Geri Dön

اﻟﻤﻨﮭﺞ اﻟﻔﻘﮭﻲ ﻟﺒﺪر اﻟﺪﯾﻦ اﻟﻌﯿﻨﻲ ﻓﻲ ﻛﺘﺎﺑﮫ اﻟﺒﻨﺎء ﺷﺮح اﻟﮭﺪاﯾﺔ

Bedreddin el-Ayni'nin el-Binaye Şerhu'l-Hidaye isimli eserindeki fıkhi yöntemi

PDF İndir

  1. Tez No: 947215
  2. Yazar: OMAR KARA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 235

Özet

Bu tez, Bedreddin el-Ayni'nin“el-Binaye Şerh el-Hidaye”adlı eserinde benimsediği fıkıh metodolojisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Söz konusu amacı gerçekleştirmek için, Ayni'nin dayandığı fıkıh ve usul kaynakları izlenecek ve onun“el-Hidaye”metnini açıklamak için kullandığı yöntem incelenecektir. Bu meyanda tez Ayni'nin fıkıh âlimlerinin görüşlerini nasıl sunduğunu ve tartıştığını, belirli bir fıkıh ekolünü, özellikle Hanefi mezhebini savunmak için kullandığı yöntemi, bu mezhebin görüşlerine karşı yöneltilen şüpheleri giderme ve itirazları cevaplamadaki yaklaşımını ele almaktadır. Tezde ilk olarak, Burhaneddin el-Merginani ve“el-Hidaye Şerh Bidayeti'l-mübtedi”adlı kitabı tanıtılmaktadır. el-Merginani'nin mezhep içindeki yeri ve önemi üzerinde durulmakta ve onun hakkında alimlerin ifade ve değerlendirmelerine dayanılarak Hanefi hukukçular arasındaki yeri aydınlatılmaktadır. Daha sonra, Hanefi eserleri arasında“el-Hidaye”nin önemli statüsü vurgulanmakta ve Hanefi alimlerinin şerh, haşiye yazma ve hadislerinin tahrici yoluyla ona gösterdikleri yoğun ilgi ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Bunun ardından Bedreddin el-Ayni tanıtılıp biyografisi ele alınmakta, Ayni'nin hocaları, öğrencileri ve eserleri hakkında bilgi verilmekte, fıkıh ve diğer alanlardaki ilmî katkıları ve âlimlerin onun hakkındaki övgüleri ortaya konulmakta ve Hanefi hukukçular arasındaki yeri tespit edilmektedir. Sonra, özellikle Ayni'nin eseri“el-Binâye”nin önemi ortaya konulmakta ve Hanefi fıkıh âlimlerinin bu esere olan ilgisi ve onu değerli bir kaynak olarak benimsemesi kanıtlanarak eserin mezhep içindeki yeri ve etkisi belirlenmektedir. Daha sonra, el-Ayni'nin Binaye'de izlediği metodoloji incelenmeye devam edilerek önce eserin telif tarzı, kompozisyonu ve konuların tertibinde izlediği sistematiği ele alınmakta, böylece önce kitabın şeklî, biçimsel yönleri incelenmektedir. Sonra, Ayni'nin Binaye'de fıkıh meselelerini delillendirme, istidlal metodu, fakihler arasındaki ihtilafları sunma ve farklı görüşlerin delillerini tartışma yöntemi, daha güçlü bulduğu görüşü tercih etme süreci ve güçlü görüşe yöneltilen şüpheleri giderme ve itirazları cevaplandırma, karşı görüşün zayıflıklarını ortaya koyma aşamalarındaki yaklaşımı incelenerek eserin muhteva ve metot yönünden analizi yapılmaktadır. Bunu takiben, Ayni'nin dayandığı usûlî deliller ve alıntı yaptığı fıkıh kaynakları belirlenmektedir. Bu bölümde, tearuz eden deliller karşısında Ayni'nin takip ettiği tercih yöntemleri ve kuralları tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bu yöntem ve kuralların pratik şekilde anlaşılmasını sağlamak için tartışılan pratik örneklere yer verilmiştir. Sonuç kısmında tez boyunca yapılan araştırmalar neticesinde ulaşılan en önemli ilmî tespit ve bulguların özeti ve İslami bilimler alanında araştırmacılar için faydalı, yol gösterici olacağına inandığımız bir takım öneriler sunulmaktadır.

Özet (Çeviri)

This research analyzes the jurisprudential methodology of Imam Badr al-Din al-Ayni as presented in his seminal work,“Al-Bināya Sharh al-Hidāya.”The core objective is to elucidate al-Ayni's reliance on specific jurisprudential (fiqhī) and methodological (usūlī) sources, his unique approach to expounding upon“Al-Hidāya,”and how he engaged with and discussed scholarly opinions. A key focus is also his method for preferring a particular school of thought (madhhab) and meticulously refuting doubts or objections. The study commences by introducing Imam al-Marghinani and his foundational text,“Al-Hidāya,”emphasizing his significant standing and the book's paramount importance within the Hanafi madhhab. Following this, the research provides a biographical overview of Imam al-Ayni, detailing his teachers, students, and literary contributions, alongside acknowledging his scholarly status. This groundwork culminates in highlighting the critical role and enduring significance of“Al-Bināya”as a primary authoritative source within the Hanafi school. Subsequently, the research delves into a detailed examination of al-Ayni's jurisprudential methodology. This involves exploring both the formal aspects of“Al-Bināya,”such as its distinctive style, composition, and organization, and its substantive dimensions. The latter includes his systematic approach to linking legal issues with their respective evidence, his nuanced method for presenting and discussing jurisprudential disagreements, his criteria for favoring a particular opinion, and his techniques for dispelling ambiguities and demonstrating the weakness of counter-arguments. The study further identifies the specific methodological principles (usūlī) and jurisprudential sources (fiqhī) that informed al-Ayni's judgments, alongside his sophisticated strategy for resolving conflicting evidence. To enhance clarity, practical examples are integrated throughout the analysis, illustrating each discussed point. In conclusion, the research summarizes its key findings and offers actionable recommendations aimed at benefiting students and researchers within the realm of Islamic sciences.

Geri Dön