noir türünün göstergebilimsel açıdan incelenmesi
Semiotic analysis of neo-noir genre in American cinema
ECE EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDAN ÖZSOY