Psikoloji odaklı televizyon dizisi izleyicilerinin dizi izleme motivasyonları ile kişilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between series watching motivations and personalities of viewers of psychology-focused television series
- Tez No: 946649
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESRİN AKINCI ÇÖTOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Psychology, Radio and Television, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
2020 sonrasında televizyon ve dijital platformlarda hızla artan dizi üretimi, farklı senaryolarla izleyicilere sunulurken, özellikle psikoloji odaklı dizilerin popülerliği artmıştır. Televizyon izlenme araştırmaları, pandemi dönemi ve sonrasında yayımlanan psikoloji odaklı televizyon dizilerinin geniş izleyici kitlesine ulaştığını göstermektedir. Bu dizilerde ana karakterlerin psikolojileri ve kişilik özellikleri, geçmiş yaşam olaylarına dayandırılarak detaylı bir şekilde sunulmakta, travma temasıyla ruhsal bozukluklara sahip derinlikli olağandışı kahramanlar yaratılmaktadır. Bu tür yapımlar, izleyicilerin anlatıya daha fazla bağlanmasına neden olmaktadır. Bu araştırma, karma araştırma modeliyle tasarlanmış olup, nitel boyutta Masumlar Apartmanı dizisi, psikanalitik film eleştirisi çerçevesinde tematik film analizi yöntemiyle incelenmiştir. Ayrıca izleyicilerin deneyimlerini anlamak için yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Nicel boyutta, Masumlar Apartmanı dizisini izleyenlerin dizi izleme motivasyonları çeşitli değişkenler bağlamında ele alınarak, bu motivasyonlarla kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu kapsamda, 823 katılımcıya üç bölümlük çevrimiçi anket uygulanmış, katılımcıların 522'sinin düzenli olarak televizyon dizilerini takip ettiği belirlenmiştir. Araştırma sorularının bir kısmı, Masumlar Apartmanı dizisini izleyen 259 katılımcıya odaklanmış olup, veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel sonuçları, psikoloji odaklı dizileri izleyen katılımcıların dizi izleme motivasyonlarının diğer türdeki dizi izleyicilerinden daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, demografik değişkenlere göre dizi izleme motivasyonlarının farklılaştığı ve kişilik özellikleriyle istatistiksel anlamlı ilişkiler gösterdiği belirlenmiştir. Nitel sonuçlar ise, bu dizilerin yalnızca bir eğlence aracı olmadığı; travmaları anlama, empati geliştirme ve ruhsal farkındalık kazanma gibi işlevler gördüğü; bireylerin bilişsel, sosyal, duygusal ve ruhsal anlamlandırma süreçlerine katkı sunduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
After 2020, the rapid increase in television and digital platform series production has introduced various narratives to audiences, with psychology-focused series gaining particular popularity. Television viewership studies indicate that psychology-focused television series released during and after the pandemic period have reached a broad audience. These series portray the psychology and personality traits of main characters based on past life events, incorporating trauma themes to create extraordinary protagonists with psychological disorders. This study adopts a mixed-methods research design, where the qualitative phase involves analyzing Masumlar Apartmanı using thematic film analysis within psychoanalytic film criticism. Additionally, semi-structured interviews were conducted to explore viewers' experiences. In the quantitative phase, the viewing motivations of Masumlar Apartmanı audiences were examined in relation to demographic variables, and their relationship with personality traits was analyzed. In this context, an online survey consisting of three sections was conducted with 823 participants, and it was determined that 522 of them regularly follow television series. A portion of the research questions focused on 259 participants who watch Masumlar Apartmanı, and the data were analyzed using SPSS software. Quantitatively, psychological series viewers show higher viewing motivations than other TV audiences, and motivations differ across demographics. Significant relationships were also found between viewing motivations and personality traits. The findings indicate psychological series serve not only as entertainment but also help viewers understand trauma, develop empathy, and raise awareness of psychological. Moreover, these series were found to contribute to cognitive, social, emotional, and psychological processes, helping individuals make sense of themselves and surroundings.
Benzer Tezler
- Psikoloji odaklı TV dizilerinin teleklinik olgusu bağlamında incelenmesi: kırmızı oda örneği
Analysing psychology-oriented TV series in the context of telecentric phenomenon: the red room example
ŞEYMANUR KORUCUK SÖĞÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiYeni Medya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ CAN
- 2000-2017 arası vizyona giren Marvel çizgi roman uyarlaması filmlerde bireysel psikoloji
Individual psychology in Marvel studio's comic book adaptation movies between 2000-2017
ESER YEŞİM ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET İMANÇER
- Carl Gustav Jung'un arketip teorisi bağlamında bireyleşme süreci: La Montaña Sagrada filmi örneği
The individualization process in the context of Carl Gustav Jung's archetype theory: La Montaña Sagrada the movie as a sample
MELİS YILDIZIVİRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİN TEREK ÜNAL
- Arketipsel yaklaşımla Yavuz Turgul sinemasında bireyleşme süreci
Process of individuation in Yavuz Turgul cinema: An archetypal approach
MURAT KÜÇÜKHEMEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL SERARSLAN
- Toplumsal cinsiyet ve anlatının inşaası: Zeki Demirkubuz sinemasında kadınlık rolleri
Gender and the construction of narration in contemporary turkish cinema: The roles of women characters in the cinema of Zeki Demirkubuz
RUŞEN DİCLE AYTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıBatman ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA KANBUR